خیز نفتی ایران پس از رفع تحریم‌ها

نویسنده: جان دفتریوس

دیپلماسی ایرانی: در گوشه و کنار ایران مهندسان مشغول کار هستند تا این کشور را به صدر تولیدکنندگان نفت جهان برسانند. منطقه جنوب غربی ایران که ذخایر اثبات شده آن بیشتر از نیجریه بزرگترین تولید کننده نفت آفریقا است، 60 میلیارد بشکه نفت را در خود جای داده است و کانون جاه طلبی های نفتی ایران قرار دارد. اکتشاف نفت در پنج میدان نفتی بزرگ این منطقه که آزادگان جنوبی نام دارد، تقریباً به پایان رسیده است.

سی ان ان اولین شبکه تلویزیونی خارجی است که پس از 30 سال اجازه پیدا کرده در این تالاب که در دهه 1980 میدان جنگ با عراق بوده است، حضور پیدا کند. صنعت نفت ایران در طول سال های انزوا خلاقیت بسیاری برای بقا از خودش نشان داده است - تجهیزات قدیمی و زنگ زده و در برخی موارد ابداعی است- در یک مورد شرکت ملی نفت ایران توانست تجهیزات چینی را بر روی تجهیزات آمریکایی که قبل از تحریم ها خریده بود، هماهنگ کند.

محمود مرعشی، مدیر پروژه ای که در آمریکا تحصیل کرده است، بی صبرانه منتظر لغو تحریم ها و ورود مجدد ایران به بازار جهانی است. مرعشی در پاسخ به سوالی درباره ابزارهایی که هم اکنون مجبور به استفاده از آنها هستند به سی ان ان می گوید: «ما امیدواریم که پس از آن که تحریم ها لغو شود، با سرعت بیشتری حرکت کنیم. اما کیفیت خیلی مهم است.»

دود سیاه ناشی از فعالیت های ماشین های قدیمی همچنان ادامه دارد. کارکنان این صنعت در حالی مشغول به کار هستند که امید به چهار برابر شدن تولید در منطقه غرب کارون به 700 هزار بشکه در روز تا سال 2020 دارند. این میزان هم اکنون 160 هزار بشکه در روز است. مدیران پروژه ملزم به ارائه گزارش پیشرفت در هر دو هفته به مقامات وزارت نفت شده اند که به دنبال اطمینان پیدا کردن از پایان به موقع پروژه هستند.

غرب کارون بیش از یک سوم ذخایر اثبات شده 157 میلیارد بشکه ای ایران، چهارمین دارنده منابع نفتی در جهان را تشکیل می دهد. عبدالرضا حسینی نژاد، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران پتانسیل این منطقه را عظیم دانسته است. «ما به شدت در حال کار هستیم تا این مسئله به واقعیت تبدیل شود. ما در شرایط سختی کار کرده ایم و امیدوارم پس از تحریم ها کار آسان تر شود.»

بیژن زنگنه، وزیر نفت قصد دارد طرحش مبنی بر بازگشت ایران به بازارهای جهانی را در اجلاس 4 دسامبر اعضای اوپک در وین مطرح کند. اما وی یک نمای کلی از طرحش را در جریان مصاحبه ای که با وی در تهران داشتیم نشان داد. به محض این که تحریم ها لغو شود، ایران سریعاً تولیدش را نیم میلیون بشکه در روز افزایش خواهد داد و تا آغاز سال شمسی یعنی در ماه مارس، نیم میلیون دیگر هم اضافه خواهد شد. تا پایان سال 2016 هم نیم میلیون دیگر اضافه خواهد شد.

این اقدام موجب می شود تولید ایران به 4.3 میلیون بشکه در روز برسد یعنی در حدی که قبل از تحریم های سال 2008 بود و این امر به منزله به چالش کشیدن عراق، دومین تولید کننده بزرگ اوپک خواهد بود. ایران در جمع پنج تولید کننده بزرگ جهان قرار گرفت یعنی پشت سر سه تولید کننده بزرگ عربستان، روسیه و ایالات متحده که هر کدام بین 9 تا 10.5 میلیون بشکه نفت در روز تولید می کنند.

زنگنه می گوید: «ما یکی از قدیمی ترین تولید کنندگان نفت در جهان و قدیمی ترین تولید کننده در خاورمیانه هستیم. آیا می توانیم سهممان در بازار را از دست بدهیم؟» امیر زمانی نیا معاون زنگنه به نقشه ای در دفترش اشاره می کند که دایره های سبز رنگی میادین نفتی را مشخص کرده و دایره های قرمز رنگ بزرگتری که میادین گازی را نشان داده است. زمانی نیا می گوید: «تمام این ها نیاز به توسعه دارند. ما نیاز به چندین کمپانی بزرگ برای مشارکت در توسعه این میادین داریم. آنچه که ما نیاز داریم سرمایه، تکنولوژی و تا حدی مدیریت پروژه است.»

منبع: سی ان ان/ مترجم: حسین هوشمند