تحرکات تازه نوری مالکی برای کسب قدرت

دیپلماسی ایرانی: با رای عدم اعتماد شماری از نمایندگان باقی مانده در مجلس عراق در روز پنج شنبه به سلیم الجبوری برای ریاست مجلس و دو معاون او، این کشور رسما وارد چالشی سخت شد. این چالش زمانی سخت تر شد که نمایندگان تحصن کرده در مجلس زمزمه سلب اعتماد از حیدر العبادی، نخست وزیر و فواد معصوم، رئیس جمهوری سر دادند. حاضران در مجلس در حالی خود را اکثریت می دانند که احزاب سیاسی عراقی می گویند شمار آنها کمتر از حد نصاب است. به گفته آنها با نبود نمایندگان فراکسیون های المستقلون به رهبری حسین شهرستانی، بدر به رهبری هادی العامری، مجلس اعلا به رهبری سید عمار حکیم، بخشی از نمایندگان حزب الدعوه متمایل به حیدر العبادی، اصلاح به رهبری ابراهیم جعفری، پیمان کردستانی و گروه اصلی اهل تسنن مجلس فاقد اکثریت است.

با این وجود از روز یکشنبه تلاش های تازه ای برای حل بحران جاری آغاز شده است. به ویژه که مقتدا صدر، رهبر جریان صدر از لبنان به عراق بازگشته و صحبت هایی از احتمال دیدار او با حیدر العبادی مطرح شده است. این در حالی است که نمایندگان تحصن کرده در مجلس که اکثرا از طیف مقتدا صدر و نوری مالکی هستند به نجف رفته بودند تا با مراجع عظام دیدار کنند که با در بسته روبه رو شدند، برای همین مجبور شدند از نجف به کربلا بروند تا به بهانه دیدار با شیخ مهدی کربلایی، نماینده آیت الله سیستانی در کربلا که عموما مواضع ایشان را بیان می کند، دست خالی برنگشته باشند. وی نیز در ابتدا حاضر به دیدار با آنها نشد اما آنها به عنوان زائر در دفتر او حاضر شدند و هر چه تلاش کردند موضعی از او بشنوند او سکوت کرد که این مساله سبب شد همه تلاش های آنها بی اثر شود.

تلاش برای حفظ سلیم الجبوری

از سوی دیگر تلاش برای تثبیت جایگاه سلیم الجبوری در سمت ریاست مجلس عراق ادامه دارد و تمامی طرف های سیاسی به استثنای جریان صدر و ائتلاف دولت قانون به رهبری نوری مالکی بر ریاست او تاکید کرده اند. یک منبع آگاه به دیپلماسی ایرانی گفت: «هم طرف های ایرانی هم امریکایی و هم عربستانی به دنبال حفظ الجبوری در سمت ریاست مجلس عراق هستند. ایران و امریکا با تشدید تنش ها در عراق آن هم با وجود تهدیدهای امنیتی از سوی داعش مخالفند و عربستان نیز از این می ترسد در صورت برکناری سلیم الجبوری، نوری مالکی تقویت شود و برای نخست وزیری خیز بردارد برای همین بر حفظ او تاکید دارد.»

ماهیگیری در آب گل آلود

در این میان نوری مالکی و ایاد علاوی همه تلاش خود را به کار گرفته اند که از آب گل آلود ماهی بگیرند. حزب الدعوه شاخه مالکی با صدور بیانیه ای اعلام کرده است در صورتی که رای به برکناری حیدر العبادی داده شود، نوری مالکی را برای جانشینی او نامزد می کند. مالکی این روزها تلاش بسیاری کرده از جنجالی که مقتدا صدر به راه انداخته است استفاده کند و با سوار شدن بر این موج مقدمات سقوط حیدر العبادی را فراهم کند و زمینه را برای بازگشت خود به قدرت فراهم کند. وی با وجود هشدارها نسبت به تحرکاتش علیه حیدر العبادی و ترکیب وضع موجود در رای گیری علیه سلیم الجبوری شرکت کرد به این امید که سقوط سلیم الجبوری کار را به جنجال برای برکناری حیدر العبادی و فواد معصوم بکشاند. در عین حال تلاش های بسیاری کرد تا با مقتدا صدر دیدار کند که او هر گونه دیداری با مالکی را رد کرد و گفت که مقصر تمامی مشکلات و فساد و ناامنی های عراق را نوری مالکی می داند و به هیچ وجه حاضر به دیدار یا مصالحه یا آشتی با او نیست. مقتدا تمامی واسطه ها برای دیدار با مالکی را تا کنون رد کرده است.

از سوی دیگر ایاد علاوی، رهبر فهرست العراقیه که این روزها می توان او را بزرگترین بازنده عرصه سیاسی عراق دانست در بحبوحه بحران فعلی به عربستان رفته تا شاید بتواند با کسب حمایت آنها تحرکات تازه ای را برای قدرت گرفتن دوباره در عراق آغاز کند. نمایندگان جریان او در مجلس عراق این روزها تلاش بسیاری می کنند که سلیم الجبوری را وادار کنند که برکناری اش را بپذیرد به این امید که فردی از میان این فهرست به ریاست مجلس برسد و در عین حال زمینه را برای رسیدن خود ایاد علاوی به سمت نخست وزیری فراهم کند. گفته می شود نماینده باراک اوباما در پرونده عراق که این روزها در بغداد به سر می برد حاضر به دیدار با ایاد علاوی نشده و وی تلاش دارد با استعانت از عربستانی ها امریکایی ها را وادار کند که از او حمایت کنند تا مجددا در عراق قدرت بگیرد. اگر چه تمامی شواهد حاکی از آن است که وی هیچ شانسی برای رسیدن به سمت نخست وزیری ندارد. برخی کارشناسان این گونه تحلیل می کنند که علاوی در سفر به عربستان ناچار خواهد شد به توصیه عربستانی ها توجه کند و دست از مخالفت با سلیم الجبوری بردارد.

توزیع سمت ها

تا کنون اطلاعات دقیقی بر سر وزرای احتمالی دولت تکنوکرات جدید حیدر العبادی منتشر نشده اما منابع آگاه به دیپلماسی ایرانی گفتند که وزارت نفت به یک نفر از افراد متمایل به مجلس اعلا که البته عضو مجلس نیست، خواهد رسید. همچنین وزارت امور خارجه که فلاح الفیاض از سوی ابراهیم جعفری برای تصدی آن پیشنهاد شده به احتمال قوی از سوی نمایندگان مجلس رد خواهد شد و شریف علی بن حسین مجددا برای این سمت نامزد خواهد شد. به گفته این منابع مجلس اعلای اسلامی عراق به تایید شریف علی بن حسین برای این سمت تمایل دارد و می گوید او می تواند در بهبود روابط عراق با کشورهای عربی بسیار موثر باشد. چرا که از یک سو مورد حمایت کشورهای عربی از جمله عربستان است و از سوی دیگر مشکلی با ایران و متحدان آن در عراق ندارد.

در همین رابطه گفته می شود حمایت همه جانبه ای از سوی تمامی طرف های موثر در عراق از حیدر العبادی جریان دارد و او در حال حاضر تنها گزینه برای نخست وزیری عراق است.