تردید در قبول پیشنهاد قطر برای گفت‌وگو با ایران

دیپلماسی ایرانی: منابع دیپلماتیک قطری می گویند که قطر تماس های دیپلماتیک خود را با هدف ایجاد موضعی واحد برای پیگیری تلاش هایش برای گفت وگو با ایران تشدید بخشیده است تا به این ترتیب به اظهارات شیخ تمیم بن حمد، امیر قطر در سخنرانی اش در هفتادمین دوره از مجمع عمومی سازمان ملل جامه عمل بپوشاند.

به گزارش وبسایت خبری تحلیلی العربی جدید، امیر قطر اعلام کرده است که کشورش آمادگی دارد میزبان گفت وگوهای ایران با کشورهای عربی حوزه خلیج فارس باشد. وی گفت: « الآن وقت آن است که گفت وگوهای هدفمندی به وجود آید، گفت وگو میان کشورهایی که همیشه همسایه یکدیگر خواهند ماند. ما نیازی به میانجی گری کسی نداریم خودمان آمادگی برگزاری چنین گفت وگویی نزد خودمان در قطر را داریم.»

وی تاکید کرد، اختلاف های دو جانبه ما سیاسی منطقه ای عربی ایرانی است نه سنی – شیعی. ایران کشور همسایه مهمی است و همکاری با آن به مصلحت منطقه است و هیچ اختلافی بر سر گسترش روابط دو جانبه میان ما وجود ندارد.

یک منبع دیپلماتیک قطری در این باره می گوید دوحه تماس هایش را از همان مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک آغاز کرده است. دوحه تصمیم دارد به تلاش هایش علی رغم تشدید تنش ها میان ایران با کشورهای عربی به خصوص بحرین، امارات متحده عربی و عربستان سعودی ادامه دهد.

روز جمعه بحرین سرکنسول ایران در منامه را از خاک خود اخراج کرد و سفیر خود را نیز از تهران فرا خواند. در مقابل تهران نیز نفر دوم سفارت بحرین در تهران را عنصر نامطلوب اعلام کرد و به او 72 ساعت فرصت داد تا خاک ایران را ترک کند. منامه تهران را متهم به دخالت در امور داخلی خود می کند. اما بسیاری از تحلیلگران معتقدند که این برخورد بحرین بیشتر متاثر از تشدید روابط تهران با ریاض بر سر سر حادثه منا در خلال مراسم موسم حج امسال بوده است.

ایران از پیشنهاد گفت وگو با کشورهای عربی حوزه خلیج فارس استقبال کرده است، در حالی که پایتخت های عربی هنوز مواضع روشنی را اتخاذ نکرده اند. آنها در برابر تلاش های قطر نیز نه موضع رد نه موضع تاییدآمیزی اعلام نکرده اند. مساله ای که سبب شده است بسیاری این گونه برداشت کنند که آنها در درون خود هم دچار اختلاف شده اند. این مساله سبب شده دوحه بیش از پیش وارد عمل شود و تلاش های خود را در درون شورای همکاری نیز شدت بخشد. قطر گفته است که مذاکرات با ایران بر اساس احترام متقابل و عدم دخالت در امور یکدیگر خواهد بود، مهمترین مساله ای که کشورهای عضو شورای همکاری از ایران می خواهند.

عبدالله باعبود، مدیر مرکز مطالعات خلیج ]فارس[ در دانشگاه قطر در این باره می گوید: «رویکرد محافظه کارانه بعضی از کشورهای عربی شورای همکاری در برابر تلاش های قطر برای گفت وگو با ایران شاید بخشی از تبادل نقش این کشورها با یکدیگر باشد، شاید هم بخشی از خود مذاکرات است. مشابه همین اتفاق در ایران نیز افتاده است. از یک سو می بینیم عده ای تلاش می کنند فضا را آرام کنند در حالی که عده ای دیگر در پرونده های دیگر تنش ها را تشدید می کنند.»

وی در ادامه می افزاید: «هر دو طرف خوب می دانند که در آخر باید پای میز مذاکره بنشینند. برای این که تشدید و پیچدگی امور به سود هیچ کدام چه کشورهای عربی حاشیه خلیج ]فارس[ چه ایران نخواهد بود.»

در همین راستا منابع نزدیک به کشورهای عضو شورای همکاری بعید می دانند دیگر اعضای این شورا همانند بحرین اقدام به فرا خواندن سفرای خود از تهران کنند و به روابط خود با ایران خاتمه دهند. علی رغم این که تنش در روابط تهران با دیگر پایتخت های عربی عضو شورای همکاری نیز وجود دارد.

با این حال منابع نزدیک به شورای همکاری بعید می دانند تا پایان سال جاری میلادی کشورهای عضو این شورا با ایران پشت یک میز بنشینند حتی اگر قطر از دو طرف دعوت به انجام این کار کند. همه منتظر یکپارچه شدن مواضع کشورهای عربی در برابر پیشنهاد قطر هستند. شاید نشست شورای همکاری که قرار است در ماه دسامبر در ریاض برگزار شود موعد برگزاری این نشست را مشخص کند. برخی از این کشورها امیدوارند تا آن تاریخ بتوانند برگه های قوی ای برای مذاکره با ایران به دست آورند، به ویژه عربستان که پیمان رهبری جنگ در یمن را رهبری می کند و برای اعلام پیروزی در این کشور لحظه شماری می کند.

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11