ایران

تهران قطعنامه‌های بازگشتی را بی‌اعتبار می‌داند

جدال حقوقی با غرب

بازگشت رسمی قطعنامه‌های شورای امنیت علیه ایران در ساعت ۳:۳۰ بامداد دیروز یکشنبه، نقطه آغاز یک مرحله تازه در تقابل حقوقی و دیپلماتیک میان تهران و غرب است. از یک‌سو، ایالات متحده و تروئیکای اروپایی با تاکید بر فعال‌سازی مکانیسم اسنپ‌بک، مدعی هستند تمامی تحریم‌های تعلیق‌شده شورای امنیت دوباره برقرار شده و ایران موظف به اجرای کامل آن‌هاست. در سوی دیگر اما، ایران به همراه روسیه و چین این اقدام را فاقد وجاهت حقوقی می‌دانند و معتقدند روند بازگشت تحریم‌ها ناقض نص صریح قطعنامه ۲۲۳۱ و تعهدات برجامی غرب است.

ادامه مطلب

قمار دیپلماتیک اروپا برای بازگشت قطعنامه‌ها علیه ایران و ادعای آمادگی برای مذاکره با تهران

بازگشت به ساعت صفر دیپلماسی

از ساعت سه و نیم صبح دیروز یکشنبه، مکانیسم «اسنپ‌بک» رسما اجرا و تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران دوباره احیا شد؛ اقدامی که عملا مرگ رسمی توافق جامع اقدام مشترک (برجام) را رقم زد. این تحریم‌ها شامل ممنوعیت‌های جهانی بر تسلیحات، تجهیزات هسته‌ای، بانک‌ها و بیمه‌ها هستند و شرکت‌ها، سازمان‌ها و افراد مرتبط با برنامه هسته‌ای و موشکی ایران را هدف می‌گیرند. علاوه بر این، تحریم‌ها محدودیت‌های سخت‌گیرانه‌ای بر دارایی‌ها، سفر و تراکنش‌های مالی مرتبط با برنامه‌های هسته‌ای و موشکی ایران اعمال می‌کنند. اتحادیه اروپا و ایالات متحده نیز تحریم‌های جداگانه خود را حفظ کرده‌اند و بازگرداندن کامل تحریم‌ها وابسته به تصویب قوانین داخلی اعضای سازمان ملل است.

ادامه مطلب

تحلیل سخنرانی رئیس جمهوری امریکا در هشتادمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد

پنج نکته درباره سخنرانی طولانی ترامپ

پرهام مداح در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: سخنرانی ترامپ را می‌توان مصداقی بارز از «نارسیسیسم سیاسی» دانست؛ جریانی که در آن رهبر سیاسی می‌کوشد نه صرفاً کشورش، بلکه کلیت نظام بین‌الملل را به مثابه صحنه‌ای برای نمایش خود بدل سازد.

ادامه مطلب

ماندن یا خروج از NPT:

ایران در دوراهی هسته‌ای

علی اکبر رضایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: استراتژی منطقی می‌تواند فشار متوازن و ابهام محدود باشد: ایران حقوق هسته‌ای صلح‌آمیز خود را حفظ می‌کند و هم‌زمان غرب و منطقه را به تعامل مجبور می‌کند، بدون اینکه وارد مسیر پرخطر خروج از NPT شود.

ادامه مطلب

آینده پرونده هسته‌ای ایران پس از نشست شورای امنیت

ساعت صفر برجام

بازگشت تحریم‌ها عملا تروئیکا از روندهای آینده پیرامون پرونده هسته ای به حاشیه خواهد رفت. سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، در واکنش به این تحولات تأکید کرده بود که «تروئیکای اروپایی با آغاز این بازی، نه‌تنها پیروز نخواهد شد، بلکه از روندهای دیپلماتیک آتی نیز کنار گذاشته خواهد شد.» با این حرف عراقچی، تقریبا مسجل خواهد شد که تروئیکا وظیفه تخریب دیپلماسی را انجام داده و دیگر کارکردی برای واشنگتن ندارند. و به طریق اولی، اهمیت خود را برای تهران هم از دست داده اند. لذا حلقه تصمیم‌گیری میان تهران، واشنگتن، مسکو و پکن محدودتر می‌شود.

ادامه مطلب

اقدام ایران برای فراخواندن سفرای خود از سه کشور اروپایی

پل‌های نیمه‌سوخته تهران و اروپا

اقدام تهران در فراخواندن سفرای خود از آلمان، فرانسه و انگلستان برای مشورت، حرکتی بود که پیام‌های چندلایه و معناداری در سطح دیپلماسی بین‌المللی مخابره کرد. این تصمیم در پی تحرکات سه کشور اروپایی برای فعال‌سازی سازوکار حل اختلاف برجام و بازگرداندن تحریم‌های لغوشده شورای امنیت سازمان ملل انجام شد و درواقع پاسخی مستقیم به اقداماتی بود که از نگاه تهران، ناقض روح برجام و تعهدات پیشین طرف‌های غربی به شمار می‌رود.

ادامه مطلب

تضادهای میان تمدن ها می توانند به جنگ منجر نشوند

غرب آسیا؛ منطقه ای که دوباره باید شناخت

ماندانا تیشه‌یار در یادداشتی که در احتیار دیپلماسی ایرانی قرار داده است می‌نویسد: تضادهای میان تمدن ها می توانند به جنگ منجر نشوند، اگر با استفاده از روش های نوین گفت‌وگو، دیپلماسی و به رسمیت شناختن تفاوت ها بتوانیم راه های مدنی تری برای تعامل و همزیستی بیابیم. 

ادامه مطلب

همکاری نظامی بحرین و پاکستان پس از توافق ریاض و اسلام‌آباد

تنها قدرت اتمی جهان اسلام در برابر تنها قدرت اتمی خاورمیانه

هدف اصلی کشورهای عربی از تقویت روابط دفاعی با پاکستان، ایجاد نوعی بازدارندگی در برابر اسرائیل است. اسرائیل به عنوان تنها قدرت هسته‌ای در خاورمیانه، پس از هفتم اکتبر سیاست‌های تهاجمی‌تری را در منطقه در پیش گرفته و این مساله نگرانی بسیاری از کشورهای عربی را برانگیخته است. از سوی دیگر، پاکستان به عنوان قدرت اتمی جهان اسلام، می‌تواند به عنوان وزنه‌ای مهم در معادلات بازدارندگی منطقه‌ای ایفای نقش کند و این همان نقطه‌ای است که همکاری‌های اخیر را معنادار می‌سازد.

ادامه مطلب

بازی روی لبه:

راهبردهای مهار و گزینه‌های ایران

جمشید پرویزی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: در پیچاپیچ بازی سایه‌ها و مهار پلکانی یک حقیقت تلخ و پایدار خود را نمایان کرده است که خروج بی ‌هزینه از پرونده هسته‌ای ایران برای هیچ‌ یک از طرفین متصور نیست. هرچه زمان می‌گذرد نه تنها هزینه‌‌ها کاهش نمی‌یابد، بلکه بازیگران این صحنه پرچالش ناچارند در عمق عمیق‌تری از پیچیدگی‌ها، با فاکتورهای جدید و بهای سنگین ‌تری به توافق دست یابند.

ادامه مطلب

فرصتی برای بازنگری در دکترین دفاعی

جای خالی توانمندی ماهواره ای در جنگ ۱۲ روزه

محمد مونسان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: بدون شک ایران توانمندی علمی و صنعتی بومی مناسبی در حوزه ماهواره و پرتابگر ماهواره (ماهواره بر) و ایستگاه‌های زمینی دارد که ماحصل تلاش دانشمندان و مهندسین ایرانی است ولی اینکه چرا در یک شرایط حساس نظامی و روانی که متن جامعه به بازپروری روحی نیاز دارد هیچ خبری از قابلیت‌های ماهواره ای ایران نیست جای پرسش جدی وجود دارد.

ادامه مطلب

تقابل تازه بر سر بگرام

از تهدیدهای ترامپ تا پاسخ صریح طالبان

در روزهای اخیر، کشمکش بر سر پایگاه هوایی بگرام دوباره به صدر اخبار بازگشته است. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، در دو نوبت متوالی و به فاصله چند روز، خواستار بازپس‌گیری این پایگاه شده و حتی تهدید کرده است که در صورت امتناع طالبان، «اتفاقات بدی» در پیش خواهد بود.

ادامه مطلب

افشای پنج مورد

دیپلماسی قهری کی جواب می‌دهد چه زمانی جواب نمی‌دهد

کتاب «هنر اجبار» نوشته رید بی. سی. پالی توضیحی تازه برای موفقیت - و شکست - درخواست‌های اجباری در سیاست بین‌الملل ارائه می‌دهد.

ادامه مطلب

بن‌بست اجماع و تداوم بی‌ثباتی

افغانستان در میان رقابت قدرت‌ها

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: اختلافات ایدئولوژیک و مذهبی میان بازیگران منطقه‌ای، ظرفیت ایجاد یک اجماع واقعی را به‌شدت کاهش داده است. هیچ بازیگری حاضر نیست منافع حیاتی خود را در افغانستان فدای یک توافق منطقه‌ای کند.

ادامه مطلب

تصمیم شورای عالی امنیت ملی برای تعلیق همکاری با آژانس و تاثیر آن بر سفر پزشکیان

فشار غرب و تعلیق تهران؛ تلاقی فرصت و ریسک

تصمیم شورای عالی امنیت ملی ایران و تعلیق همکاری با آژانس، هم به عنوان یک ابزار فشار و هم به عنوان یک ریسک بالقوه در مسیر دیپلماسی عمل می‌کند. موفقیت این استراتژی، وابسته به مدیریت هوشمندانه در جریان مذاکرات، بهره‌گیری مناسب از فرصت‌های سفر پزشکیان و تعامل دقیق با طرف‌های اروپایی و آژانس است.

ادامه مطلب

عامل اقتصادی نقش اساسی دارد

ورود امریکا به کش‌مکش بغداد و اقلیم کردستان

تصمیم بغداد برای قطع بودجه اقلیم کردستان در ماه ژوئن پس از امضای قراردادهای توسعه گاز اقلیم کردستان با شرکت‌های مستقر در ایالات متحده HKN Energy و Western Zagros، سوالات جدیدی را در مورد اینکه آیا این رابطه به دوره جدیدی از خصومت وارد خواهد شد یا خیر، مطرح کرده است.

ادامه مطلب

چارچوب راهکارهای تجربی و اجرایی

آسیب شناسی حکمرانی اقتصادی و مخاطرات فراروی بنگاه داری کشور

پیروز غفرانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: این مقاله ضمن اشاره به تهدیدهای ناشی از سیاست ها و روش حکمرانی اقتصادی جاری و تاکید بر فرصت هایی که فناوری های نوین برای ایجاد نظم در سازمان ها و مدیریت کشورها فراهم آورده است، به نیاز مبرم و فوری کشور برای ایجاد تحول ساختاری و سازمانی در مدل حکمرانی اقتصادی اشاره دارد و راهکارهای فراروی نظام را در این مسیر تشریح می کند. 

ادامه مطلب

واکنش‌ها، رویکردها و چشم‌انداز آینده ایران

از خاکستر هسته‌ای تا امید دیپلماتیک

فاطمه خادم‌ شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: در عرصه بین‌المللی، آمریکا تلاش می‌کند حمله خود را توجیه کند و با اعمال تحریم‌ها ایران را منزوی کند، اتحادیه اروپا بر حفظ برجام و میانجی‌گری برای کاهش تنش تأکید دارد، روسیه و چین با محکومیت شدید حمله از ایران در مجامع بین‌المللی حمایت می‌کنند و به دنبال کاهش نفوذ آمریکا در منطقه هستند، و کشورهای منطقه رویکردهای متفاوتی دارند، از حمایت عربستان سعودی و اسرائیل گرفته تا ایفای نقش میانجی‌گری توسط ترکیه. 

ادامه مطلب

اوضاع خطرناک می‌شود؟

اسنپ‌بک و تشدید فشارها بر ایران

این واقعیت که مکانیسم ماشه در حال اجرا در ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ منقضی می‌شود، یادآوری می‌کند که زمان برای کشورهای غربی رو به اتمام است. دلیل این امر این است که اگر تا آن تاریخ راه‌حل دائمی پیدا نشود، دوره تمدید این مکانیسم برای ایران منقضی شده و تمدید نخواهد شد، به این معنی که استفاده قانونی از آن متوقف می‌شود.

ادامه مطلب

فرصتی برای پایان دادن به چرخه ناامنی

شتاب توسعه در غرب و شمال‌غرب ایران در سایه توافق‌نامه امنیتی ایران و عراق

محمدمهدی ملکی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: اجرای توافق‌نامه امنیتی ایران و عراق، نویدبخش تحولات مثبت در مناطق غرب و شمال‌غرب ایران است. این توافق، با تمرکز بر خلع سلاح گروه‌های مسلح کُردی و تقویت امنیت مرزی، امیدها را برای توسعه اقتصادی، اجتماعی و نوسازی مناطق کردنشین ایران افزایش داده است. سیاست‌های حمایتی دولت، از جمله اعطای امان‌نامه به قربانیان فریب‌خورده گروه‌های تروریستی، نه‌تنها به انسجام ملی کمک کرده، بلکه زمینه‌ساز ثبات پایدار در این مناطق شده است.

ادامه مطلب

تهدیدها کشورها را به هم می‌رساند؟

ناتوی اسلامی؛ رؤیایی در ژئوپلیتیک خاورمیانه

عباس عبدالخانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: در نگاه نخست، شرط اساسی برای شکل‌گیری هر اتحاد نظامی، وجود تعریف واحد از تهدید مشترک است. در جهان اسلام اما هیچ اجماع روشنی در این زمینه وجود ندارد. هر بازیگر بر اساس موقعیت جغرافیایی، تاریخچه منازعات و اولویت‌های امنیتی خود، برداشت متفاوتی از تهدیدات دارد.

ادامه مطلب

سفر دبیر شورای عالی امنیت ملی به ریاض و ابعاد تازه‌ای از راهبرد امنیت چندلایه ایران

ریاض؛ ضلع سوم پازل امنیتی تهران

سفر علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، به ریاض در بحبوحه تحولات پرشتاب خاورمیانه نه صرفاً یک رویداد دیپلماتیک، بلکه حلقه‌ای از زنجیره‌ای بزرگ‌تر در راهبرد امنیت چندلایه تهران است. این سفر پس از حضور لاریجانی در بیروت و بغداد، نشان می‌دهد ایران در حال معماری جدیدی از روابط منطقه‌ای است که در آن سیاست، اقتصاد و امنیت به‌صورت هم‌زمان دنبال می‌شوند. 

ادامه مطلب

راهبردهای ایران چه می‌تواند باشد

پیامدهای همگرایی اقتصادی آذربایجان، ترکیه و اسرائیل

کیوان محله‌ای در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: در سال‌های اخیر، شاهد شکل‌گیری نوعی همگرایی اقتصادی و امنیتی میان جمهوری آذربایجان، ترکیه و اسرائیل بوده‌ایم؛ روندی که ریشه در همکاری‌های انرژی، تجارت منطقه‌ای و پیوندهای نظامی – فناورانه دارد. این اتحاد سه‌جانبه نه تنها ساختار قدرت در قفقاز جنوبی را دگرگون ساخته، بلکه پیامدهای راهبردی برای جمهوری اسلامی ایران به همراه داشته است. مقاله حاضر با تکیه بر چارچوب نظری «وابستگی متقابل پیچیده» و رویکرد اقتصاد سیاسی بین‌الملل، به تحلیل ابعاد این همگرایی پرداخته و راهبردهای پیشنهادی ایران برای مدیریت و بهره‌برداری از تحولات جدید منطقه‌ای را بررسی می‌کند.

ادامه مطلب

ادعاهای رسانه‌ای درباره میانجیگری برخی کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای در مذاکرات هسته‌ای

‌میانجیگری در روند میانجی‌ناپذیر‌

در میانه بن‌بست دیپلماتیک و تداوم فشارهای غرب علیه ایران و در شرایطی که کمتر از دو هفته تا بازگشت تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران باقی مانده، بار دیگر بحث میانجیگری کشورهای ثالث در پرونده هسته‌ای ایران به صدر اخبار باز گشته است.

ادامه مطلب

باید این توافق و توافق‌های مشابه را جدی گرفت

نگاهی واقع بینانه به توافق راهبردی ایران و چین

محمد بیدگلی دریادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تحلیل‌های مختلفی از قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین وجود دارد که اکثراً دارای حالت صفر و صدی است اما نکته اساسی این است که ارزیابی واقع‌بینانه از این سند ارائه دهیم.

ادامه مطلب

فرصتی برای بازنگری در دکترین دفاعی ایران؛ اصلاح دکترین دریایی (قسمت سوم)

زیردریایی‌‌ها، ستون فقرات بازدارندگی

محمد مونسان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: اصولا در همه کشورها حتی کشورهای ابرقدرت، زیردریایی‌‌ها ستون فقرات بازدارندگی دفاعی هستند چراکه این زیردریایی‌‌ها حامل انواع تسلیحات بخصوص موشک‌‌های بالستیک قاره پیمای اتمی هستند که می‌‌توانند به‌صورت ناشناس و مخفی به اقیانوس‌‌ها و دریاهای مختلف سفر کنند و به‌طور غافلگیر کننده‌‌ای به دشمنان خود حمله کنند.

ادامه مطلب

اختلافات دائمی نیست؛ آغاز بازتعریف روابط دمشق و تهران؟!

بازگشت به مدار ایران؛ ضرورت یا انتخاب؟

احمد الشرع  در گفت‌وگویی با تلویزیون «الاخباریه» این کشور که روز جمعه ۲۱ شهریور منتشر شد، گفت که «اختلاف و شکاف دمشق با تهران دائمی نیست.» این اظهارات رئیس‌جمهور موقت سوریه نقطه عطفی در گفتمان سیاسی سوریه پسااسد تلقی می‌شود. ادعای مذکور در صورت صحت، نه‌تنها حامل پیام آشکاری برای تهران است، بلکه در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی نیز نشانه‌ای از بازتعریف احتمالی سیاست خارجی سوریه در دوران جدید است. 

ادامه مطلب

از روایت بمب تا سیاست هسته‌ای

توهم جمعی اروپا درباره ایران

فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: پرونده هسته‌ای ایران نشان داد حتی دموکراسی‌های مدعی واقع‌گرایی هم می‌توانند در دام توهم جمعی بیفتند. این توهمات بیشتر محصول فرایندهای اجتماعی، روانی، فشار رسانه‌ای و منافع سیاسی است تا سوءنیت مستقیم. اروپا برای نقش‌آفرینی مستقل و مؤثر، ناچار است سازوکارهای شناسایی و خنثی‌سازی این چرخه‌ها را در سیاست خارجی و رسانه‌هایش نهادینه کند.

ادامه مطلب

جاپای محکم تر صهیونیسم در آذربایجان

باکو زیر پای خاخام ها

اخبار اخیر حاکی از آن است که جمهوری آذربایجان برای اواخر آبان سال جاری میزبان هفتادمین سالگرد تجمع خاخام‌های اروپایی خواهد بود و انتظار می‌رود نمایندگانی از اسرائیل در این اجلاس حضور داشته باشند. این نخستین بار است که چنین رویدادی در یک کشور مسلمان شیعه برگزار می‌شود. با توجه به گزارش سایت‌های یهودی، برگزاری این اجلاس در باکو نه تنها یک نقطه عطف مذهبی، بلکه گامی فراتر در راستای تقویت روابط سیاسی و اقتصادی میان باکو و تل‌آویو محسوب می‌شود. افزایش پروازهای مستقیم بین باکو و تل‌آویو و همکاری‌های شرکت‌های هواپیمایی دو کشور، نشانه‌ای آشکار از عادی‌سازی روابط است که پیامدهای امنیتی قابل توجهی برای منطقه دارد.

ادامه مطلب

تداوم خط و نشان ها بعد از توافق ایران و آژانس

روی گسل هسته ای

به‌رغم لحن نسبتا مثبت گروسی و امضای توافق چارچوبی تهران-آژانس، شکاف میان ایران و غرب همچنان پابرجاست. بیانیه چهار جانبه (آمریکا، آلمان، فرانسه و بریتانیا) نشان می‌دهد که توافق جدید قادر به توقف مکانیسم اسنپ‌بک یا بازگشت قطعنامه‌ها نیست و فشارهای سیاسی و زیاده‌خواهانه غرب می‌تواند اعتبار این توافق را به خطر اندازد.

ادامه مطلب

گامی مهم اما شکننده

تفاهم قاهره: امیدی موقت یا توقف بحران؟

معصومه علیانپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: تفاهم قاهره را می‌توان گامی مهم اما شکننده دانست؛ گامی که اگرچه توانست در کوتاه‌مدت از فعال شدن مکانیسم ماشه جلوگیری کند، اما هنوز در سایه‌ی تردیدهای جدی داخلی و فشارهای خارجی قرار دارد.

ادامه مطلب