برجام زنده است

نویسنده: صادق ملکی، کارشناس و تحلیلگر ارشد سیاسی
دیپلماسی ایرانی: در جوانی که سر پر شوری داشتم ترک صحنه جنگ چالدران توسط شاه اسماعیل را خطا دانسته و یادآوری آن باعث رنجش خاطرم می شد. بعدها با دور شدن از نگاه سلحشوری به امر کشورداری و غلبه نگاه مبتنی بر عقلانیت، درک کردم که یکی از بزرگترین اقدامات شاه اسماعیل ترک صحنه جنگ بود. این انتخاب سبب استمرار قدرت در صفویان و در نهایت ظهور شاه عباس شد که موجبات بزرگی ایران را فراهم کرد.
کشورها و رهبران آن نباید وارد نبردی شوند که نتیجه آن شکست است.
دلواپسانی که مرگ برجام را جشن گرفته اند بدانند که برجام نمرده است و همچنان زنده است. مرگ برجام سخت است و اگر تحقق یابد می تواند سختی های بیشتری را ایجاد نماید. مغایرت تصویب تمدید قانون داماتو با برجام، می تواند محل بحث و مذاکره سیاسی و حقوقی از مجراهای پیش بینی شده باشد، اما تصویب آن نباید به تفسیر مرگ برجام منجر گردد. برجام در روند اجرایی فراز و نشیب دارد، اما نباید این فراز و نشیب ما را به برداشت اشتباه بکشاند.
منتقدینی که جایگزینی برای برجام ندارند، خود بهتر از همه می دانند که برجام حاصل دستور عمل نرمش قهرمانانه بوده و می باشد. برجام نیز از نگاهی جام زهر بود، اما این توافق حاصل تفاهم ملی در سطح سران و مردمی بوده و می باشد که امروز از خطر آنی گریز کرده اند تا فردا به ایران بزرگ دست یابند. همانگونه که بارها اعلام کرده ام باور به آمریکا ساده لوحی است، اما تاکید بر مسیری که نتیجه آن جنگ و شکست است نیز حماقت محض است.
اگر فقط و فقط، آرامش روانی جامعه ایرانی در سطوح مختلف، تنها نتیجه برجام باشد، این خود به تنهایی دستاورد بزرگی می باشد. دولت روحانی با برجام نه تحریم های هسته ای، بلکه سایه شوم جنگ را از کشور دور کرده و به ارتباطات پر ابهام پدیده زنجانی - ضراب پایان داده و از شکل گیری های پدیده های جدید ممانعت کرد. اگر روزی آمریکا بدعهدی کرده و برجام را نقض بنماید، این خود دلیل موجهی برای وفاق ملی در ایران خواهد بود که مخالفان سیاست هسته ای داخلی دیروز نیز به جمع موافقان آن بپیوندند.
توجه نماییم آمریکا با متحدینی چون ترکیه، عربستان و... اختلافات کم و بیش جدی دارد لذا اختلاف در خصوص برجام نیز طبیعی بوده و نباید با تحلیل غلط کشور را به سوی گزینه های آخر سوق داد. نه ترامپ و نه رئیس جمهور دیگری برجام را کاغذ پاره ندانسته و آن را پاره نخواهد کرد. فارغ از آنکه برجام حاصل یک توافق بین المللی است، برجام از منظر واشنگتن امری فرا حزبی بوده و نتیجه اجماع داخلی نظام و سیستم آمریکا می باشد. نکته آنکه در خاورمیانه غرب با برجام، ایران را از عنصر تهدید به عنصر فرصت تبدیل کرده و در کنار آن با توجه به بحران های موجود و ملاحظات مترتب برخاورمیانه، به نظر می رسد غرب به حفظ این دستاورد بیش از هر زمان دیگری دیگری نیازمند است.