در سایه مذاکرات هسته ای و تشدید تنش ها

آیا عراق بخشی از توافق میان تهران و واشنگتن خواهد بود؟

۲۶ شهریور ۱۴۰۱ | ۱۴:۰۰ کد : ۲۰۱۴۶۶۴ اخبار اصلی خاورمیانه
ناظران معتقدند تلاش ها برای مهار تهران و متحدانش در منطقه، شاید تنها راه احیای همکاری ایران و آمریکا در موضوع عراق باشد و به این ترتیب احزاب عراقی مورد حمایت ایران، امید بیشتری به ترمیم جایگاه خود در داخل عراق پیدا خواهند کرد.
آیا عراق بخشی از توافق میان تهران و واشنگتن خواهد بود؟

نویسنده: احمد السهیل

دیپلماسی ایرانی: با تسریع تحولات در صحنه عراق، همچنان پرسش ها درباره نقش ایالات متحده آمریکا در بحران عراق به ویژه بعد از تشدید مناقشه بین «جریان صدر» و گروه های مورد حمایت ایران، باقی است. پاسخ این پرسش به عوامل متعددی بستگی دارد که مهمترین عامل، تفاوت در نحوه تعامل واشنگتن با موضوع ایران در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ و دوره ریاست جمهوری جو بایدن است چرا که دولت قبلی آمریکا سیاست «فشار حداکثری» را در برخورد با تهران و عواملش در منطقه در پیش گرفته بود در حالی که سیاست بایدن، یافتن ساز و کارهای جدید برای «مهار تهران» و احیای توافق هسته ای است.

ناظران معتقدند تلاش ها برای مهار تهران و متحدانش در منطقه، شاید تنها راه احیای همکاری ایران و آمریکا در موضوع عراق باشد و به این ترتیب احزاب عراقی مورد حمایت ایران، امید بیشتری به ترمیم جایگاه خود در داخل عراق پیدا خواهند کرد. نکته قابل توجه این است که دولت آمریکا به رغم همه بحران های روی داده در عراق از زمان اعلام نتایج انتخابات این کشور تاکنون هیچ برخوردی با احزاب وابسته به ایران نداشته است و مقامات آمریکایی همواره بر ضرورت مذاکره طرف های سیاسی و تسریع تشکیل دولت آینده تاکید کرده اند.

در زمان حوادث بغداد در اواخر ماه اکتبر و درگیری مسلحانه بین جریان صدر و شبه نظامیان وابسته به ایران، موضع وزارت امور خارجه آمریکا تشابه زیادی با موضع ایران در قبال این حوادث داشت به طوری که ناظران از احتمال وجود نوعی توافق بین ایران و آمریکا بر سر عراق صحبت کردند. آنچه این باور را تقویت می کند این است که تصمیم گیرندگان در واشنگتن تلاش می کنند همه طرف های عراقی از جمله احزاب و شبه نظامیان مورد حمایت ایران را به سمت توافق با یکدیگر سوق دهند و از طرح مصطفی الکاظمی برای ترتیب دادن گفت وگو بین جریان صدر و چارچوب هماهنگی حمایت می کنند.

پافشاری دولت بایدن بر احیای توافق هسته ای با تهران، این گمانه زنی را ایجاد کرده است که هرگونه توافق جدید هسته ای سهل گیرانه با ایران می تواند پنجره ای باشد که احزاب مورد حمایت ایران در عراق از آن برای احیای سناریوی توافق آمریکا و ایران بر سر دولت آینده عراق استفاده کنند. در این خصوص سخنان نوری المالکی، رئیس ائتلاف دولت قانون قابل توجه است.

منقذ داغر، رئیس بخش خاورمیانه در موسسه بین المللی گالوپ معتقد است آمریکا همچنان سیاست «آرام کردن بحران» را در عراق دنبال می کند و حساسیت های واشنگتن برای راضی نگه داشتن تهران که در حال مذاکره با آن بر سر توافق هسته ای است، دست واشنگتن را در خصوص عراق و عوامل ایران در عراق بسته است. داغر، سیاست آمریکا در عراق را به راه رفتن در میدان مین تشبیه می کند چرا که واشنگتن همزمان با تلاش برای حفظ تعادل با ایران، نمی خواهد زمینه را برای سیطره شبه نظامیان بر عراق هموار کند. علاوه بر این، بی اعتمادی واشنگتن به «جریان صدر» موجب شده است مقامات آمریکایی همواره نگران به هم ریختن اوضاع و آغاز بحرانی باشند که برنامه های آمریکا در خاورمیانه را با مانع مواجه می کند.

باسل حسین، تحلیلگر سیاسی معتقد است موضع گیری های واشنگتن در سال های اخیر همواره تحت تاثیر مستقیم بحران ها در عراق بوده است. آمریکا تلاش دارد ثبات شکننده در عراق را که تضمین کننده جلوگیری از تغییرات شدید در نظام سیاسی حاکم بر این کشور باشد، حفظ کند و مانع تبدیل شدن اختلافات به درگیری داخلی شود. این تحلیلگر همچنین معتقد است این امکان وجود دارد که عراق بخشی از معامله واشنگتن و تهران برای دستیابی به توافق هسته ای باشد که نتیجه آن، افزایش نقش و نفوذ عوامل ایران در عراق خواهد بود.

احسان الشمری رئیس مرکز اندیشه راهبردی با اشاره به سفر دستیار وزیر امور خارجه آمریکا به عراق پس از حوادث اخیر این کشور افزود، چارچوب کلی سیاست کنونی آمریکا در عراق این است که تلاش می کند اختلافات در داخل نظام سیاسی عراق را به گونه ای کنترل کند که این اختلافات به پیروزی کامل ایران منجر نشود و در عین حال این تصور را در طرف های مختلف عراقی ایجاد نکند که واشنگتن به طور کامل پرونده عراق را کنار گذاشته است. با این حال الشمری بعید می داند که هدف نهایی اقدامات سیاسی دولت بایدن در عراق، ارسال پیام اطمینان بخش به ایران باشد چرا که از نظر او، عراق دیگر مهمترین برگه برای تحمیل شروط بر ایران نیست.

منبع: ایندیپندنت عربی / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11

کلید واژه ها: ایران و عراق عراق جمهوری اسلامی ایران تظاهرات عراق ایران و امریکا مذاکرات ایران و امریکا ایران و امریکا و عراق مذاکرات هسته ای توافق هسته ای مقتدی صدر گروه چارچوب هماهنگی


( ۴ )

نظر شما :

omid ۲۸ شهریور ۱۴۰۱ | ۱۲:۱۴
از نظر امریکا مقتدی صدر و به زعم نویسنده مقاله گروه های طرفدار ایران همه دشمن امریکا و خواهان خروج امریکا از عراق هستند . نویسنده فراموش کرده که در رای پارلمان عراق برای خروج امریکاییها هم نمایندگان منتسب به جریان صدر و هم نمایندگانی که نویسنده انهارا گروه های منتسب به ایران میخواند هر دو طرف با قاطبه آرا رای به خروج امریکا دادند و حتی یک رای ممتنع یا مخالف نداشتند . نویسنده نمیداند یا نمیتواند بفهمد مقتدی صدر هم نیز یکی از اعضا جبهه مقاومت است اگر اختلافی با جریان ایرانی دارد بخاطر تشکیل دولت است نه خزش به سوی دشمنان ایران و مقاومت . صدر نیک میداند که محور تاب آوری مقاومت ،ایران است و تکیه همه اعضاء مقاومت حتی عراق بر ایران است اما تقاضا دارد ایران اجازه دهد نقش رهبری مقاومت در عراق بر عهده عراقیها باشد نه ایران . به تعبیری ایران اجازه دهد خود عراقیها خط و مشی مقاومت را انتخاب کنند نه اینکه ایران دیکته کند . برای همین است که صدر مکررا تاکید دارد نقش خارجیها در عراق پایان یابد و عراق خود رهبری عزم خود را در مسیر دفاع از منافع عراق بعهده گیرد . فراموش نکنیم قبل از اینکه گروه های اخیر مقاومت در عراق سازمان یابند در اوج بکوب و بزن امریکاییها این جریان صدر و سرایا السلام بودند که از امریکاییها تلفات می گرفتند و شهدای زیادی نیز تقدیم کردند . اگر در همین چندروز زیارت اربعین به شمال عراق یعنی حدفاصل بلدیات در شمال بغداد تا سامرا خوب دقت کرده بودید دو نیروی سرایاالسلام و حشد الشعبی دوش به دوش هم در امنیت این منطقه که ابستن خطرات دواعش و سایر جریانات تروریستی بود با معاضدت و محبت با هم در سنگرها مشترک اماده دفاع بودند . اری فهم اختلافات خانوادگی در میان جبهه مقاومت برای امریکا و اذنابش سخت است .