مذاکره در انتظار جانشین های احمدی نژاد و اوباما

دیپلماسی ایرانی: کلیف کاپچان مدیر موسسه اوراسیا و از تحلیلگران سیاسی مشهوری است که تا کنون مقاله های متعددی در مورد ایران منتشر کرده است. وی در تازه ترین یادداشت خود در مجله فارن پالیسی اینگونه گمانه زنی کرده است که تحریم ها سرانجام می تواند به توافقی در زمینه مذاکرات هسته ای منجر شود. آنچه در زیر می خوانید متن مقاله کاپچان در فارن پالیسی است.

در هفته ای که گذشت تحریم های اعمالی علیه جمهوری اسلامی تاثیر خود را روی اقتصاد ایران به وضوح نشان داد. ارزش ریال به عنوان پول رایج ایران در مقایسه با ارزش بازار آزاد در ماه گذشته به نصف رسید و این در حالی است که سیاست های مدیریتی نیز به پیچیده تر شدن شرایط دامن زده است.

کاهش بی سابقه ارزش ریال از سطح تورمی حکایت دارد که چالشی جدی برای دولت ایران به شمار می رود. نرخ رسمی تورم حدود 23 درصد اعلام می شود و این در حالی است که شواهد از بالاتر بودن این نرخ و ادامه روند صعودی آن حکایت دارد. فقدان استراتژی های مهار بحران در سیستم دولت، سوء مدیریت های اقتصادی و هزینه های سنگین نقل و انتقال مالی ناشی از اعمال تحریم ها، شرایط دشواری را رقم زده است.

در نتیجه این تحولات فضای سیاسی نیز تند تر شده است. محمود احمدی نژاد رئیس جمهور ایران خارجی ها و تحریم هایشان را دلیل بحران اقتصادی جاری می داند و به همین دلیل از آنها انتقاد می کند. علی لاریجانی ، رئیس مجلس شورای اسلامی نیز در مقابل  به ناشایستگی دولت احمدی نژاد اشاره می کند. هرچند احمدی نژاد طبق قانون نمی تواند برای انتخابات بعدی ریاست جمهوری در سال آینده نامزد شود اما به نظر نمی رسد که تنش های ایجاد شده بر سر سوء مدیریت های اقتصادی دولت به زودی فروکش کند.

با این حال باید گفت در ایران هیچ نشانه ای از اینکه تحولات به نقطه جوش رسیده باشد وجود ندارد و دولت در سال های اخیر نشان داده است که با هر گونه شرایط ایجاد شده کنار آمده و آن را پشت سر گذاشته است.

پس در این شرایط دولت های غربی که به دنبال توافق هسته ای با ایران هستند باید به چه امیدوار باشند؟ فشار اقتصادی در ایران دست کم در آینده ای نزدیک نمی تواند زمینه ساز تغییرات بنیادین باش اما می تواند در نهایت  رویکرد آشتی جویانه تری را در طرف ایرانی ایجاد کند. به این ترتیب که ایرانیان پس از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و پس از انتخابات ریاست جمهوری ایران با رویکرد مسالمت جویانه تری به مذاکرات هسته ای وارد شوند.

در نیم دهه گذشته، تهران یک تعهد وجودی و ماهیتی را در زمینه برنامه های هسته ای به نمایش گذاشته است اما نمی توان این واقعیت را نادیده گرفت که در این مدت تحریم ها نیز پیامد های اقتصادی به همراه داشته اند. پیامد هایی که می تواند ایران را منعطف تر کند. در مقابل اکنون اینکه نکته بسیار اهمیت دارد که طرف های مذاکره کننده غربی پیشنهاد دیپلماتیکی ارائه دهند که به حفظ پرستیژ دولت ایران کمک می کند.

دولت ایران هیچگاه در مورد کنار گذاشتن حقوق مشروع خود مذاکره نمی کند اما امکان دارد فضایی برای توافقی جدی در مساله هسته ای وجود داشته باشد. چرا که مقامات تهران نیز می دانند بدون چنین توافقی و تعدیل تحریم ها، شرایط خوبی پیش رو نخواهد بود.

ترجمه: تحریریه دیپلماسی ایرانی /10

انتشار اولیه : پنجشنبه 20 مهر 1391 / بازانتشار: دوشنبه 24 مهر 1391