طرح کشور مستقل فلسطینی و احتمال سوءاستفاده اسرائیل

نویسنده: آکوار الدار

دیپلماسی ایرانی: بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسراییل، از تلاش های دیوانه وار خود برای بسیج کردن کنگره ایالات متحده علیه توافق هسته ای ایران و مخالفت با باراک اوباما عبرت گرفته است. او حالا جنگی را برای جلوگیری از به رسمیت شناخته شدن دولت فلسطینی توسط شورای امنیت سازمان ملل به راه انداخته است. نتانیاهو نگران است که اوباما در فاصله انتخابات نوامبر و مراسم سوگند رییس جمهوری جدید ایالات متحده طرح سازشی را به اسراییل تحمیل کند.

نتانیاهو تصمیم گرفته که پیش بینی 22 سپتامبر دان شاپیرو، سفیر ایالت متحده در اسراییل را نادیده بگیرد. شاپیرو گفته بود که دولت اوباما احتمالا طرحی را در سازمان ملل یا نهاد دیپلماتیک دیگری ارائه خواهد کرد که می تواند دستور کار دولت بعدی آمریکا برای پیگیری صلح در خاورمیانه باشد. بی شک نتانیاهو متوجه شده که دیپلمات ارشد آمریکایی که درباره این مسائل با بالاترین مقام های سیاسی ایالات متحده صحبت می کند، تنها وعده داده دولت اوباما قاطعانه با هرگونه اقدام یک جانبه ای علیه اسراییل و مشروعیت بخشیدن به آن مخالفت خواهد کرد. از نگاه نتانیاهو، وعده سفیر آمریکا در اسراییل به این معنی نیست که ایالات متحده قطعنامه پیشنهاد شده توسط اروپا، روسیه، چین یا کشورهای عربی مبنی بر به رسمیت شناختن دولت فلسطینی را وتو خواهد کرد، دولتی که با صلح و امنیت در کنار دولت اسراییل تشکیل خواهد شد.

با این وجود نتانیاهو در مصاحبه ای تلویزیونی که از او درباره سناریوی شاپیرو و ابتکار باراک اوباما پرسیدند، تلاش کرد خونسردی خود را حفظ کند. نتانیاهو گفت: «تا به امروز اوباما چنین کاری را انجام نداده است. من انتظار دارم و البته امیدوارم که ایالات متحده به این سیاست منسجمی که تاکنون داشته است پایبند باشد.»

نخست وزیر اسراییل همچنین به بیانیه 23 سپتامبر کمیته چهارجانبه صلح خاورمیانه هم توجه چندانی نکرد، بیانیه ای که در آن شهرک سازی های کرانه باختری تهدیدی جدی برای راه حل دو دولت و مانعی برای صلح خوانده شده بود. اما اشتباه نکنید، نتانیاهو بچه حرف شنوی آمریکا نشده است. او فقط از مرکز صحنه سیاست آمریکا به جناح های سیاسی پناه برده است.

نتانیاهو از 100 سناتور آمریکایی 88 سناتور را با خود همراه کرده است. این گروه از سناتورهای فراحزبی او 19 سپتامبر در نامه ای از باراک اوباما خواستند که در ماه های پیش رو هر گونه اقدام یک جانبه ای در شورای امنیت سازمان ملل را درباره ترکیب دائمی سرزمین هایی که تحت کنترل اسراییل یا شهرک های اسراییلی هستند، وتو کند. وقتی شما دوستان میلیاردری چون شلدون آدلسون، کاباره دار بزرگ، را در کنار خود دارید و لابی قدرتمندی چون آیپک برای شما کار می کند، چنین نامه هایی می تواند منتشر شود. نامه بر روی وب سایت آیپک منتشر شد و از حامیان خواسته شد که آن را در سطح وسیعی منتشر کنند. در میان نام امضاکنندگان این نامه اسم تیم کین، معاون اول هیلاری کلینتون، کاندیدای انتخابات آمریکا، نیز دیده می شود.

این نامه به مراتب مهمتر از بیانیه هیلاری کلینتون بود که در آن با هرگونه اقدام یکجانبه توسط سازمان ملل مخالفت کرده بود. این نامه از سخنان دونالد ترامپ هم که به نتانیاهو گفته در صورت پیروزی در انتخابات سفارت ایالات متحده را از تل آویو به اورشلیم (بیت المقدس) منتقل می کند نیز اهمیت بیشتری دارد. وعده کاندیداهای کرسی ریاست جمهوری از آنجایی که می تواند دستخوش تغییر شود اهمیت و اعتبار چندانی ندارد. از طرف دیگر، کنگره می تواند زندگی را برای هر رییس جمهوری که به سازمان ملل متحد اجازه دهد دولت فلسطینی را به رسمیت بشناسد، سیاه کند. نمایندگان ایالات متحده نمی توانند یک دولت را مجبور کنند که از حق وتوی خود در شورای امنیت استفاده کرده یا استفاده از آن را منع کند، با این حال کنگره کنترل بودجه فدرال از جمله تخصیص کمک های خارجی را در دست دارد. کنگره می تواند کمک های خارجی به فلسطینی ها را قطع کند، کمک هایی که به طور میانگین سالانه به 500 میلیون دلار می رسد و بسیار بیشتر از مجموع کمک های اتحادیه اروپا و عربستان سعودی است.

کنگره پیشتر نیز کمک های آمریکا به فلسطینی ها را قطع کرده است. نمایندگان آمریکا در سال 2011 میلادی 200 میلیون دلار کمک به حکومت خودگردان فلسطین را در اقدامی تلافی جویانه برای درخواست تجدیدنظر محمود عباس به منظور به رسمیت شناختن فلسطین در شورای امنیت سازمان ملل متوقف کرد. در آن زمان هیلاری کلینتون در مقام وزیر امور خارجه ایالات متحده نمایندگان کنگره را قانع کرد که این کمک به فلسطینی ها به نفع حماس بوده و منافع اسراییل را تهدید می کند.

در گزارشی جامعی که کنگره آمریکا منتشر کرده چگونگی استفاده از کمک های خارجی برای اعمال نفوذ بر حکومت خودگردان فلسطین ذکر شده است. در این گزارش وابستگی حکومت خودگردان فلسطین به کمک های خارجی "حاد" عنوان شده است. با این حال گفته شده که کمبود سالانه بودجه این نهاد به 600 میلیون دلار می رسد.

در پایان این که، از یک طرف برای باراک اوباما پنجره اجرایی کردن راه حل دو دولت تا نیمه شب هشتم نوامبر باز خواهد بود. این پنجره بیستم ژانویه بسته خواهد شد. از طرف دیگر، جایگزین کردن دولت خودگردان با دولت مستقل فلسطین، اسراییل را قادر خواهد ساخت که توافقنامه اقتصادی (پروتکل پاریس) با سازمان آزادی بخش فلسطین را نادیده گرفته و جمع آوری مالیات های مختلف و تحویل آن به حکومت خودگردان را متوقف کند. همچنین کنگره نیز ممکن است که کمک های خود به فلسطینی ها را متوقف کند. به این ترتیب هزاران تن از خانواده های کارمندان حکومت خودگردان که حقوقشان به کمک های خارجی وابسته است برای گذران زندگی با چالش های جدی مواجه خواهند شد. و تمام این ها باعث هرج و هرج در سرزمین های فلسطینی و تشکیلات حماس در کرانه باختری خواهد شد. این شرایط احتمالا حمله نظامی اسراییل به سرزمین های فلسطینی را در پی خواهد داشت.      

مساله این است که حمایت رییس جمهوری ایالات متحده برای به رسمیت شناخته شدن یک دولت فلسطینی شرطی لازم است اما کافی نیست و چنین حمایتی نمی تواند باعث موفقیت قطعنامه سازمان ملل شود، قطعنامه ای که قرار است صلح را به منطقه بیاورد. برای این که چنین اتفاقی بیفتد باید به انتظار رییس جمهوری جدید آمریکا و کنگره نشست و امیدوار بود که آنها کار خودشان را انجام دهند.

منبع: المانیتور / تحریریه دیپلماسی ایرانی /30