سه‌شنبه خونین را چه کسی رقم زد؟

دیپلماسی ایرانی: روز گذشته درگیری شدیدی در منطقه حویشه در مرکز شهر کرکوک رخ داد تا اوضاع سیاسی عراق بیش از پیش متشنج شود. بنا به گزارش ها ارتش عراق روز سه شنبه به مرکز شهر موصل آمده بود تا ضمن تامین امنیت با معترضان متحصن در این مرکز به گفت وگو بنشیند که ناگهان گفت وگوها تبدیل به درگیری شد و حمام خونی به راه افتاد که باعث کشته شدن دست کم 30 نفر و زخمی شدن حدود 200 نفر دیگر شد که از این رقم 13 نفر از کشته شدگان و 9 نفر از زخمی شدگان از نیروهای ارتش بودند.

ارتش می گوید که مسبب حوادث نبوده است، بلکه از قلب جمعیت افرادی نامعلوم اقدام به تیراندازی و حتی پرتاب نارنجک و مواد آتش زا کردند که مجبور شده برای دفاع از خود دست به اسلحه ببرد و با افراد مسلح به مقابله برخیزد. ارتش می گوید که حتی از سوی تک تیراندازها مورد هدف قرار می گرفته اشت. اظهارات ارتش را زمانی می توان باور کرد که خبرها حاکی از آن است که روز سه شنبه افراد مسلح با حمل سلاح به پایگاه های پلیس و ارتش در شهر کرکوک حمله کردند و تلاش کردند که آن مراکز را به زور اسلحه به کنترل خود در آورند.

در همین رابطه شیخ عبد الملک السعدی، رهبر معنوی معترضان سنی کرکوک با صدور بیانیه ای فتوا داد که "دفاع از نفس واجب است و باید با نظامیان به مقابله برخواست". به این ترتیب می توان گفت که وی عملا عملیات مسلحانه را برای معترضان سنی کرکوک تجویز کرد.

به گزارش روزنامه الحیات، چاپ لندن، این در حالی است که فتوای وی باعث نگرانی همه جریان ها حتی سنی ها شده و آنها این فتوا را چراغ سبزی برای از سرگیری جنگ های طایفه ای در عراق دانسته اند.

از سوی دیگر نوری مالکی، نخست وزیر عراق به کسانی که ارتش و نیروهای نظامی را مسئول حوادث دیروز کرکوک دانستند به شدت حمله کرد و گفت: «شرم آور است که عده ای به جای محکوم کردن تروریست ها و بعثی های نفوذی که اعتراضات مردم کرکوک را بر هم زدند نیروهای شریف نظامی و افسران ارتش را محکوم می کنند و تلاش دارند تا هیبت ارتش را نزد افکار عمومی خدشه دار کنند.»

ائتلاف دولت قانون به ریاست نوری مالکی، نخست وزیر عراق نیز با صدور بیانیه ای اعلام کرد که عاملان حادثه دیروز شماری بعثی مسلح و عناصر القاعده بودند که به نظامیان ارتش حمله کرده و کشتار دیروز را رقم زدند.

در این میان العراقیه، بزرگ ترین شکست خورده عرصه سیاسی و انتخاباتی عراق که در انتخابات اخیر استانداری های این کشور متحمل شکست سنگینی شد، بیشترین واکنش را به تحولات جاری در کرکوک از خود نشان داده که بسیاری از تحلیلگران واکنش آن را فرافکنی برای فرار از قبول شکست در فرایند سیاسی عراق قلمداد کرده اند. در همین رابطه وزرای العراقیه در کابینه مالکی از سمت های خود استفعا دادند و به همراه صالح المطلک، رئیس "العراقیه عربی" و معاون نخست وزیر اعلام کردند که از فرایند سیاسی عراق عقب نشینی می کنند. در حالی که اسامه النجیفی، رئیس مجلس ضمن خودداری از اتخاذ موضعی مشابه و تنها با محکوم کردن حوادث روز سه شنبه و بیان این که این اتفاق قدم گذاشتن در مسیری خطرناک است که به هیچ عواقب آن مشخص نیست، تنها گفت: «با رهبران سنی در عراق و خارج از آن تماس می گیرم تا موضعی مناسب نسبت به این تحولات اتخاذ کنم.»

این در حالی است حامد المطلک، عضو کمیسیون امنیت و دفاع پارلمان عراق از فهرست العراقیه نوری مالکی، نخست وزیر عراق را به عنوان فرمانده کل قوا مسئول حوادث کرکوک دانست و در گفت وگو با الجزیره مدعی شد: «سیاست سرکوبی که دولت عراق در پیش گرفته دلیل اصلی این خفقان سیاسی است و الا نیروهای امنیتی نمی بایست به معترضان شلیک می کردند.»

مطلک در حالی این اظهارات را بیان می کند که به این پرسش پاسخ نمی دهد که در برابر گلوله هایی که از قلب معترضان به سمت نیروهای نظامی و ارتش شلیک می شود و افراد تک تیرانداز آنها را هدف قرار می دهند، نیروهای ارتش می بایست چه عکس العملی از خود نشان می دادند.

از سوی دیگر در حالی که انتظار می رفت هیئتی از سوی اقلیم کردستان برای حل اختلافات موجود میان اربیل و بغداد به پایتخت عراق بیاید نوری مالکی، نخست وزیر عراق طی دستور برای وزارت خانه های بی وزیری که سهم کردها است، جانشین تعیین کرد و در همین راستا سید حسین شهرستانی را سرپرست وزارت امور خارجه عراق اعلام کرد.

این تحولات همگی باعث شده است در سایه حوادث سوریه نگرانی از تشدید ناآرامی ها در عراق افزایش یابد، و به رغم برگزاری موفقیت آمیز انتخابات استانداری ها که بسیاری امیدوارند بتواند بسیاری از مطالبات معترضان را برآورده کند، دیو سیاه جنگ طایفه ای مجددا بیدار شود. به ویژه اخباری منتشر می شود مبنی بر این که ناآرامی های کرکوک به موصل نیز کشیده شده است و در این شهر نیز طایفه های سنی اقدام به سنگربندی و ایجاد حصار نظامی برای خود کرده اند.

ابوفرح الموصلی، سخنگوی حرکت ملی در موصل در این باره گفت: «نیروهای سازمان امنیت از روز سه شنبه وارد شهر شده اند و درصددند که شهر را به کنترل خود در آورند. این مساله باعث شده تا نیروهای متحصن در میدان های اصلی شهر اقدام به سنگربندی و ایجاد مانع برای فاصله افتادن با نیروهای امنیتی کنند. دولت می گوید که متحصنین معترض همگی وابسته به القاعده یا حزب بعث هستند در حالی که این حرف صحیح نیست.»

این در حالی است که معترضان در این شهر همچنان عکس صدام حسین و پرچم دوران حزب بعث را بلند می کنند و شعارهایی در راستای حمایت از حزب بعث سر می دهند.

با این توصیف باید شاهد روزهای سختی برای عراق باشیم. روزهایی که بحران های سیاسی دائما پیچیده تر می شوند و اصطکاک ها روز به روز افزایش می یابند و همگان به دنبال حق خواهی و سهم خواهی از کیک قدرت می گردند.