دقت در عبور از تندروهای داخلی و خارجی

پس از 34 سال که رسما روابط سیاسی و دیپلماتیک ایران و امریکا قطع شده بود هر دو کشور به دلیل این قطع رابطه صدماتی دیدند و ملت های ایران و امریکا نیز هزینه هایی پرداختند.

ملاقات محمدجواد ظریف و جان کری، وزرای امور خارجه ایران و امریکا در شرایطی به وقوع پیوست که از یک سو بحران های منطقه یی در اوج قرار دارد و تحریم های ناجوانمردانه غرب علیه ایران نیز به بالاترین حد خود رسیده است.

به طور حتم این دیدار در صدر تمام اتفاقات چند روز گذشته قرار می گیرد و می توان آن را به دیدار هنری کیسینجر وزیر خارجه وقت امریکا در دهه هفتاد میلادی با وزیر خارجه شوروی تشبیه کرد که در پاکستان انجام شد.

ایران در روزهای اخیر نشان داد علاوه بر دیدار ظریف و کری علاقه مند است تا در دیدارها و سخنرانی های دیگر نیز برای حل مشکلات خود و منطقه پیشقدم شود.

در حوزه روابط بین الملل باید هر پدیده یی را با پارامترهای داخلی، منطقه یی و بین المللی بررسی کرد. پدیده دیدار وزرای امور خارجه ایران و امریکا نیز از این قاعده مستثنی نیست.

در حوزه بین الملل بعد از قدرت یافتن اتحادیه اروپا، چین و روسیه جهان از حالت تک قطبی خارج شده است و رقابت ها در این عرصه بین امریکا و دیگران شدیدتر می شود. در واقع کاهش قدرت امریکا و هم پیمانان بین المللی اش در شرایط کنونی یک مساله بزرگ برای این کشور است.

در حوزه منطقه یی، تحولاتی که بعد از سرنگونی برخی دولت ها در خاورمیانه و شمال آفریقا رخ داد در کنار نقش و نفوذ ایران در سوریه، عراق و افغانستان دو عامل بسیار مهم است که در تحلیل چرایی دیدار ظریف و کری نباید آنها را فراموش کرد.

در حوزه داخلی نیز تغییر رویکرد اداره کشور با انتخابات 24 خرداد، بی نتیجه ماندن رویکرد قبلی در مذاکرات بین المللی و شدت یافتن تحریم ها عوامل موثر بر علت شکل گیری دیدار وزرای خارجه بود.

مجموعه این عوامل باعث شده دو کشور دیدگاهشان درباره مذاکرات تغییر کند.

البته این دیدارها در امریکا و ایران مخالفین تندرویی دارد که هر دو طرف باید با ظرافت از آنها عبور کنند.

در کنار تندروهای داخلی بهبود رابطه ایران و امریکا مخالفین منطقه یی نیز دارد. بسیاری از کشورها از جمله رژیم صهیونیستی با عادی شدن رابطه ایران و امریکا منافع خود را در خطر می بینند که لازم است تکاپوی آنها نیز خنثی شود.

اگر اراده عمومی در ساختار سیاسی هر دو کشور بر بهبود روابط استوار شود می توان امیدوار بود که موضوع پرونده هسته یی ایران نیز به سرانجام مناسبی برسد.

پس از رفع اختلافات درباره پرونده هسته یی ایران دو کشور می توانند در حوزه منطقه، اموال بلوکه شده ایران و بحث های گوناگون فیمابین به تفاهم دست یابند.

استاد روابط بین الملل دانشگاه

منبع: روزنامه اعتماد