ملک سلمان پای روسیه را به خلیج فارس باز می کند

نویسنده: سمیح صعب

دیپلماسی ایرانی: از دو سال و نیم پیش که روسیه به سوریه ورود نظامی پیدا کرد، دایره نفوذ خود در خاورمیانه را گسترش داد. از آن موقع عده ای می گفتند که روسیه حتما در برابر رهبران کشورهای عربی قرار خواهد گرفت. چرا که کشورهای عربی همواره منطقه نفوذ امریکا بوده اند که از نفوذ بریتانیا به ارث برده است، بریتانیایی که بعد از جنگ جهانی دوم به تدریج از منطقه عقب نشینی کرد و جای خود را به امریکا داد.

سفر ملک سلمان، پادشاه عربستان به روسیه تنها چند ماه بعد از آمدن دونالد ترامپ، رئیس جمهوری امریکا به عربستان که طی آن قرارداد تسلیحات 400 میلیارد دلاری امضا کرد، انجام می شود. عربستان سعودی به دلایل بسیاری در این برهه زمانی به فکر گشایش روابط با روسیه افتاده است. این بدان معناست که روسیه همچنان نیاز سیاسی و نظامی بسیاری از کشورهای خاورمیانه است. در این چارچوب جای تعجب ندارد اگر شاهد عقد قرارداد خرید سامانه های موشکی «اس – 400» توسط عربستان سعودی از روسیه باشیم، آن هم چند هفته بعد از آن که ترکیه، کشور عضو پیمان ناتو، قرارداد مشابهی را با روسیه منعقد کرد.  

بر کسی پوشیده نیست که عربستان به دنبال راه خروجی برای بسیاری از قضایایی است که بر منطقه می گذرد، از جمله برای جنگ های سوریه و یمن، همچنین بحران موجود میان عربستان سعودی و قطر. همچنین عربستان خود را در برابر یک رویارویی بزرگ، یعنی ایران نیز می بیند که نفوذش در منطقه روز به روز افزایش می یابد.

روشن است که روسیه در تماس دائم با تمامی این قضایاست. روسیه بازیگری اصلی در جنگ با داعش است، و نیروی نظامی اصلی در سوریه محسوب می شود، این کشور روابط بسیار نزدیکی با ایران دارد و در همه چیز با آن هماهنگ است، همچنین روابطش را با ترکیه تقویت کرده و توانسته به کمک آن «مناطق کاهش تنش» در سوریه ایجاد کند، همچنین توانسته است میزبان گروه هایی از مخالفان مسلح سوری در آستانه باشد. این مساله سبب می شود که روسیه طرف مقبولی باشد آن هم در حالی که بسیاری دنبال راه حل سیاسی کامل و شاملی برای پایان دادن به جنگ در سوریه هستند.

از خلال این روابط نزدیک با ایران، روسیه می تواند نقشی موثر در یمن ایفا کند، کشوری که روزی زمان پایان دادن به جنگ نظامی آن نیز فرا خواهد رسید. از طریق ترکیه همچنین مسکو می تواند بر بحران کشورهای عربی خلیج فارس با قطر تاثیر بگذارد.

روسیه می تواند از قدرت دیپلماسی خود بهره های بسیاری در منطقه ببرد، بهره هایی که از زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی تا کنون بی سابقه بوده است. روسیه با قدرت نظامی خود توانسته است نفوذ خود را در سوریه حفظ کند و جلوی سقوط آن را به محور مقابل بگیرد. قدرت نرمی که دامنه آن به مصر و لیبی نیز می رسد و امروز می رود تا وارد خلیج فارس، منطقه نفوذ سنتی ایالات متحده هم بشود.

این نقش بزرگ روسیه در خاورمیانه می تواند آتش بحران های خاورمیانه را سرد کند، چرا که مسکو را در موقعیتی قرار می دهد که می تواند با همه طرف ها، حتی با دشمنانش به گفت وگو بنشیند. همچنین این فرصت را به کرملین می دهد که بتواند جایگاه بین المللی روسیه را در رویارویی های سراسری با ایالات متحده تقویت کند.

منبع: النهار / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11