پای ایران در میان است

محمد فاضلی، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی

دیپلماسی ایرانی: یک ماه قبل در یادداشت «ایران، سرزمین تنوع» نوشتم «نقاطی باید در افق دید آدمی باشند که به آنها چشم بدوزد و هم‌چون فانوس دریایی، کشتی آدمی را در میان دریای حوادث، منافع، حب و بغض‌ها هدایت کند تا راه بجوید و گم نشود. میهن یکی از چند نقطه معدود است و جمله مهم‌ترین آنهاست.» میهن‌ام ایران یکی از آن فانوس‌های دریای حوادث زندگی است و کوشیده‌ام منافع، سلیقه‌، سوابق و هیچ چیز دیگری آن‌را از پیش چشمانم دور نکند. 

رفتارهای دو سال گذشته دولت آمریکا، صرف‌نظر از سوابق تاریخی روابط ایران و آمریکا حداقل از کودتای 28 مرداد 1332 تاکنون، مستقیماً «ایران» را هدف گرفته است. ممکن است آمریکایی‌ها سخنان دیگری بگویند، اما تحریم بیشتر، خروج از برجام، حمایت از کشورهای متخاصم ایران و آخرین آنها قرار دادن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست گروه‌های حامی تروریسم، مستقیماً علیه منافع ملی ایران است. رفتار آمریکا مصداق کامل «استفاده غیرمسئولانه از قدرت» است. 

دولت آمریکا در حالی که ایران به تعهدات خود در برجام پایبند بوده و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همواره این موضوع را تأیید کرده، از برجام – یک توافق بین‌المللی قابل دفاع – خارج شده و هر چه بیشتر با سیاست تحریم و فشار، به سمت افزایش تنش پیش می‌رود. 

ما در روند تلاش ملی برای دست‌یابی به دموکراسی و توسعه پایدار، بهبود کیفیت زندگی ایرانیان، تضمین حقوق شهروندی ایشان، الزام قدرت سیاسی به رعایت حقوق قانونی شهروندان و تضمین امنیت و اقتدار همه‌جانبه ایران، حق داریم منتقد ارکان مختلف نظام سیاسی باشیم، و به‌طور خاص دیدگاه‌های خود را آزادانه درباره شیوه اداره کشور و از جمله درباره سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بیان کنیم، اما این مسأله‌ای داخلی و متعلق به ملت ایران است.

آمریکا به عنوان بزرگ‌ترین مداخله‌کننده نظامی در سراسر جهان و سابقه ناخوشایندی از فجایع انسانی ناشی از مداخلات‌شان، مشروعیت اخلاقی و جایگاه حقوقی تروریستی اعلام کردن نیروی نظامی رسمی ایران را ندارد.

اختلاف سلیقه‌های سیاسی یا هر عامل دیگری، سبب نارضایتی از نظام سیاسی یا سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در گروه‌هایی از جامعه شده‌اند، اما باید به یاد داشت که آمریکا نه نگران دموکراسی و کیفیت زندگی ایرانیان است، و نه آنها که در منطقه خاورمیانه یا بقیه جهان به افزایش تقابل و تخاصم و نهایتاً مقابله نظامی با ایران تشویق می‌کنند، دل‌نگران توسعه پایدار و اقتدار ایران هستند. 

این بار «پای ایران در میان است.» تروریستی اعلام کردن سپاه، عواقب حقوقی، سیاسی و ظرفیت تنش نظامی در بر دارد. این اقدام هیچ کمکی به بهبود وضعیت ایران و خاورمیانه ملتهب نخواهد کرد و عواقب مثبتی در آن نهفته نیست. این رفتار غیرمسئولانه فقط ظرفیت تنش و نظامی‌گری را افزایش می‌دهد و هیچ ققنوس دموکراتیک و توسعه‌گرایی در خاکستر نظامی‌گری و تقابل نظامی یک قدرت جهانی و قدرت منطقه‌ای نخفته است. 

اکنون که «پای ایران در میان است» حمایت از نیروی نظامی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در مقابل کشوری که رویکردی خصمانه دارد، درست است. این نکته نیز مهم است که توأم با نادرست و محکوم شمردن «استفاده غیرمسئولانه آمریکا از قدرت»، همه صاحبان قدرت در داخل کشور را نیز به «کاربرد مسئولانه قدرت» در قبال میهن، فرابخوانیم. هر کرداری که ایران، مردم و سرمایه‌هایش را در معرض خسران قرار دهد، از تندی یک مقام دولتی با شهروندان تا هر گونه سیاست داخلی و خارجی خسارت‌بار، غیراخلاقی و ضدمصلحت است.