اردوغان رئیس جمهور و داوود اغلو نخست‌وزیر می‌شود؟

دیپلماسی ایرانی: برای نخستین بار در تاریخ ترکیه، مردم این کشور روز یکشنبه پای صندوق های رای رفتند تا طعم نوع متفاوتی از انتخابات را تجربه کنند. به ویژه در سایه دوره ای که رجب طیب اردوغان، نخست وزیر فعلی و نامزد اصلی این انتخابات بیشترین شانس را برای رسیدن به سمت ریاست جمهوری دارد و می خواهد بعد از این که به این سمت رسید نقش فعال تری برای پست ریاست جمهوری تعریف کند تا دیگر یک سمت تشریفاتی باقی نماند. به عبارت دیگر وی می خواهد تحولی تاریخی در ترکیه ایجاد کند که تا کنون سابقه نداشته است. ترکیه ای که مصطفی کمال آتاتورک بر اساس اصول لائیسیته بنیانگذار آن بوده است.

به گزارش روزنامه الحیات، چاپ لندن، بسیاری از رای دهندگان بر این اعتقادند که اردوغان بزرگ ترین رهبر سیاسی ترکیه از زمان تاسیس آن تا کنون است. آنها با گفتن این عبارت به نوعی مهر تایید بر تحولات تاریخی او می زنند. تحولی که می رود تا اساس جمهوریت لائیسیته آتاتورک را متحول کند.

این در حالی است که فشارهای سیاسی از سوی دولت اردوغان بر رسانه ها نیز روز به روز افزایش می یابد. همین اخیرا بود که انیس بربر اوغلو، رئیس تحریریه روزنامه حریت به دستور اردوغان از کار بر کنار شد. وی از این که مجموعه رسانه ای "دوغان" را به خوبی پوشش نمی دهد مورد انتقاد نخست وزیر ترکیه قرار داشت.

بسیاری از فعالان حقوق بشری نگرانی خود را از فشارهای حکومتی بر رسانه ها ابراز داشته اند و می گویند که دولت اردوغان بیش از پیش به سمتی می رود که سردبیرها و روزنامه نگاران را از سمت خود برکنار کند و فشار بیشتری به سود حکومت و حزب حاکم بر اصحاب رسانه وارد کند و این مساله می تواند تهدیدی بالقوه برای آزادی بیان و دموکراسی ترکیه محسوب شود.

در حالی که اردوغان اعتماد کامل دارد که برنده انتخابات ریاست جمهوری ترکیه خواهد شد از هم اکنون گمانه زنی ها برای انتخاب نخست وزیر آینده ترکیه نیز آغاز شده است. بسیاری انتظار دارند با توجه به همراهی داوود اوغلو، وزیر امور خارجه فعلی در تبلیغات انتخاباتی اردوغان وی نخست وزیر آینده ترکیه شود.

این در حالی است که احتمال پیروزی اکمل الدین احسان اوغلو، بارزترین رقیب جدی اردوغان بسیار پایین است و بسیاری می گویند پیروزی او تنها با چیزی شبیه معجزه امکان پذیر است. چرا که به رغم این که او از سوی راست گرایان مخالف اردوغان نامزد انتخابات شده اما بسیاری از آنها تصمیم دارند یا در انتخابات شرکت نکنند یا به او رای ندهند.

یکی از نکات بارز این انتخابات حضور صلاح الدین دمیرتاش است. این برای نخستین بار است که یک چهره سیاسی کرد که مرتبط با حزب کارگران کردستان است در این انتخابات شرکت می کند. او تنها به کشیده شدن انتخابات به دور دوم امید بسته و امیدوار است در صورت تحقق چنین هدفی بتواند امتیازهای بیشتری را از اردوغان در برابر حمایت کردها از او به دست آورد.

اکنون بعد از آن که ترکیه از دوران تلخ بحران های اقتصادی فاصله گرفته و به یک کشور پیشرفته با اقتصاد پویا تبدیل شده بیش از پیش به سمتی می رود که از گذشته لائیک خود فاصله بگیرد. مساله ای که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان می تواند فضای دو قطبی اسلام گرایی – سکولاریسم ترکیه را تقویت کند.

به هر حال اکنون مردم ترکیه در برابر دو انتخاب قرار گرفته اند: یکی انتخاب رجب طیب اردوغان هم زمان با افزایش صلاحیت های او در سمت ریاست جمهوری و تقویت تیم همراهش و به دنبال آن پذیرفتن تحولی شگرف در سیاست داخلی و خارجی ترکیه و دیگری انتخاب اکمل الدین احسان اوغلو که همچنان بر حفظ وضعیت فعلی سمت ریاست جمهوری اصرار دارد تا جایگاه بی طرفانه و پدرانه آن در میان نهادهای سیاسی کشور حفظ شود تا به این ترتیب از تنش های طایفه ای و سیاسی ترکیه کاسته شود و حقوق و مصالح اقلیت های سیاسی در برابر اکثریت حاکم محفوظ بماند.

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11