سناریوی تازه امریکایی‌ها برای عراق

دیپلماسی ایرانی: سرانجام پس از ماه ها انتظار و وعده و وعیدهایی که حیدر العبادی، نخست وزیر عراق به ملت عراق می داد وی روز پنج شنبه دولت تکنوکرات خود را به پارلمان عراق معرفی کرد. دولت تکنوکراتی که قرار است هیچ کدام از نمایندگان احزاب در آنها حضور نداشته باشند و تنها متشکل از نیروهای لیبرال و به اصطلاح دموکرات باشد. زودتر از همه این وزرای مجلس اعلای اسلامی عراق بودند که استعفای خود را اعلام کردند و در بیانیه هایی اعلام کردند چشم طمع به دولت و قدرت ندارند و در صورتی که اراده مردم بر آن است دولتی جدید به روی کار آید حاضرند از سمت های خود دست بکشند. اما دیرتر از همه این حسین شهرستانی، وزیر علوم و ابراهیم جعفری، وزیر امور خارجه بودند که تا آخرین لحظات حاضر به ترک مناصب خود نشدند و حتی می گفتند اگر بنا به تشکیل دولت تکنوکرات باشد، خودشان تکنوکرات هستند و بنابراین لزومی نمی بینند که از سمت های خود استفعا دهند.

فضاسازی مقتدا صدر

در اواسط هفته گذشته بود که مقتدا صدر، رهبر جریان صدر اعلام کرد برای فشار به دولت و نمایندگان مجلس و احزاب سیاسی در منطقه سبز (منطقه دولتی جدا شده از دیگر مناطق بغداد) تحصن می کند و تا روز پنج شنبه به حیدر العبادی فرصت داد که دولت تکنوکرات خود را به مجلس معرفی کند. مقتدا صدر در حالی دست به این حرکات می زد که بسیاری نسبت به تحرکات او به دیده تردید می نگریستند. او که از سه هفته قبل ادعا می کرد وزرا و مقامات سیاسی وابسته به خود را به اتهام فساد و شکایات مردمی به اختیار خود زندانی کرده است و از مردم خواسته بود هر گونه شکایتی علیه آنها دارند ارائه دهند تا آنها را محاکمه کند، توانسته بود موجی به طرفداری از خود ایجاد کند.

خبرنگار دیپلماسی ایرانی که در این روزها در عراق بود از منابع آگاه کسب اطلاع کرد که مقتدا صدر بر اساس یک جمع بندی سیاسی این سناریو را طرح ریزی کرده است. به گفته این منابع مقتدا صدر کسب اطلاع کرده است که طرحی امریکایی – عراقی با هماهنگی برخی قدرت های منطقه ای صاحب نفوذ در عراق تدارک دیده شده که هدف از آن حذف او و یارانش از عرصه سیاسی عراق است. برای همین برای فرار از این مهلکه دست به کار شده و تلاش کرده است با ایجاد فضای سیاسی – اجتماعی به سود خود موج سواری کند و به گونه ای وانمود کند از حمایت مردمی برخوردار است و کسی نمی تواند او را از عرصه سیاسی کشور حذف کند. از آن جا که وزرا و مقامات سیاسی وابسته به او همگی آلوده به فسادهای کلان مالی و جنایی هستند، مقتدا صدر بر آن شد که ضمن مجازات آنها و رسانه ای کردن حرکاتش به نوعی فرار رو به جلو انجام دهد تا در بازی ای که علیه او به راه افتاده است مغلوب نشود. وی در رسانه ها اعلام کرد به هیچ وجه به دنبال منصب نیست و با حمایت از دولت تکنوکرات تنها به فکر منافع ملی است. او همچنین بعد از تسلیم وزرای جدید پیشنهادی حیدر العبادی به پارلمان عراق اعلام کرد که 10 روز به مجلس فرصت می دهد که به این وزرا رای اعتماد دهد در غیر این صورت خود دست به کار خواهد شد و با هماهنگی دیگر فراکسیون های سیاسی از حیدر العبادی و دولتش در مجلس رای عدم اعتماد خواهد گرفت.

یکی از افراد موجود در بیوت مراجع به خبرنگار دیپلماسی ایرانی گفت که مقتدا صدر خواسته یا ناخواسته به سود مردم عمل می کند چرا که کار او سبب افزایش فشارها به دولت می شود و این در نهایت می تواند عبادی را تحت فشار بگذارد که بیش از این تعلل به خرج ندهد. به گفته وی در حالی که تحرکاتی در پرونده های سوریه و یمن مشاهده می شود و روشن است اراده ای برای پیشبرد امور منطقه وجود دارد، عراق نیز باید تحرکی داشته باشد و از رکود سیاسی فعلی خارج شود.

سناریوی امریکایی ها

منابع آگاه در عراق به دیپلماسی ایرانی گفتند که امریکایی ها بر اساس سناریویی از قبل تعریف شده و مطابق با توافقات بین المللی دوباره به عراق بازگشته اند. این بازگشت را نیز با اعزام شش هزار سرباز تازه نفس به عراق رسما آغاز کرده اند و قصد دارند سناریوی تازه ای را برای عراق رقم بزنند. به گفته آنها دولت جدید حیدر العبادی که گفته می شود از نیروهای تکنوکرات هستند اکثرا از افرادی تشکیل شده اند که نزدیک به امریکا محسوب می شوند و حتی برخی از آنها به تازگی از امریکا بازگشته اند. مثلا از علی علاوی که در امریکا به سر می برد دعوت شده است که به عنوان وزیر دارایی به کشور بازگردد. این منابع همچنین گفتند که امریکایی ها فهرستی متشکل از 53 نفر از افراد عراقی با تمامی گرایش ها تهیه کرده اند که می گویند در فسادهای کلان عراق که تخمین زده می شود در حدود 181 میلیارد دلار باشد دست دارند. آنها تهدید کرده اند در صورتی که مخالفت ها با تشکیل دولت لیبرال – تکنوکرات افزایش یابد این فهرست را رسانه ای می کنند و اقدام به تحریک افکار عمومی علیه آنها خواهند کرد. امریکایی ها به اطلاع مقامات عراقی رسانده اند که از حالا به بعد باید امور به دست افراد لیبرال عراقی بیفتد و عراق به سمت حکومت لیبرال متمایل به امریکا حرکت کند.

به گفته این منابع امریکایی ها از افراد عراقی وابسته به خود که در امریکا و دیگر کشورهای اروپایی به سر می برند خواسته اند دوباره به عراق بازگردند و در عرصه سیاسی عراق فعال شوند. به همین دلیل افرادی مثل عماد الخرسان که به پنتاگون نزدیک است، لیث کبه که در ابتدای سقوط صدام حسین در عراق فعال شد اما با قدرت گرفتن اسلام گراهای شیعه به ایالات متحده رفت یا وفیق السامرائی، رئیس سازمان امنیت ارتش حزب بعث در زمان جنگ ایران و عراق، یا به عراق آمده اند یا خود را آماده می کنند که به عراق بیایند.

گفته می شود در حال حاضر اعتماد امریکایی ها برای تشکیل دولتی لیبرال معطوف به حیدر العبادی است. منابع آگاه عراقی به دیپلماسی ایرانی گفتند، حیدر العبادی که در دوران دیکتاتوری صدام حسین در لندن بوده به شدت مورد حمایت انگلیسی ها است تا آن جا که هیچ گونه انتقادی از او را بر نمی تابند. با این حال برخی منابع می گویند احتمال این که در صورت عدم موفقیت حیدر العبادی در تشکیل دولت تکنوکرات فردی مثل عماد الخرسان جای او را بگیرد، وجود دارد.

ناخرسندی احزاب سیاسی عراق

این کش مکش ها در حالی صورت می گیرد که برخی جریان های سیاسی عراقی می گویند که توطئه ای خارجی در جریان است. به گفته آنها حیدر العبادی در حالی صحبت از تشکیل دولت تکنوکرات می کند که خود عضو حزب الدعوه است در حالی که اگر واقعا به فکر تغییر وضعیت فعلی است باید خودش نیز از عضویت در حزب الدعوه استعفا دهد یا رسما از سمت نخست وزیری کناره گیری کند.

با این حال عادل عبدالمهدی، وزیر سابق نفت عراق در دولت عبادی و از اعضای مجلس اعلای اسلامی عراق گفته است در صورتی که پارلمان عراق ظرف ده روز آینده به دولت تکنوکرات عبادی رای اعتماد ندهد کشور وارد دور تازه ای از بحران های سیاسی خواهد شد.

در همین رابطه سید عمار حکیم که روز شنبه مجددا به ریاست مجلس اعلای اسلامی عراق منصوب شد در سخنانی از اقدام حیدر العبادی در نحوه تغییر وزرای کابینه انتقاد کرد و گفت: «اقدام صورت گرفته از سوی عبادی گامی ناقص است.» وی تاکید کرد: تغییرات کابینه عراق به هیچ وجه موفق نبوده است. پارلمان عراق و جریان های سیاسی در این کشور انتظار چنین تغییراتی را نداشتند و این اقدام به نوعی برای آنها غیرمنتظره بوده است. ما با جدیت تمام عملیاتی شدن کامل بسته اصلاحی در یک بازه زمانی معین را پیگیری می کنیم.

کردها نیز نسبت به وضعیت پیش آمده به شدت شکایت دارند. پیمان کردستانی در پارلمان عراق که تمامی احزاب کرد را شامل می شود گفته است که دولت تکنوکرات حیدر العبادی را قبول ندارد. در همین راستا وزیر نفت جدید معرفی شده از سوی عبادی به پارلمان عراق که کُرد است، از سمت خود استعفا کرد و گفت که اعتقاد ندارد کابینه پیشنهادی عبادی بتواند از مجلس رای اعتماد بگیرد.

این در حالی که منابع آگاه به دیپلماسی ایرانی گفتند که امریکایی ها فشارهای سنگینی را به کردها وارد کرده اند تا به همکاری با دولت مرکزی ادامه دهند، در دولت حیدر العبادی شرکت کنند و از رفتارهایشان در جهت رسیدن به استقلال دست بردارند. امریکایی ها اعلام کرده اند که می خواهند عراق یکپارچه بماند و برای حفظ وحدت آن تلاش می کنند.