سوریه، عامل طلاق ایران از حماس

دیپلماسی ایرانی: داستان دوستی ایران و حماس برای سال ها ورد زبان تحلیلگران منطقه بود. یک مثال عینی از اینکه سنی ها و شیعیان می توانند برای هدفی مشترک نظیر مقابله با اسرائیل، بر اختلافات خود غلبه کنند.اما این رابطه دوستانه پس از دو سال بحث و گمانه زنی، سرانجام به یک طلاق تراژیک منتهی شد. از زمان وقوع درگیری ها در سوریه، روابط ایران و حماس که سال ها گرم و صمیمانه بود، رو به سردی نهاد. چرا که حماس برخلاف جمهوری اسلامی در در کنار اسد، بلکه در مقابل او قرار گرفت. حماس به تدریج نیروها و تجهیزات خود را از سوریه خارج کرد و همزمان با کاهش منابع مالی از سوی جمهوری اسلامی ایران، برای تامین مخارج خود ، کشور سنی قطر را برگزید.

باوجود صدها میلیون دلار کمک مالی ایران به حماس و جانبداری از این گروه در جریان درگیری اخیر با اسرائیل، رد پای حماس در درگیری های سوریه علیه اسد به چشم می خورد.

مقامات حماس اکنون به صراحت اعلام می کنند که ایران ارسال کمک های مالی برای این گروه را متوقف کرده است. هرچند که در گذشته خبرهایی از این دست از سوی مقامات تهران و حماس تکذیب می شد، در شرایط کنونی، چهره های شناخته شده حماس این خبر را تایید می کنند. آنها خاطرنشان می کنند که کمک های ایران به حماس تحت تاثیر مواضع این گروه در مورد سوریه قرار گرفته است.

این در حالی است که با وجود کاهش منابع مالی از سوی ایران، مقامات حماس می گویند با بحران بودجه مواجه نمی شوند چرا که تامین کنندگان مالی دیگری دارند. معاون وزیر خارجه حماس در گفت و گو با تلگراف یادآور شده است می تواند از واژه بد برای توصیف روابط جمهوری اسلامی و حماس استفاده کند هر چند که به لحاظ دیپلماتیک بهتر است واژه دیگری را به کار ببرد. 

العربیه با اشاره با تحول اخیر در روابط ایران و حماس می نویسد که ایران حماس را بابت مواضع اش در قبال سوریه مجازات می کند و به بیان دیگر این گروه هزینه رویکرد خود در قبال سوریه را پرداخت می کند.

مقامات حماس می گویند میزان کمک های نقدی ایران به اندازه ای کاهش یافته که دیگری نمی توانند رقم دقیق آن را اعلام کنند. این در حالی است که ایران از سال 2006، به طور چشمگیری از لحاظ مالی و تجهیزاتی به این گروه کمک می کرد. اما اکنون روزهای طلایی روابط حماس با ایران سپری شده و دیگر هیچ چیز مانند سابق نیست.

پیش از این میزان کمک های ایران به حماس 20 میلیون دلار در سال اعلام می شد که می توانست به این گروه برای کنترل نواز غره در لبنان کمک کند. حماس در انتخابات سال 2006، در مقابل گروه فتح که مورد حمایت غرب قرار داشت، به قدرت رسید.

اما بحران در سوریه به این ماه عسل پایان داد. حماس سنی از معترضان سنی در سوریه حمایت کرد و این در حالی بود که ایران شیعه جانب بشار اسد و هواداران علوی اش را گرفت که روابط نزدیکی با شیعیان دارند. همچنانکه حزب الله دیگر گروه فعال در لبنان که مذهب شیعه دارد، جانب بشار را گرفت و در جریان درگیری ها از او حمایت کرد.

اما همزمان با اعلام خبر قطع کمک های مالی ایران به حماس، خبر افتتاح پارکی در جنوب لبنان منتشر شد. پارکی که در دو سال اخیر دولت محمود احمدی نژاد، با کمک شهرداری، سرگرم ساخت آن بوده است. گفته می شود این پارک از نظر تجهیزات در لبنان نظیر ندارد. یکی از ویژگی های این پارک وجود برج هایی است که مراجعه کنندگان به پارک می توانند با بالارفتن از آن از نزدیک اسرائیل را زیرنظر بگیرند.

به این ترتیب به نظر می رسد حتی با وجود رو به سردی نهادن روابط جمهوری اسلامی ایران با حماس، عمق نفوذ ایران در لبنان به اندازه ای است که از دست دادن گروهی مانند حماس چندان برای تهران نگران کننده نباشد.

تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10