خاورمیانه، شهر بی کلانتر
این منطقه خود را در یک وضعیت "میاندوره ای" میبیند. بحث درباره تک قطبی یا چند قطبی را فراموش کنید: خاورمیانه بیقطب است. کسی در اینجا مهار کار را در دست ندارد.
ادامه مطلباین منطقه خود را در یک وضعیت "میاندوره ای" میبیند. بحث درباره تک قطبی یا چند قطبی را فراموش کنید: خاورمیانه بیقطب است. کسی در اینجا مهار کار را در دست ندارد.
ادامه مطلبکوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: بلاتکلیفیها به هم مربوط هستند و تشدید یا تعدیل هریک میتواند اثر مثبت یا منفی بر دیگری داشته باشد. قاعدتا هیچ کشوری اجازه نمیدهد با چنین بلاتکلیفیهایی برای مدتی چنین طولانی که برای اقتصاد و شرایط اجتماعیاش سم است، مواجه باشد.
ادامه مطلبیونس قاسم نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با توجه به اینکه در سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی، نگاه ایران به مناطق هم جوار براساس مسائل فرهنگی است و با توجه به این مهم که جمهوری اسلامی ایران به عنوان بازیگری منطقهای از ظرفیت های تاریخی – فرهنگی بسیاری برای اعمال نفوذ فرهنگی در منطقه قفقاز جنوبی برخوردار است و این مساله میتواند بستری برای بهره مندی ایران از ابزار نوین دیپلماسی فرهنگی در منطقه در راستای تحقق اهداف سیاست خارجی اش باشد.
ادامه مطلبجلال خوش چهره در یادداشتی می نویسد: اگر تا سه سال پیش از این، اختلافات هستهای و موضوع چگونگی بازگشت به برجام، گره اصلی در روابط خارجی تهران با جامعه جهانی و به ویژه غرب محسوب میشد، اما دو عامل بر ضخامت این گره افزود؛ نخست حمله نظامی ارتش روسیه به اوکراین در ۲۵ فوریه ۲۰۲۱ میلادی و سپس عملیات هفتم اکتبر ۲۰۲۳ میلادی حماس که شکل و ماهیت تنش در روابط تهران و غرب را با گذشته متفاوت کرد. این درحالی است که دیگر اختلافات جاری اعم از حقوق بشر یا موضوع تروریسم، همواره نقش حاشیهای در تنشهای دو طرف داشته است. به عبارت دیگر حل اختلافات هستهای به رغم تغییرات در کمیّت و کیفیّت آن، کلید اصلی در راهگشایی برای تنشزدایی میتوانست باشد.
ادامه مطلبدر شرایطی که پس از وقوع عملیات طوفانالاقصی و جنگ حماس و اسرائیل تنش کمسابقهای کل منطقه غرب آسیا را فراگرفته و خاورمیانه در آستانه افزایش تنش فراگیر قرار دارد و به تبع آن، منازعه تهران-واشنگتن پررنگتر از هر زمان دیگری است، ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه، از آمادگی ایران برای جمعبندی مذاکرات احیای برجام به شرط وجود اراده در طرف مقابل میگوید.
ادامه مطلبکوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: بدون شک، عدم اجرای برخی توصیههای ۴۰گانه افایتیاف توسط ایران شرایط کار با کشورهای دیگر را پیچیده کرده است. قرار گرفتن ایران در لیست سیاه افایتیاف موجب شده است تا بانکهای خارجی درباره ارائه خدمات مالی برای تبادل کالاهایی که مشمول تحریم آمریکا نیستند نیز تردید کنند یا کنترل مضاعف اعمال کنند.
ادامه مطلببا به بنبست کشیدهشدن مذاکرات قاهره و عدم توفیق در گفتوگوهای پاریس، به نظر میرسد بیش از پیش فضا برای آغاز جنگ احتمالی بین حزبالله و اسرائیل مهیا میشود. آنطور که فارس به نقل از الجزیره گزارش داده، کانال ۱۳ تلویزیون اسرائیل خبر داد که ژنرال هرتزی هالیوی، رئیس ستاد مشترک ارتش به چیکو تامیر، تهیهکننده طرحهای عملیات زمینی در غزه مأموریت داده تا برای عملیات زمینی علیه حزبالله در لبنان برنامهریزی کند.
ادامه مطلبسید قاسم ذاکری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: نکته کلیدی که دولتهای ایران در روابط خارجی به آن اهمیتی نمی دهند این است که دنیا فهمیده است هر کشوری (حتی کشوری ذره ای مثل مالدیو)، هرگاه اراده کند به سادگی و بدون هیچ هزینه ای روابطش را با ایران قطع می کند چون مطمئن است ایران همیشه برای عادیسازی روابط آماده بلکه التماس می کند! این قضیه مخصوصا در ۴۵ سال گذشته بارها از جانب سعودی و مراکش در روابط دیپلماتیک با ایران تکرار شده است! متقابلا وقتی ایران برای عادیسازی روابط با مصر استدعا و خواهش می کند آنگاه مصری ها می گویند: «ما که روابط را قطع نکردیم! خودتان قطع کردید حالا پیامدش عادی نشدن روابط به این سادگی است»!
ادامه مطلبنفوذ روسیه در حوزه تصمیمگیریهای اجرائی ایران آنقدر پررنگ شده است که گاهی برخی موضعگیریهای ضد منافع مسکو، حتی در داخل میتواند افراد را در روند تأیید صلاحیت از دور خارج کند.
ادامه مطلببعدازظهر دوشنبه نشست فصلی شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی آغاز به کار کرد. آژانس بینالمللی انرژی اتمی پیش از این در اطلاعیهای که در وبگاه آن منتشر شده، اعلام کرده بود که نشست شورای حکام از چهارم تا هشتم مارس (۱۴ تا ۱۸ اسفند) در مقر آژانس در وین برگزار خواهد شد.
ادامه مطلبروز جمعه وزرای خارجه ارمنستان و ترکیه در مجمع دیپلماسی آنتالیا برای عادیسازی کامل روابط میان دو کشور اعلام آمادگی کردند. به نوشته ایسنا، وزارت امور خارجه ارمنستان اعلام کرد «آرارات میرزویان» وزیر خارجه این کشور و «هاکان فیدان» وزیر خارجه ترکیه در نشست دیپلماتیک آنتالیا آمادگی خود را برای عادیسازی کامل روابط تأیید کردند. به گزارش شرق، در بیانیه وزارت خارجه ارمنستان آمده است، در این دیدار، روند عادیسازی روابط میان ارمنستان و ترکیه مورد بحث واقع شده و همچنین بر سر آمادگی برای دستیابی به عادیسازی کامل روابط توافق و درباره گامهایی محکم در این راستا رایزنی شد.
ادامه مطلبپرتاب ماهواره ایرانی «پارس ۱» از طریق پرتابگر روسی دوباره موضوع همکاریهای تسلیحاتی و دفاعی روسیه و ایران را در مرکز توجه رسانهها قرار داد.
ادامه مطلباسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: آشفتگی و آشوب مکعب روبیک آسیای جنوب غربی تاکنون به سود رقیبان ایران در منطقه بوده است که از کارت بازی ایران برای کسب منافع بیشتر از محور غربی بهره ببرند. بنابراین سیاستگذاران ارشد ایرانی باید در چرخشها و چینش منابع قدرت راهبردی خود (مکعبهای کوچک) دقت بیشتری داشته و از فروپاشی نظم نسبی موجود منطقه پرهیز کنند.
ادامه مطلبفلاحتپیشه در گفت وگویی تصریح میکند که «روسیه با قربانیکردن احیای برجام، مطرحکردن بهکارگیری پهپادهای ایرانی در جنگ و وقوع عملیات طوفانالاقصی و جنگ حماس و اسرائیل، سه دست پوچ را طی دو سال گذشته رو کرد و در ازای آن، نه خبری از سوخو-۳۵ بود، نه موشکهای اس - ۴۰۰ و نه همکاری با تهران در فناوریهای حساس روسیه و برخی از موضوعات تجاری و اقتصادی».
ادامه مطلبطبق روند مرسوم در آستانه نشست فصلی شورای حکام، آژانس بینالمللی انرژی اتمی گزارش خود درباره پرونده فعالیتهای هستهای ایران را آماده کرده است. کمافیالسابق برخی رسانهها مدعی هستند که نسخهای از گزارش مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره برنامه هستهای ایران را رؤیت کردهاند. دراینباره خبرگزاری رویترز با استناد به مفاد گزارش مدعی است که همچنان اختلافات قدیمی بین ایران و بازرسان آژانس باقی است.
ادامه مطلبگروه ویژه اقدام مالی (FATF) در پی نشست عمومی خود در جمعه گذشته اعلام کرد که به دلیل عدم اجرای توصیههایش و با هدف جلوگیری از اشاعه مخاطرات مالی همچنان ایران را مانند چهار سال گذشته در لیست کشورهای مشمول «تدابیر تقابلی» (لیست سیاه) نگه خواهد داشت. افایتیاف آخرین گزارش ایران در ژانویه ۲۰۲۴ را فاقد هر گونه تغییر محتوایی در وضعیت برنامه اقدام ایران دانسته و فراخوان فوریه ۲۰۲۰ درباره اِعمال «تدابیر تقابلی» علیه ایران را تمدید کرده است. به این ترتیب، افایتیاف مقرر کرده که توصیههای ۹گانهاش که شامل تجدید نظر در روابط کارگزاری و بستن دفاتر یا شعبههای بانکهای خارجی در ایران، ندادن اجازه به ایران برای ایجاد دفاتر و شعب در دیگر کشورها، اعمال محدودیت درباره تراکنشهای مالی و روابط تجاری با ایران، منع نهادهای مالی از کار با طرفهای ثالث مستقر در ایران و تشدید حسابرسی و نظارت بر نهادهای طرف کار با ایران و... میشود، همچنان درباره ایران اجرا شود.
ادامه مطلبجلال خوش چهره در یادداشتی می نویسد: اوضاع بهگونهای سخت برای روابط خارجی ایران درحال رقم خوردن است؛ یا لااقل چشمانداز چنین مینماید. این وضع از آن روست که غرب با آهنگی تند و متفاوت از گذشته که رفتاری شبیه مماشات را با تهران داشت، کنار گذاشته است. اکنون آنان کانون غالب اتهامها و اعتراضات خود را متوجه سیاستهای تهران کردهاند. این اعتراض و اتهامها طیفی گسترده از ادامه جنگ اوکراین تا جنگ غزه و رخدادهای منطقهای، ناآرامیهای مربوط به امنیت کشتیرانی تجاری در دریای سرخ، خلیج عدن و باب المندب، توانمندیهای موشکی، پرونده اختلافات هستهای، پرهیز تهران از قبول الزامات مربوط به FATF، حقوق بشر، تروریسم، رویکرد سیاست خارجی نگاه به شرق و... را شامل میشود.
ادامه مطلباکبر فیجانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: نگاهی به تاریخ و حوادث ایران از پیروزی انقلاب تاکنون بیانگر تاثیر چشمگیر کیفیت و نتایج هر یک از انتخابات گذشته بر وجهه و جایگاه بین المللی کشور و موضع گیری و رفتار دولت های مختلف در قبال جمهوری اسلامی است. به عنوان نمونه، افزایش تهدید، تحریم و فشار ایالات متحده علیه ما بعد از انتخابات ۱۳۸۸ گواه این مدعاست.
ادامه مطلباحسان الهیمقدم در یادداشتی می نویسد:به دلیل ارتباطات پیچیده طالبان و بهویژه شبکه حقانی با گروههای تروریستی خارجی و توانایی شبکهسازی در دیگر کشورها، همچنین گروههای تکفیری مخالف کشورهای همسایه که در داخل خاک افغانستان در حکومت طالبان حضور دارند، خطرات امنیتی زیادی برای کشورهای همسایه ازجمله ایران ایجاد خواهند کرد؛ چون طالبان در این مدتی که از حکومتشان میگذرد، نشان دادند که مهمترین ویژگی آنها باجخواهی در رابطه با همسایگان است و اهمیتی برای تشکیل حکومت همهشمول قائل نیستند. و به قول معروف مشت نمونه خروار است و یکی از مهمترین اهداف طالبان برای داشتن سفارت در کشورهای همسایه حذف مخالفان و تثبیت حکومتشان است. خوشبختانه نیروهای امنیتی به قاری محمدی اجازه خروج دادند؛ چون این اتفاق به نقش دولت ایران در تشکیل حکومت همهشمول در افغانستان صدمه وارد میکرد و طالبان مطمئن میشدند که با این کار همه را درباره ایران بدبین کردهاند.
ادامه مطلبعلیاکبر فرازی در گفت و گویی تاکید دارد که مطمئنا جنگ اوکراین در نهایت هر نتیجهای در بر داشته باشد نتیجه آن، نه نابودی غرب است و نه نابودی روسیه. من باز هم تکرار میکنم این جنگ هیچ بازنده و برنده مشخصی ندارد. فراموش نکنیم رفتار پوتین را چه هوشمندی بنامیم و چه فرصتطلبی بدانیم، باعث شد که در نهایت کشوورهایی مانند ایران در کنار کشورهایی مانند بلاروس، کره شمالی و سوریه شریک جرم و شریک تحریمهای روسیه معرفی شوند و در این بین کرملین بیشترین سوءاستفاده را کرد.
ادامه مطلبدولت جو بایدن به دنبال انتشار گزارش خبرگزاری رویترز مبنی بر اقدام ایران در ارسال موشک بالستیک به روسیه هشدار داد که در صورت تأیید این موضوع، تهران با واکنش «سریع و شدید» جامعه بینالمللی مواجه خواهد شد. به گزارش «انتخاب»؛ جان کربی، سخنگوی شورای امنیت کاخ سفید، در نشستی مجازی با خبرنگاران گفت که واشنگتن هنوز نمیتواند تأیید کند که ایران موشکهای بالستیک در اختیار روسیه گذاشته باشد. رویترز روز چهارشنبه در گزارشی اختصاصی به نقل از شش منبع مطلع نوشت که ایران تعداد بسیاری موشک بالستیک زمین به زمین به روسیه داده است؛ رخدادی که نشان از تعمیق همکاریهای نظامی بین این دو کشور دارد که هر دو تحت تحریمهای ایالات متحده هستند.
ادامه مطلببه فاصله دو روز پس از ابراز تمایل رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی برای سفر به تهران و گفتوگو با مقامات کشورمان در ماه آینده میلادی، محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی انجام این سفر در اسفندماه را بعید میداند.
ادامه مطلبعلی نصری در یادداشتی می نویسد: انتخاب هوشمندانه «حوزههای رقابتی» و تمرکز نیروها و منابع خود بر آنها، از بارزترین ویژگیهای کشورهای قدرتمند در جهان امروز است.
ادامه مطلباکبر فیجانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اگر همیشه اطلاعات سیاسی را از رسانه های منتسب به یک جریان فکری یا جبهه سیاسی کسب کنیم، به احتمال زیاد به کشف و درک واقعیات قادر نخواهیم بود و از حقیقت دور می مانیم.
ادامه مطلبکشتهشدن سه آمریکایی در پایگاه کوچک نظامی آمریکا در اردن، موسوم به «برج ۲۲» در نزدیکی پایگاه التنف در سوریه هشتم بهمن ماه ۱۴۰۲ برابر با ۲۸ ژانویه ۲۰۲۴ و به دنبال آن، دور جدیدی از حملات آمریکا در عراق و سوریه و نیز ترور تعدادی از فرماندهان گروههای عراقی موجب شد تا درگیری بین جریانهای موسوم به محور مقاومت با نیروهای نظامی ایالات متحده به شکل چشمگیری کاهش یابد؛ اما این روند کاهشی تنش درباره انصارالله یمن صدق نمیکند. کماکان دریای سرخ، تنگه بابالمندب و خلیج عدن کانون درگیری است. در جدیدترین مورد سخنگوی نیروهای مسلح یمن صبح دوشنبه از انجام عملیات جدید از طرف ارتش این کشور علیه یک کشتی انگلیسی و یک پهپاد آمریکایی خبر داد.
ادامه مطلبنشست تخصصی «ایران و پاکستان؛ زمینههای همکاری و توسعه منطقهای» در تاریخ ۱۷ بهمن ۱۴۰۲ توسط انجمن علمی مطالعات صلح ایران و مجمع گفتگوی ملی پاکستان، با سخنرانی ارشی سلیم هاشمی (استاد گروه مطالعات جنگ و صلح در دانشگاه دفاع ملی پاکستان)، نوذر شفیعی (دانشیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران)، احمد اعجاز مالک (استاد روابط بینالملل دانشگاه قائد اعظم پاکستان) و جهانگیر کرمی (دانشیار دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران) به صورت برخط برگزار شد.
ادامه مطلبمحسن روحی صفت می گوید: یک بحران امنیتی در مرزهای شرقی کشور وجود دارد و من در دو سال گذشته بعد از رویکارآمدن حکومت طالبان بارها و بارها در مصاحبهها و سخنرانیهایم به این مشکل امنیتی اشاره داشتم که متأسفانه باید اذعان کرد این مسئله امنیتی اکنون به چشم مسئولان کشور نمیآید و معمولا ضربهها از جایی وارد میشوند که پیشبینیپذیر نیستند؛ بنابراین من معترفم که از این جنبه و از سمت مرزهای شرقی کشور بسیار ضربهپذیر هستیم و خطرات و تهدیدهای امنیتی در مرزهای شرقی متوجه کشور است که باید جدی گرفت؛ کمااینکه دیگر همسایگان افغانستان هم تهدیدات روی کار آمدن حکومت طالبان را دستکم میگرفتند و آن را جدی نمیدانستند؛ ولی اکنون کشوری مانند پاکستان که حامی جدی روی کار آمدن حکومت طالبان بود، با یکی از جدیترین بحرانهای امنیتی در خاک خود مواجه است؛ بنابراین ما باید متوجه باشیم که نباید در مسیر کشوری مانند پاکستان قدم برداریم؛ ولی همزمان متأسفانه باید اعتراف کرد اکنون ظاهرا در این مسیر گام برمیداریم.
ادامه مطلبحسین سلاح ورزی در یادداشتی می نویسد: تحریم منع یا محدودیتی است که با اتکا به وضع مجازات از سوی نهادها و ساختارهایی به مبادله میان کشور و طرفهای تجاری بینالمللی آن اعمال میشود. آنچه این روزها زنجیره ارزش تولید و تجارت ایران در مواجهه با فرصتهای بینالمللی تجربه میکند، باید با تعابیری همچون «نادیدهانگاری بینالمللی» در چارچوب ریسکپرهیزی بازیگران این عرصه فهمید و توصیف کرد.
ادامه مطلبامید محسنی طی یادداشتی می نویسد: اصرار کشورهای مدافع فلسطین بر این نکته که راهکار دو دولتی راه تحقق صلح و حل ریشهای مسئله است، نکته ایجابی موضوعی است که با مخالفان بسیار قدرتمندی در منطقه رو به رو بوده است. ایران، حزبالله و نیروهای مقاومت در منطقه که نگاه آرمانی به موضوع فلسطین دارند راههای گریز عربستان را برای پیمودن مسیر عادیسازی بستهاند.
ادامه مطلبپس از دو انفجار در خط لوله گازی و نیز انفجاری در شهرقدس حالا ایلنا به نقل از منابع روزنامه نیویورک تایمز مینویسد که اسرائیل در پشت این انفجارها قرار دارد. اگرچه این روزنامه آمریکایی روز جمعه از قول دو منبع غربی این گزارش را منتشر کرده است؛ اما تا به اکنون مقامات اسرائیلی از اظهارنظر دراینباره خودداری کردهاند. پ
ادامه مطلب