به جای ایران از متحدان سنتی خود کمک بگیرید

دیپلماسی ایرانی: بسیاری از افرادی که در بحث بر سر سیاست آمریکا در خاورمیانه دخالت دارند، روی این ایده که ایران همواره باید در ایزوله نگاهداشته شود و در هیچ زمینه ای با آمریکا همکاری نداشته باشد، تاکید دارند. در صدر حامیان این نظریه نیز بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر ر‍‍ژیم اسرائیل قرار دارد که همچنان ایران را تهدیدی برای موجودیت اسرائیل و جهان می خواند. نتانیاهو به شدت مخالف توافق هسته ای با ایران است و مانند نئوکان های آمریکایی ادعا می کند آمریکا هیچگاه نباید با کشورهای دشمن، همکاری داشته باشد. این در حالی است که شاید این همکاری به نفع آمریکا و منافع ملی اش باشد.

این تنها اصرار نتانیاهو نیست که موجب شده گروهی پرچم ضد ایرانی را در واشینگتن بالا بگیرند. این گروه عمیقا مخالف افزایش نفوذ ایران در منطقه هستند و شاید پس از افغانستان و عراق ، به دنبال نشانه گرفتن نزدیک ترین عضو باقی مانده در محور شرارت مورد ادعای جورج بوش هستند. آنها در حالی برچسب ضد ایرانی بر پیشانی خود زده اند که شکست سیاست آمریکا در عراق باید آویزه گوش شان باشد.

چشم انداز دستیابی به توافق هسته ای دراز مدت با ایران نیز یکی از نگرانی های نئوکان ها به شمار می رود که می خواهند ایران تا ابد یک سمبل تهدید برای آمریکا باشد و ایران هراسی نیز رواج داشته باشد. توافق هسته ای با ایران نقطه آغازین چرخش روابط ایران و آمریکا خواهد بود. به همین دلیل است که نئوکان ها می هراسند پس از ماه ها تلاش، عاقبت هر آنچه که کاشته اند به برداشت نرسد. آنها می دانند که توافق هسته ای ، ریسک ورود ایران به باشگاه هسته ای را کاهش داده و یک تهدید امنیتی در منطقه و شاید جهان را از بین می برد. آن هم بدون درگیری و استفاده از گزینه نظامی. اما این همان چیزی است که نئوکان ها نمی خواهند.

نئوکان ها یک برنامه برای بازی خود دارند و آن این است که با دامن زدن به ایران هراسی و مبالغه در تهدید های ناشی از برنامه های هسته ای ایران؛ کنگره را بر آن دارند که با اقدامات خود روند مذاکرات را تضعیف کند. اما تلاش های آنها با پدید آمدن یک بحران امنیتی در عراق همزمان شده است. بحرانی که آمریکا و ایران منافعی مشترک در مقابله با آن دارند و از همین رو پتانسیلی برای همکاری تهران  و واشینگتن ایجاد کرده است. شاید نئوکان ها این موضوع را پیش بینی نکرده بودند و در محاسبه های خود آن را در نظر نداشتند. با این حال و با وجود منافع آشکار همکاری ایران و آمریکا در مورد عراق، آنها باز هم بر عدم همکاری پافشاری می کنند.

نئوکان ها ادعا می کنند که هر گونه منافع مشترک ایران و آمریکا در نهایت به نوعی از همکاری منجر می شود که نویل چمبرلین با آدولف هیتلر انجام داد. آنها مدعی اند که تهدید های ناشی از داعش موجب می شود که نوری مالکی نخست وزیر عراق و جمعیت شیعه این کشور بیش از پیش به چتر حمایتی ایران وابسته شوند. به این ترتیب به زعم آنها، این یک خطای تاریخی خواهد بود که آمریکا با ایران و سپاه پاسداران در جهت مقابله با داعش در عراق هماهنگ شود. این در حالی است که ویلیام برنز، معاون وزیر خارجه آمریکا اخیرا در مورد عراق با دیپلمات های ایرانی گفت و گو کرده است. دولت اوباما نیز نشان داده که می خواهد به هر ترتیب ممکن آتش جنگ فرقه ای و افراطی گری در عراق را خاموش کند.

اما احتمالا نئوکان ها این واقعیت را از یاد برده اند که ثبات و امنیت عراق به نفع ایران است. حتی اگر ایران بیشترین نفوذ را روی دولت مالکی داشته باشد نیز باید این پرسش مطرح شود که چرا نئوکان های آمریکایی گمان می کنند دامن زدن به بی ثباتی و آشوب در عراق به نفع ایران است؟ مخالفان ایران در واشینگتن تنها روی این نکته اصرار دارند که هر گونه نفوذ ایران در عراق و منطقه بد است و این در حالی است که این نفوذ در زمینه هایی می تواند کمک کننده باشد و نتایج مثبت آن نیز شامل کشورهای منطقه و آمریکا شود.

نئوکان ها ادعا می کنند آمریکا باید به جای همکاری با ایران برای مقابله با افراطی گری، روی کمک متحدان سنتی خود تکیه کند. این چیزی شبیه ائتلاف میانه روهاست که در دولت جورج بوش بحث آن مطرح بود. آنها مدعی اند که مقابله با شبکه های ایرانی به تنهایی کافی خواهد بود تا دولت مالکی از مدار ایران خارج شود.

اما باید گفت که چنین نگرشی نه تنها یک فرصت از دست رفته برای دیپلماسی آمریکا ایجاد می کند، بلکه به آتش افروزی های بیشتر در منطقه و سهمگین تر شدن نبرد شیعه و سنی در عراق منجر خواهد شد.

منبع: نشنال اینترست/ تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10