فرصتی که زنان در برابر ترامپ به دست آوردند

شهره پولاب، کارشناس ارشد مسائل بین الملل

دیپلماسی ایرانی: در ششم نوامبر 2018 یکصدوشانزدهمین انتخابات میان دوره ای کنگره امریکا برگزار شد و زنان با دستیابی به صندلی های پارلمانی رکورد جدیدی را در تاریخ کنگره امریکا به ثبت رساندند. چنانچه از تعداد 255 کاندیدای زن از هر دو حزب عمده امریکا زنان دمکرات با 93 کرسی پارلمانی(47 درصدکاندیداها) و زنان جمهوری خواه با 13 کرسی (24 درصد کاندیداها) به کنگره امریکا راه یافتند. 

سال 1992 که برای اولین بار 54 زن به کنگره راه یافتند سال زن نام گرفت و از آن زمان تاکنون زنان اگرچه نقش بیشتری به نسبت انتخابات قبلی ایالات متحده ایفا کرده بودند اما انتخابات کنونی با رکورد جدید زنان در رقابت برای دستیابی به صندلی های نمایندگی پارلمانی یک بار دیگر سال زن را در ایالات متحده تداعی کرد. 

داده های مربوط به درصد حضور زنان در پارلمانهای دنیا منتشر شده در اکتبر 2018 نشان می دهد که سه کشور رواندا، کوبا و بولیوی در رتبه های اول و سوم قرار داشته و کشورهایی که هر ساله رتبه های اول تا دهم توسعه جنسیتی را به خود اختصاص داده اند، در ردیف های بعدی قرار می گیرند و در حالیکه سوئد با رتبه هفتم فنلاند در رتبه یازدهم و نروژ رتبه سیزدهم قرار دارند ایالات متحده رتبه یکصدو چهارم از این جدول است. قابل ذکر آن که تنها راه یافتن زنان به مجالس قانونگذاری به منزله دستیابی به برابری جنسیتی بیشتر نیست بلکه شاخص های دیگری نیز در این امر سهیمند و قرار گیری رواندا در راس جدول از این دست استسنائات است. 

انتخابات اخیر کنگره با حضور بیشتر زنان می تواند رتبه ایالات متحده را در توسعه جنسیتی به طور محسوسی ارتقا بخشد که برای دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ امتیاز بزرگی محسوب خواهد شد. اما مسلما هم ترامپ و هم مردم امریکا تظاهرات سراسری زنان امریکا را در روز سوگند دونالد ترامپ به عنوان چهل و پنجمین رئیس جمهور ایالات متحده از یاد نخواهند برد و این نیروی اجتماعی بسیار قوی که در سالروز ورود ترامپ به کاخ سفید نیز در تظاهراتی وسیع نسبت به نابرابری جنسیتی، سخت گیری علیه مهاجران و موج رسواکننده آزارجنسی زنان سیاستمدار و یا هنرمند و حتی متهم کردن ترامپ به آزارگری شکل گرفت، در سیاستهای داخلی ترامپ بشدت مورد لحاظ خواهد بود.

آیا کاهش شکاف جنسیتی حاصل از ورود بیشتر زنان به کنگره موجب افزایش شکاف میان زنان امریکا و ترامپ شده و تهدیدی برای پیروزی دوباره ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری سال 2020 خواهد بود؟

انتخابات اخیر کنگره امریکا نه تنها با پذیرش بیشتر زنان همراه بوده بلکه با نادیده گرفتن تفاوتهای نژادی و دینی متفاوت از سالهای قبل بوده چنانچه "دبرا هالند" از نیومکزیکو و "شاریس دیویز" از کانزاس اولین زنان سرخ پوست و "شرلی چیشولم" اولین زن افریقایی تبار، "آنا اسکمانی" ایرانی تبار، همچنین "الهان عمر" سومالیایی تبار و رشیده طالب فلسطینی تبار به عنوان اولین زنان مسلمان عضو کنگره امریکا در این دوره از انتخابات بوده اند.

از یک سو پذیرش زنانی با عقبه مهاجرتی در کنگره خبر خوبی برای ترامپ با دیدگاه ضدمهاجرتی وی نخواهد بود. آنها با این شعارکه اینک زمانی است که جامعه امریکایی از تقسیم بندی ها و تنش ها بیش از هر زمان رنج میبرد و حال زمان التیام است، خواهان ارسال پیام صلح، دوستی و وفاداری به همه مردم امریکا شدند. 

ترامپ در جواب این سوال از سوی یک خبرنگار که- با توجه به حضور دو زن مسلمان و محجبه بودن یکی از آنها- چه کسی برنده تاریخی کنگره دیروز بود؟ تنها به این جمله اکتفا کرد کرد که با توجه به لهجه خبرنگار متوجه سوال وی نشده است. در حالیکه تلاش خبرنگار برای دانستن این موضوع بود که این انتخاب می تواند سیاستهای ترامپ را سرزنش کرده  و به چالش بکشاند. 

از سوی دیگر کریستیناولبرخت” “Christina Wolbrehct استاد علوم سیاسی و مدیر مرکز مطالعات دمکراسی امریکایی گفته است که زنها مدتها بود که نسبت به سیاست بیگانه بودند و با روی کار آمدن ترامپ مردم در حال بازنگری تصوراتشان در مورد تجربیات قبلی در ارتباط با چگونگی موفق شدن در سیاست هستند. 

دانشمندان علوم سیاسی در یک تحقیق دریافتند که درحالیکه مردان در برخی شرایط مانع تراشی و به تاخیر انداختن را انتخاب می کنند، زنان در تلاش برای ساختن ائتلاف و سیاست های جدید هستند. بنظر می رسد یافته این تحقیق نه تنها در ارتباط با عملکرد ترامپ و زنان امریکا صدق می کند، بلکه امواج حاصله از تلاشهای زنان برای سیاستهای متفاوت تر از مردان در حال فراگیرتر شدن است.

هشتم نوامبر 2018 نمایندگان زن صد کشور در پارلمان بریتانیا به بهانه صدمین سالگرد دستیابی زنان بریتانیا به حق رای در یک کنفرانس یک روزه گرد هم آمدند تا با بررسی و چگونگی حذف و برطرف کردن چالش های پیش روی زنان به مشارکت های بیشتر اجتماعی، اقتصادی و سیاسی تشویق شوند. حمایت از توانمندسازی زنان، تقویت توان اقتصادی زنان، پایان دادن به خشونت علیه زنان و برداشتن موانع آموزشی زنان از اهداف مطرح شده در این کنفرانس بوده است. نمایندگان زن پارلمانهای دنیا همچنین دستیابی به برابری جنسیتی را به لحاظ ارتباط میان دمکراسی و مشارکت برابر زنان و مردان در پارلمان ها خواستار بودند. با خواستار شدن افزایش تعداد زنان در پارلمان با عنوان "تغییر در پارلمان به مثابه کلید تغییر در جامعه" بر سه هدف افزایش تعداد زنان در پارلمان، حمایت از زنان قانونگذار برای سیاستگذاری های موثر، تشکیل پارلمانهای حساس به حقوق زنان و برابری جنسیتی متمرکز شدند.

قابل ذکر آن که پارلمانهای کشورهای جهان دارای الگویی مشابه بوده و میانگین جهانی حضور زنان در پارلمانها 23 درصد بوده که گویای سهم کم آنها در تصمیم گیری های سیاسی است و شاخص زنان در سیاست شامل اطلاعات مربوط به حضور زنان در مجالس سنا و یا مجالس ملی، وزرای زن، معاونان نخست وزیر و رؤسای دولت می شود.
بنابراین به نفع ترامپ خواهد بود که از مشارکت سیاسی زنان در دستگاه دیپلماسی ایالات متحده به عنوان یک فرصت نگاه کند تا از یک سو از آرائ آنها در حمایت از سیاستهایش بهره گیرد و از سوی دیگر آرای رای دهندگان به زنان منتخب در کنگره را برای پیروز شدن در انتخابات ریاست جمهوری سال 2020 حفظ نماید.

همچنین با توجه به اینکه تعداد زنان دمکرات 93 نفر منتخب انتخابات ایالات متحده نسبت به زنان جمهوری خواه 13 نفر یعنی(بیش از هفت برابر) نشاندهنده موفقیت دمکرات ها در استفاده از پتانسیل نقش آفرینی زنان بوده، به طور بالقوه می تواند تهدیدی جدی برای ترامپ و جمهوری خواهان محسوب شود. ترامپ و حزبش برای رهایی از این تهدید ناگزیر خواهند بود تا در انتخابات بعدی به نقش و اهمیت زنان در سیاستگزاری داخلی توجه بیشتری داشته باشند. در غیر این صورت زنان دمکرات خواهند توانست سدی بر سر راه پیروزی مجدد ترامپ و جمهوری خواهان در انتخابات آینده ریاست جمهوری امریکا باشند.