عراق و اثبات برادری خود به ایران

دیپلماسی ایرانی: محمد علی حکیم، وزیر امور خارجه عراق، در کنفرانس خبری خود با محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان در بغداد تاکید کرد، "عراق تحریم ها و سیاست های یکجانبه امریکا علیه ایران را رد می کند و در این رابطه عراق کنار کشور همسایه، ایران می ایستد."
این نخستین و شاید بتوان گفت تنها موضع رسمی و صریح و جانبدارانه یک کشور در قبال ایران از زمان خروج امریکا از برجام و تحریم های یکجانبه ایالات متحده علیه ایران است. عراقی ها با وجود این که می دانند موضعشان به طرفداری از ایران می تواند برایشان هزینه ساز باشد اما ایستادن در کنار ایران را انتخاب کرده اند و پذیرفته اند هزینه های آن را هم بپردازند. کما این که بعد از این اظهارات حکیم شبکه های عربی نزدیک به عربستان سعودی و ایالات متحده امریکا تلویحا علیه آن موضع گرفتند.

علاوه بر آن، عراق تنها کشوری بوده که تصمیم گرفته تحریم های امریکا علیه ایران را رعایت نکند و برای این که از هزینه های این اقدام خود مصون بماند به طور جدی دیپلماسی خود را فعال کرده و توانسته از ایالات متحده در زمینه واردات انرژی خود از ایران معافیت بگیرد. به عبارت دیگر اراده خود را به فعل تبدیل کرده است. کاری که تا کنون اروپایی ها فقط شعار آن را داده اند و تنها از ایران خواسته اند در برجام بماند در حالی که خود عملا در برابر فشارهای ناحق امریکایی ها تسلیم شده اند و مراودات اقتصادی خود را با ایران به صفر رسانده اند. 

عراقی ها هزینه ایستادگی در برابر ایران در مقابل امریکا را نیز پرداخته اند. در سفر سرزده مایک پمپئو، وزیر امور خارجه ایالات متحده به بغداد، طرف عراقی به وی گفت که ایران را کشوری مهم در منطقه می داند و نمی تواند تعاملات خود را با آن قطع کند. مساله ای که باعث رنجش طرف امریکایی شد و واکنش خود را چند روز بعد اعلام کرد: خبرها حکایت از آن دارد که طرف امریکایی سفر عادل عبدالمهدی، نخست وزیر عراق و هیئت همراهش به واشنگتن را در اعتراض به همراهی های او با تهران و خودداری از تسلیم شدن در برابر فشارهای امریکا برای قطع همکاری های اقتصادی با ایران، لغو کرده و گفته است که به جای او برهم صالح می تواند ریاست هیئت عراقی در سفر به امریکا را بر عهده بگیرد. [البته اخیرا اعلام شد که عادل عبدالمهدی قصد دارد به تهران و واشنگتن سفر کند که نشان می دهد امریکایی ها از تصمیم خود بازگشته اند.] این همان چیزی است که مقامات ارشد دستگاه دیپلماسی کشورمان بارها گفته اند و تاکید کرده اند که کشورها باید برای ماندن ایران در برجام و حفظ مناسبات خود با تهران هزینه بپردازند و این طور نباشد که هزینه های ایستادگی در برابر زیاده خواهی های امریکا صرفا به دوش جمهوری اسلامی ایران باشد. کاری که کشورهای اروپایی که اتفاقا از طرف های مهم برجام هستند تا کنون حاضر به انجام آن نشده اند. 

از سوی دیگر، این تنها عراق است که هم زمان هم تحریم ها را محکوم می کند، هم بر لزوم کاهش تنش ها برای اجتناب از هر گونه درگیری احتمالی میان ایران و امریکا سخن می گوید و در عین حال از میانجی گری در این رابطه صحبت می کند. سید عمار حکیم، رئیس جریان حکمت ملی عراق، محمد علی حکیم، وزیر امور خارجه، نوری مالکی، نخست وزیر عراق و حتی چهره های نه چندان نزدیک به ایران مثل ایاد علاوی، رئیس ائتلاف الوطنیه ضمن محکوم کردن تحریم های اقتصادی علیه ایران بر لزوم کاهش تنش میان ایران و امریکا تاکید می کنند و در عین حال برای حفظ آرامش برای میانجیگری میان دو کشور اعلام آمادگی می کنند. در حالی که کشورهای دیگر در حالی از میانجیگری برای کاهش تنش نظامی سخن به میان می آورند که به تحریم های یکجانبه ایالات متحده اصلا توجهی ندارند به گونه ای که احساس می شود تحریم ها را از اولویت خود خارج کرده اند و فقط نگرانند ایران و امریکا نجنگند! مثلا طرف های اروپایی از لزوم کاهش تنش میان ایران و امریکا در بعد نظامی سخن می گویند اما به هیچ وجه حاضر نیستند اقدامی عملی در جهت مهار تحریم های امریکا علیه ایران انجام دهند.

در حال حاضر به نظر می رسد عراق تنها کشوری است که حاضر شده دوستی و برادری خود را به ایران ثابت کند و هزینه های این رفتار خود را هم بپردازد. عراق می تواند با توجه به روابط بسیار خوبی که با کشورهای عربی دارد و همچنین جایگاه ویژه ای که در جغرافیای سیاسی عربی دارد، برای کاهش تنش میان ایران با کشورهای عربی به ویژه عربستان سعودی، امارات متحده عربی و مصر نیز کمک بسیاری کند. چیزی که به نظر می رسد در برهه کنونی بیش از هر چیز برای ایران مهم است و می تواند قبل از حل مساله امریکا، به جایگاه منطقه ای ایران کمک کند. چیزی که به نظر می رسد هدف اصلی سفر روزهای اخیر محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان به عراق و عباس عراقچی، معاون او به عمان، کویت و قطر است./اطلاعات