پیمان ترکیه – روسیه – ایران چقدر دوام می آورد؟

دیپلماسی ایرانی: وزرای امور خارجه روسیه و ترکیه و ایران روز شنبه نشست خود در مسکو را در حالی به پایان رساندند که این نشست چند ساعتی بیشتر طول نکشید و فضایی از توافق بر آن حاکم بود. هر سه طرف بر اهمیت مذاکرات آستانه به عنوان ابزاری جهت پیشبرد حل منازعات سیاسی در سوریه تاکید کردند.  

وزرای امور خارجه روسیه، سرگئی لاوروف، ترکیه، مولود چاووش اوغلو و ایران، محمد جواد ظریف جلسات دو جانبه و سه جانبه در مسکو داشتند و در کنفرانس مطبوعاتی مشترکشان در پایان مذاکرات بر توافق دیدگاه های همه طرف ها در برابر بحران سوریه تاکید کردند.

روسیه و ایران که حامی حکومت سوریه هستند و ترکیه که از گروه های مخالف سوری حمایت می کند، در پی مذاکرات آستانه بر ایجاد چهار منطقه کاهش تنش در سوریه به توافق رسیده اند.

لاوروف در این باره گفت: «گفت وگوهای سیاسی در آستانه بیشتر از دیگر مذاکرات نتایج ملموسی را محقق کرده است، مذاکرات آستانه با همکاری استثنائی میان این سه کشور توانسته سر پا بایستد.»

وی در پاسخ به منتقدان مذاکرات آستانه گفت: «ممکن است منتقدان آستانه اهداف خاص خودشان را داشته باشند، مثل آن کسانی که ادعا می کنند بر همه قضایا در جهان تحکم می کنند، اما خوشبختانه عصر چنین افکاری تمام شده است.»

سه وزیر امور خارجه در حالی بر نزدیکی مواضعشان به یکدیگر و بر تداوم همکاری ها برای حل منازعات در سوریه تاکید کردند که منافع مسکو و آنکارا و تهران نسبت به سرنوشت بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه با یکدیگر در تضاد است.

لاوروف در این باره گفت: «ترکیه و روسیه و ایران، با وجود بعضی اختلاف ها، بر لزوم کمک به سوری ها اتفاق نظر و اصرار دارند.»

نشست وزرای امور خارجه روسیه و ترکیه و ایران در ادامه مذاکرات ماه آوریل سران این سه کشور در آنکارا برگزار شد، در آن نشست که در ابتدای ماه آوریل برگزار شد، سه رئیس جمهور بر لزوم رسیدن به توافقی برای «آتش بس دائمی» در سوریه تاکید کردند.

وحدت نظر این سه کشور بعد از حملات ایالات متحده، بریتانیا و فرانسه به مواضع حکومت سوریه به اتهام فرضی دست داشتن این حکومت در حملات شیمیایی به دوما، نزدیکی دمشق، مخدوش شد، در حالی که ایران و روسیه این حمله را به شدت محکوم کردند، ترکیه از آن استقبال کرد و آن را واکنشی «مناسب» دانست.

لاوروف در اظهارات روز شنبه خود نسبت به ممانعت دولت سوریه از ارسال کمک های سازمان ملل به شهر دوما در غوطه شرقی انتقاد ضمنی کرد و گفت که مسکو از حکومت سوریه می خواهد «نرمش» بیشتری را از خود نشان دهد.

وزارت امور خارجه روسیه قبل از برگزاری نشست سه جانبه گفته بود که این دور از مذاکرات حول اوضاع انسانی در سوریه خواهد بود.

ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه گفت: «تامین کمک ها به ملت سوریه نمی تواند مشروط به اهداف سیاسی باشد.»

الکساندر شومیلین، تحلیلگر روس می گوید که حملات شیمایی ادعایی «باعث وقفه ای در وحدت میان سه کشور شده است. اهداف هر کدام از آنها با یکدیگر متفاوت است، به خصوص درباره بلندپروازی های تهران و مسکو، با وجود این که به هم نزدیک هستند.»

وی در ادامه می افزاید: «ایران به جای پای محکمی در سوریه برای مقابله با تهدید اسرائیل نیازمند است، در حالی که این برای روسیه مشکل ساز است، روسیه فقط به دنبال تضمینی برای ثبات در منطقه و خروج از آن است. این کشورها تا چه وقت امکان دارد کنار هم باشند، این سوالی است که باید پاسخی برای آن یافت.»

آلکسی مالاشنکو، مسئول مرکز گفت وگوی تمدن ها نیز در این باره می گوید: «اتحادی که این سه کشور با یکدیگر ایجاد کرده اند، ثابت نیست. هر کدام از آنها مواضعی دارند که ممکن است آنها را کنار هم نگه ندارد. ترکیه مواضع بسیار روشنی علیه بشار اسد دارد و غیرممکن است بتوان بر سر این مساله با آن به توافق رسید.»

مالاشنکو همچنین می گوید: «غیر از حسن نیت نمی توانیم انتظار بیشتری از این جلسات داشته باشیم، بعضی ها از ایالات متحده انتقاد می کنند، بعضی دیگر از اسد دفاع می کنند در حالی که طرف سوم می خواهد به مشکلات موجود در شمال سوریه و مساله کردها پرداخته شود.»

فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در بروکسل روز چهارشنبه هفته گذشته گفت: «روسیه و ایران به سوریه فشار می آورند تا موافقت کند که پشت میز مذاکره زیر نظر سازمان ملل بنشیند.»

وی همچنین گفت: «به نفع مسکو و تهران است که در راه حل سیاسی سهیم باشند.»

منبع: العرب / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11