ترکیه جرقه رقابت تسلیحاتی را زد؟

دیپلماسی ایرانی: این سیستم‌های ضد موشکی چندین نوع دارد، اما یکی از مهم‌ترین انواع آن پاتریوت است که در فلسطین اشغالی استفاده شد و در منطقه خلیج فارس نیز مستقرند. بنابراین اکثر کشورهای عضو ناتو چنین سیستمی در اختیار دارند. اما در عمل ثابت شد که این سیستم کارساز نیست، چراکه در فلسطین اشغالی موشک‌های بسیار ضعیف حماس را شناسایی و هدف قرار نده  و نتوانست مانع سقوط موشک‌ها شود.

شاید بتوان گفت که ناتو قصد ندارد تا به سوریه حمله کنند، به دلیل آنکه از همدست شدن با نیروهای ترکیه علیه کشوری همانند سوریه عاجز هستند. باید به این نکته تاکید کرد که آنها در دو مرحله ترکیه را تنها گذاشتند: مرحله اول هنگامی که هواپیمای جنگنده ترکیه توسط سوریه در دریای مدیترانه سرنگون شد، آنها هیچ عکس العملی نشان ندادند که چنین واکنشی خلاف اساسنامه ناتوست. چراکه اگر عضوی از ناتو مورد تهاجم قرار می گیرد ناتو باید کاملا در اختیار آن کشور قرار بگیرد. مرحله دوم نیز زمانی بود که بعضی از راکت ها در داخل خاک  ترکیه توسط سوریه ساقط شد و در این مرحله هم  ناتو هیچ عکس العملی نشان نداد.

چنین رویکردی نشان داد که اعضای ناتو به عضوهای خود به شکل یکسانی نگاه نمی کند، به معنای دیگر نگاه ناتو به کشوری همچون ترکیه که اسلامی است با عضو دیگری همچون ایتالیا متفاوت است.

در نتیجه ناتو نیز به دلیل آنکه این رویکرد مورد سوال قرار نگیرد و نشان دهند که در راستای عمل کردن به اساسنامه ناتو حرکت می کنند، صحبت از استقرار سیستم دفاع موشکی در مرز ترکیه و سوریه کرد. اما به باور من این عمل بیهوده و بی اثر است، به دلیل آنکه سوریه با ترکیه مشکلی از نظر نظامی ندارد و قصد موشک پرانی به خاک این کشور را نیز ندارد. این در حالی است که ترکیه بیشتر به شکل غیر دیپلماتیکی با دوستان سوری خود رفتار می کند، اما سوریه عکس العملی نشان نداده و تنها در مقابل حملات از خود دفاع می کند. بنابراین چنین سیستمی می تواند چند موشک را بزند، اما نمی تواند جلوی تمامی موشک ها را بگیرد، به عنوان مثال از 100 موشکی که همانند فجر 5 یا کمتر فجر 3 شلیک شد، تنها توانستند جلوی 20 یا 30 موشک را بگیرند. در نتیجه سیستم ضد موشکی نمی تواند به طور کامل جلوگیری کند، ضمن آنکه این سیستم هزینه بر است. هزینه هر ضد موشک بین 40 الی 60 هزار دلار است، یعنی هر موشک یا ضد موشک چنین هزینه ای خواهد داشت. امروزه در سرزمین های اشغالی نیز سیستم های ضد موشکی نصب شده اند که به قول خود آنها "گنبد آهنینی" به وجود آوردند. اما شاهد بودیم که بسیاری از راکت های حماس به راحتی به مناطق مورد هدف خود رسیده است.

می توان گفت که گفتمان برقراری این سیستم بیشتر برای جنگ روانی و تشنج است، تا اینکه قصد داشته باشد به ترکیه کمکی کند. در حالیکه ترکیه با برخورد سیاسی ملایمی می تواند تمامی این مشکلات را حل کند و نیازی به کمک ناتو ندارد. البته استقرار آنها در ترکیه بار منفی هم دارد، به این دلیل که باید نیروهای خارجی  غربی در این کشور مستقر شوند و همین امر مشکلات فرهنگی و اجتماعی و حتی شاید مشکلات امنیتی و جاسوسی هم برای کشور ترکیه ایجاد کند. چراکه غربی ها ثابت کردند همیشه یک سوی ماجرا باقی نخواهند ماند و به معنای دیگر دو طرفه کار می کنند. در نتیجه نه تنها مشکلات ترکیه حل نخواهد شد، بلکه دو برابر هم خواهد شد.

باید اضافه کرد این سیستم دفاعی حق هر کشوری است، به دلیل آنکه برای حمله نیست. اما به دلیل آنکه غربی ها وارد چنین مسائلی می شوند فضای منطقه را  با شیطنت هایی متشنج خواهند کرد.

از سوی دیگر اگر سوریه نیز تعداد زیادی موشک با ارتفاع پایین، متوسط و بالا پرتاب کند، این سیتسم های ضد موشکی کاملا فلج خواهد شد. به عنوان مثال اگر 200 موشک در فضاهای مختلف شلیک شود این سیستم ها را فلج می کند. امروزه هم ثابت شده با توجه به اینکه سیستم های موشکی سوریه، ایرانی- روسی است، یعنی ساخت خود سوریه با تکنولوژی ایرانی و روسیه است. در نتیجه با سیستم های غربی هماهنگ نیست و ممکن است اشتباهات زیادی برای مقابله با آنها مرتکب شوند. همانطور که شاهد بودیم  گنبد آهنین در سرزمین اشغالی هم نتوانست هواپیماهای ایوب را که از نوع درجه 5 بود، منهدم کند. سرعت این هواپیما 300 کیلومتر در هوا بود اما سیستم ضد موشکی اینگونه پرنده ها، نتوانست آن را سرنگون کند، در حالیکه پس از آنکه 30 کیلومتر وارد فلسطین اشغالی شد، آن را پیدا کردند. این مساله نشان می دهد که چنین سیستم هایی هنوز به اندازه کافی بازدارندگی لازم را ندارد.

به طور خلاصه باید گفت که اگر این سیستم در مرز ترکیه و سوریه مستقر شود، ممکن است روسیه نیز سیستم های مختلف با تعداد زیاد و به علاوه موشک های پیشرفته تری در اختیار سوریه قرار دهد. در چنین شرایطی دوستان سوریه این کشور را تنها نخواهند گذاشت./ 14