آتش بس در سوریه و دور کردن ایران، نخستین توافق ترامپ و پوتین

دیپلماسی ایرانی: بالاخره دیدار دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده امریکا با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه در حاشیه اجلاس گروه 20 انجام شد و بر خلاف آن چه انتظار می رفت، این دیدار نتیجه بخش بود. در حالی که بسیاری از ناظران از جمله ناظران روسی انتظار نداشتند از این دیدار نتیجه ای حاصل شود و می گفتند حتی نشست بی نتیجه بهتر از نشست ناموفق است، اما این دیدار مثمر ثمر بود و دو طرف امریکایی و روسی توانستند به توافقی مهم درباره سوریه دست یابند.

قرار بود جلسه ترامپ و پوتین بین نیم ساعت تا 40 دقیقه طول بکشد اما بر خلاف انتظار همه دو ساعت و نیم طول کشید. رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه آمریکا در این باره گفت: «رئیس جمهور ترامپ جلسه را با ابراز نگرانی ملت امریکا از دخالت روسیه در انتخابات ریاست جمهوری امریکا آغاز کرد. رئیس جمهور پوتین نیز مثل همیشه این ادعا را رد کرد.» وی در ادامه افزود: «قرار نبود صحبت ها این قدر  طول بکشد اما صحبت چنان گل انداخت که زمان از دست رفت.» به گزارش رویترز، وی همچنین گفت: «حتی ملانیا ترامپ، همسر رئیس جمهور هم نتوانست وقت را کنترل کند و مانع از به درازا کشیدن بحث به حدود ۲ برابر زمان تعیین شده شود. حتی خود من چند بار سعی کردم در طول این دیدار تیک تاک ساعت را به او یادآوری کنم، اما فایده ای نداشت.» تیلرسون همچنین گفت: «یکی از دلایل به درازا کشیدن جلسه این بود که به محض ملاقات و آشنایی طرفین، ناگهان صحبت گل انداخت  و به سطحی از تبادل و تعامل رسید که هیچ یک از آنها خواهان توقف آن نبودند. تا این که چندین بار به ترامپ زمان را یادآوری کردم. مردم سرشان را به در تکیه داده بودند تا جایی که مجبور شدند ملانیا را به داخل اتاق بفرستند تا شاید بیرونمان بیاورد اما این هم نتیجه نداد و صحبت ما تا یک ساعت بعد از ورود او به اتاق ادامه یافت.»

هم ترامپ و هم پوتین از نتایج این دیدار خشنود بودند و رضایت خود را ابراز داشتند. به گزارش فرانس 24، ترامپ دیدارش با پوتین را فوق العاده توصیف کرد و ابراز امیدواری کرد که این دیدارها باز هم ادامه یابد و دو طرف بتوانند بر اساس منافع مشترک گام های موثری بردارند. وی که در کنار رئیس جمهوری روسیه با خبرنگاران صحبت می کرد، گفت: «من و رئیس جمهور پوتین درباره موضوعات مختلفی صحبت کردیم و فکر می کنم امور به خوبی پیش بروند.» وی ادامه داد: «ما واقعا گفت وگوهای خیلی خیلی خوبی داشتیم. قطعا این گفت وگوها ادامه خواهند داشت، و بسیار امیدوارم که اتفاق های خیلی خوبی برای روسیه و ایالات متحده و همه بیفتد.» وی سپس رو به پوتین کرد و گفت: «افتخار می کنم که در کنار شما هستم.» پوتین نیز گفت که همیشه گفت وگو مفید است. ما برای رسیدن به نتایج عملی در مسائل دو جانبه امیدوار هستیم. رئیس جمهوری روسیه همچنین گفت: «من با ترامپ چند بار تلفنی درباره مسائل دوجانبه و بین المللی بسیار مهم صحبت کرده ام. گفتگوهای تلفنی بین روسای جمهور روسیه و آمریکا برای حل مسایل کافی نیست و باید دیدار رودررو صورت بگیرد. ما دوست داریم تحولات مثبتی بین دو کشور رخ دهد و بتوانیم از طریق همکاری با یکدیگر مشکلات بزرگ بین المللی را حل کنیم. ما انتظار داریم اتفاقات بسیار مثبتی برای روسیه و آمریکا و همه رخ دهد.»

خبرگزاری اینترفاکس روسیه گزارش داد که پوتین و ترامپ درباره پرونده های سوریه، کره شمالی، اوکراین، جنگ با تروریسم و امنیت الکترونیک مذاکره کردند که بارزترین دستاوردها درباره بحران سوریه بود. این خبرگزاری تاکید کرد که گفت وگوهای دو طرف واقعا خیلی طولانی بود.

توافق بر سر آتش بس در سوریه

بعد از دو ساعت و نیم جلسه، دو طرف بر آتش بس در جنوب غرب سوریه توافق کردند. این توافق جدای از توافقات آستانه برای ایجاد مناطق کاهش تنش در جنوب و شرق سوریه است. جویس کرم، رئیس دفتر روزنامه الحیات در واشنگتن می گوید که سه دیپلمات امریکایی به او گفته اند که توافق روسیه و آمریکا قطعی است و حاوی جزئیات سیاسی و امنیتی درباره تقسیم سطح نفوذ و حفظ امنیت مرزهای این منطقه است. به گفته این سه دیپلمات «اسرائیل و اردن بخشی از این توافق آتش بس هستند زیرا مرزهای اسرائیل و اردن با سوریه در این منطقه مشترک است. هر دوی آنها از امتداد جنگ در سوریه در نزدیکی مرزهایشان نگرانند.»

جویس کرم سپس می نویسد: دو اصل در این توافق وجود دارد، یکی این که بشار اسد باید به عنوان رئیس جمهوری سوریه در قدرت باقی بماند و دیگری این که ایران از مناطق مرزی در این منطقه خارج شود و کار با روسیه برای ایجاد مناطق امن ادامه یابد. به گفته این سه دیپلمات، مبارزه با داعش اولویت اول آمریکاست و باید نفوذ در مناطقی که در حال حاضر در اشغال تروریست های داعش است بعد از شکست این گروهک تروریستی تقسیم شود. این در حالی است که رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه آمریکا روز جمعه گفته بود که واشنگتن نقش طولانی برای خانواده بشار اسد در سوریه متصور نیست. با این حال خبرگزاری اردن اعلام کرده است که این آتش بس از روز یکشنبه آغاز خواهد شد و قرار است بر اساس آن نیروهای نظامی تحت حمایت ایران از این مناطق دور شوند. در همین رابطه محمد مومنی، سخنگوی دولت اردن در گفت وگو با خبرگزاری رسمی اردن (بترا) گفت: «طبق این توافقات که در ابتدا در امان به دست آمده است، آتش بس در طول خط تماسی که نیروهای دولت سوریه و نیروهای هم پیمان آن از یک سو و نیروهای مخالفان مسلح سوری از سوی دیگر بر سر آن توافق کرده اند، اجرا خواهد شد. این توافق آتش بس از ۹ ژوئیه آغاز خواهد شد.» این خبرگزاری گزار ش داد، سه طرف توافق کردند، آتش بس گامی در جهت رسیدن به کاهش دائمی خشونت ها در جنوب سوریه باشد تا به خشونت ها و درگیری ها پایان دهد، ثبات را به منطقه بازگرداند و اجازه ورود کمک های انسانی را به این منطقه محوری در سوریه بدهد. مومنی همچنین گفت: «این سه کشور تاکید کرده اند مقدمات این آتش بس در ایجاد فضای تضمین کننده به راه حل سیاسی دائمی برای بحران سوریه منجر شود. این سه کشور همچنین بر تعهدات خود برای راه حل سیاسی از طریق کانال ژنو و براساس قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت که تمامیت ارضی، استقلال و حاکمیت سوریه را تضمین می کند، تاکید کردند.»

سرگئی لاوروف نیز بعد از دیدار سران آمریکا و روسیه در هامبورگ ضمن تاکید بر توافق روسای جمهور امریکا و روسیه بر اعمال آتش بس در جنوب غربی سوریه گفت: «روز جمعه در امان پایتخت اردن کارشناسان اردنی، آمریکایی و روسی بر تفاهمی مبنی بر ایجاد مناطق کاهش تنش دست یافتند. این آتش بس که قرار است در مناطق درعا، قنیطره و سویدا عملی شود مورد نظارت قرار خواهد گرفت.»

تیلرسون وزیر امور خارجه آمریکا نیز بعد از نشست با لاوروف در هامبورگ گفت: «این منطقه که شامل آتش بس می شود تاثیری بر امنیت اردن ندارد و بخشی بسیار پیچیده از صحنه درگیری های سوریه است. جزئیات این توافق هنوز کامل نشده و امیدواریم ظرف چند روز آینده نهایی شود.» وی ابراز امیدواری کرد، تفاوتی بین این توافق و توافق های قبلی باشد. وی همچنین گفت: «تفاوت این توافق میزان تعهد روسیه نسبت به شکست داعش است و در صورت وجود چنین تعهدی اوضاع خیلی سریع پیش می رود. تصویر روشنی در زمینه ماهیت نیروهای امنیتی این منطقه وجود دارد. به اعتقاد من این اولین اشاره به این است که آمریکا و روسیه می توانند در سوریه با هم کار کنند. ما بحث طولانی درباره مناطق دیگر سوریه داشتیم و می توانیم با هم برای کاهش خشونت ها به ارتباط و همکاری ادامه دهیم.»

مایکل فالون، وزیر دفاع انگلیس ضمن  استقبال از این آتش بس جدید گفت: «می خواهیم نتایج این توافق را در میدان شاهد باشیم.» به گزارش ایسنا، وی که در واشنگتن به سر می برد، افزود: «تاریخ جدید جنگ سوریه شاهد اعلام آتش بس های بی شماری است و این خیلی خوب است.»

یک مسئول ارشد وزارت امور خارجه آمریکا نیز با تاکید بر این که این آتش بس با توافقات آستانه متفاوت است، اظهار داشت: آمریکا امیدوار است دولت سوریه به آتش بس در سوریه متعهد بماند. وی خاطرنشان کرد: «انتظار داریم روسیه از نفوذ خود برای تضمین احترام ایران و نیروهای هم پیمانش به آتش بس در سوریه استفاده کند.»