چه چیز اسرائیل را در سوریه آزار می دهد؟

دیپلماسی ایرانی: امسال برای هشتمین سال متوالی است که دیپلماسی ایرانی یادداشت های سرکیس نعوم را منتشر می کند. این یادداشت ها بعد از سفر وی به امریکا و دیدارش با مقامات فعلی و سابق امریکایی به طور مرتب در روزنامه النهار منتشر شده است. به دلیل تغییراتی که در روزنامه النهار ایجاد شده نتوانستیم به همه این یادداشت ها دسترسی داشته باشیم اما آن دسته از یادداشت هایی که امکان دسترسی به آنها وجود داشته و از اهمیت و جذابیت بالایی برخوردار بوده است را تهیه و منتشر می کنیم. در این جا بیست و نهمین بخش از این یادداشت ها را می خوانید:

مسئول سابق در دولت امریکا که مسئولیتش تعامل با پرونده موضوع مبارزه با تروریسم است، به موضوع ایران اشاره کرد و پرسید، به نظرت روابط ایران و روسیه چگونه است؟ جواب دادم: «آن چه میان آنها مشاهده می شود از جمله در مورد سوریه، روابط خوب است نه پیمان. به استناد اطلاعات بسیاری که از داخل و خارج ایران وجود دارد، مردم ایران تعامل با امریکا را ترجیح می دهند اگرچه سرسپردگی مطلق را رد می کنند. مردم ایران روسیه را به دلایل بسیار از جمله دلایل تاریخی و مزمن دوست ندارند.»

بعد گفتم: «تهدید علی اکبر ولایتی، مشاور امور بین الملل ولی فقیه، آیت الله سید علی خامنه ای، که گفت اگر اسرائیل پایگاه های نظامی ایران یا حضور نظامی ایران در سوریه را هدف قرار دهد، واکنش تندی نشان خواهیم را می توان باور کرد. اما اگر تهدیدی از جانب محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران بیان شود، شاید نتوان زیاد جدی اش گرفت. چرا؟ برای این که کسی که حرف اول و آخر را در ایران می زند، آیت الله خامنه ای، رهبر انقلاب ایران است. رهبران و مسئولان ایرانی نمی توانند جز با لحن شدید علیه اسرائیل صحبت کنند، آنها یکی پس از دیگری تهدید می کنند. اما عملی شدن این تهدیدها شاید به آن چه میان روسیه و امریکا اتفاق می افتد، بستگی داشته باشد، به ویژه که امریکا چند ماه پیش عملیات نظامی علیه تاسیسات شیمیایی سوریه انجام داد.» 

بعد پرسید: «آیا به نظرت روس ها و امریکایی ها در سوریه با هم درگیر می شوند؟» 

جواب دادم: «درگیری مستقیم به نظرم بعید است. پوتین داناست و دنبال افغانستان دوم نیست. ترامپ چندی پیش گفت که می خواهد نیروهای نظامی اش را که تخمین زده می شود دو هزار نفر باشند از سوریه خارج کند و امور را به دست دیگران بسپارد. البته الآن از موضعش برگشته، بعد از آن که وزیر دفاعش، جیمز متیس او را قانع کرد که نیروهای امریکایی حداقل شش ماه دیگر در سوریه بمانند، از این تصمیم منصرف شد. شاید بعد از این که متیس توضیح داد که تصمیم به عقب نشینی یا خودداری از درگیری در صورتی که بخشی از یک طرح فراگیر نباشد، فایده ای ندارد، نظرش عوض شد. ترامپ تا حالا اقلا طرحی نداشته. همچنین هیچ استراتژی مفصل مرتبط با خاورمیانه برای تامین منافع کشورش هم نداشته است. علاوه بر آن، دنیا نمی داند او از این منطقه چه می خواهد. آیا ثبات و دموکراسی و کثرت گرایی و خودداری از نسل کشی را می خواهد؟ هیچ کس نمی داند. امریکا مثلا در دوره های قبل، قبل از ریاست جمهوری ترامپ، توجهی به نسل کشی در آفریقا و خاورمیانه و جاهای دیگر نمی کرد، هیچ تحرکی هم از خود نشان نمی داد. تنها استثنا، کوزووو بود که خیلی سال از آن گذشته است. امروزه چه چیزی امریکا را به تحرک وا می دارد؟ منافعش چیست؟ آیا ترجیح می دهد اسد و حکومت او در سوریه به حکومت خود، ولو سمبلیک، ادامه دهند برای این که بعد از توافق جنگ 1973 آن را در تنگنا قرار نداده است؟ هیچ کس پاسخ دقیقی برای این سوال ها و سوال های مشابه بسیار دیگر ندارد.»

بعد پرسیدم: «چه چیز اسرائیل را در سوریه آزار می دهد؟»

جواب داد: «وضعیت در جنوب سوریه و وجود حزب الله در این منطقه با موشک هایی که در داخل و خارج از آن وجود دارد، آزارش می دهند. همچنین حضور حزب الله در لبنان با سامانه های موشکی عظیمی که با حمایت ایران برپا کرده و کارخانه ساخت آنها را راه اندازی کرده است، حزب الله توانسته موشک های «ایرانی» زیادی را بعد از بهینه سازی در لبنان جمع آوری کند. آیا این بدان معناست که الآن جنگی سراسری علیه حزب الله راه خواهد انداخت و لبنان هم یکی از آن جنگ هایش خواهد بود؟ کسی جوابی برای این سوال ندارد، مگر این که ناگهان حمله کند و تنش تشدید شود برای این که بگوید در صحنه حضور دارد و همه چیز را پیگیری می کند و کوتاه نمی آید. اما حمله بزرگ را زمانی انجام خواهد داد که «حزب الله» و ایران در سوریه از خطوط قرمزی که برای خودش تعریف کرده است، عبور کنند.» 

ادامه دارد...