ایران

همکاری‌های تهران و تفلیس اکنون بهتر از زمان دیگری است

کارتولی های گرجستان علیه انقلاب رنگین

سید احمد کاظمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: اگرچه حتی در زمان دولت های غربگرا در گرجستان نیز ظرفیت های همکاری تزانزیتی میان ایران و گرجستان وجود داشت اما اکنون با تغییر رویکرد تفلیس و همچنین پیشرفت فرایند اجرایی احداث و بازسازی راه‌های جنوب به شمال ارمنستان، موضوع عملیاتی کردن کریدور خلیج فارس- دریای سیاه، هرچه بیشتر فراهم شده به‌ویژه اینکه دولت تفلیس به‌خوبی از این موضوع آگاه است که یکی از پیامدهای اصرار باکو برای کوبیدن بر توهم باصطلاح کریدور زنگزور، تضعیف موقعیت گرجستان در مسیرهای ترانزیتی و انرژی و پس از آن سربرآوردن تحرکات قومگرایانه و پان ترکیستی باکو در مناطق آذری نشین گرجستان خواهد بود.

ادامه مطلب

هشدار امانی درباره ملاحظات سیاسی در کمک‌های ایران به لبنان

سیاست «فاصله» بیروت از تهران بدون دستاورد داخلی

شرایط جدید لبنان ایجاب می‌کند که ایران با دقت بیشتری معادلات خود را تنظیم کند تا از شکل‌گیری گسل عمیق سیاسی میان تهران و بیروت جلوگیری شود. اکنون حزب‌الله لبنان در مرحله‌ای حساس قرار دارد؛ مرحله‌ای که برخی تحلیلگران آن را دوران «گذار پس از سیدحسن نصرالله» می‌نامند. نبود شخصیتی با کاریزمای مشابه، می‌تواند زمینه‌ساز پیچیده‌تر شدن معادلات داخلی لبنان شود. با این حال، جمهوری اسلامی ایران تجربه و هوشمندی لازم برای مدیریت این وضعیت را دارد. سیاست تهران بر حفظ ثبات، حمایت از مقاومت و جلوگیری از نفوذ بازیگران مخرب متمرکز است. حفظ پیوندهای راهبردی با لبنان، نه فقط برای ایران بلکه برای موازنه قدرت در کل منطقه اهمیت حیاتی دارد؛ چراکه هرگونه گسل در روابط دو کشور می‌تواند به سود دشمنان مشترک تمام شود.

ادامه مطلب

افشای اسناد تازه همکاری امنیتی اسرائیل و شش کشور عربی زیر نظر آمریکا

هم‌پیمانان خاموش

در حالی که دولت‌های عربی جنگ در نوار غزه را در محافل بین‌المللی محکوم می‌کردند، اسناد افشاشده وزارت دفاع آمریکا نشان می‌دهد آن‌ها همزمان همکاری امنیتی خود را با ارتش اسرائیل گسترش داده‌اند. این روابط پنهان که با هدایت مستقیم واشنگتن شکل گرفته بود، پس از حمله هوایی اسرائیل به قطر به بحران رسید، اما اکنون می‌تواند نقشی کلیدی در نظارت بر آتش‌بس تازه غزه داشته باشد.

ادامه مطلب

ظرفیتی که باید درک کرد

دیپلماسی استانی: پیشران سیاست همسایگی ایران

مصطفی زندیه در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: این مقاله با تکیه بر رویکرد دیپلماسی استانی به بررسی ابعاد این فرصت‌ها، ظرفیت‌های استانی ایران در چارچوب دیپلماسی منطقه‌ای و راهبردهای بهره‌برداری مؤثر از موقعیت جدید به منظورگسترش روابط اقتصادی، انرژی، فناورانه و فرهنگی با کشورهای آسیای مرکزی، افغانستان، پاکستان، چین، روسیه، هند، عراق و ترکیه در شرایط جدید ژئوپلیتیکی می‌پردازد.

ادامه مطلب

تحلیلی از رأی دادگاه انگلستان در پرونده کرسنت علیه ایران:

مصادره اموال ایران این‌بار در لندن

امیرحسین عسگری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: اهمیت اصلی رأی در این است که دادگاه بریتانیایی، شرکت ملی نفت ایران را نهادی مستقل از دولت جمهوری اسلامی ایران دانست، اما در عین حال، آن را از مصونیت دولت‌های خارجی محروم کرد. دادگاه اعلام کرد که شرکت ملی نفت در این پرونده نه به عنوان بازوی حاکمیتی، بلکه به عنوان فعال اقتصادی و تجاری عمل کرده است و بنابراین مشمول حمایت‌های مصونیت دولتی نیست.

ادامه مطلب

واشنگتن چه در سر دارد؟

ترامپ و نمایش قدرت

حامد نقی‌لو می نویسد: در مواجهه با ایران، ایالات متحده به‌ویژه در دوره ریاست‌جمهوری ترامپ، نه به‌ دنبال حل مسئله، بلکه به‌ دنبال مدیریت آن بوده است. این مدیریت، برخلاف تصور رایج، نه از جنس نظم‌سازی منطقه‌ای، بلکه از جنس مهار، تضعیف و کنترل ظرفیت‌های ایران در سطح منطقه‌ای و جهانی است.

ادامه مطلب

بررسی مخاطرات و دستاوردهای حملات امریکا و اسرائیل به ایران

تهران به میز مذاکره بازمی‌گردد یا راه دیگری انتخاب می‌کند؟

تاریخ نشان می‌دهد که تغییر تنها عامل ثابت در امور انسانی است و ثمرات پیروزی نظامی اغلب کوتاه مدت هستند. در پی جنگ ۱۲ روزه، سوال کلیدی این است که آیا ایالات متحده و اسرائیل می‌توانند با محدود کردن (اگر نگوییم خلع سلاح) حزب‌الله، ایجاد ثبات در سوریه و انعقاد یک توافق هسته‌ای گسترده‌تر و بهتر با ایران، دستاوردهای نظامی اخیر را به دستاوردهای سیاسی پایدار تبدیل کنند. اگر چنین نشود، رویدادهای ژوئن ۲۰۲۵ می‌تواند آغاز مرحله جدیدی در کارزار طولانی یا در بدترین حالت، آغاز فصلی خطرناک‌تر در یکی از بی‌ثبات‌ترین درگیری‌های خاورمیانه باشد.

ادامه مطلب

از پیمان پاکستان - عربستان تا نزدیکی روابط ترکیه و مصر

پیمان‌های منطقه‌ای جدید خاورمیانه چه ماهیتی دارند

خاورمیانه در حال حاضر دستخوش یک تحول بزرگ است، شاید حتی مهم‌تر از چرخه‌های قبلی تغییر در منطقه. یک درک منطقه‌ای وجود دارد که چشم‌انداز فعلی تشدید و تنش، حداقل برای میان‌مدت، ادامه خواهد یافت.

ادامه مطلب

هزینه‌های سنگینی که رژیم صهیونیستی را گستاخ‌تر کرد

پیامدهای رویداد ۷ اکتبر ۲۰۲۳ بر خاورمیانه

مسعد سلیتی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: صلح خاورمیانه نه در پیروزی نظامی، بلکه در عدالت و همزیستی نهفته است. خاورمیانه می‌تواند صلح و رفاه داشته باشد، اگر چرخه انتقام خارج شود و به دیپلماسی بازگردد.

ادامه مطلب

تهدیدها و فرصت‌های ایران متفاوت از گذشته اند

مفهوم سیاست راهبردی واشنگتن - اروپا در برابر تهران

جلال خوش‌چهره  در یادداشتی می نویسد: ابهام، فشار و تهدید" مفهوم سیاست راهبردی "واشنگتن - اروپا" در قبال تهران است. این سیاست در چارچوب رویکرد راهبردی تحمیل الگوی "مذاکره(توافق) یا جنگ" عمل می‌کند. دو راهکار نیز در دستور قرار دارد: فشار از بیرون، شکاف اندازی در داخل. هدف ایجاد سرگیجگی و شتابزدگی در تصمیم سازی تهران است. در مدل سازی جدید دیگر خبری از نقش‌های بازیگر خوب و بد نیست که پیش از این میان واشنگتن و تروئیکای اروپایی تقسیم شده بود. حالا خواست‌ها در یک هم‌سویی روشن اعلام می‌شود.

ادامه مطلب

انتخاب پیش روی تهران چیست؟

برنامه موشکی و «دومینوی تسلیم»

کوروش احمدی می نویسد: کسانی که با مذاکره جدی با آمریکا و توافق درباره غنی‌سازی مخالف هستند، ادعا می‌کنند که در چنین صورتی کشور در معرض یک «دومینوی تسلیم» قرار خواهد گرفت و بعد از هسته‌ای، ناچار به تعطیلی یا محدودیت شدید برنامه موشکی خواهیم شد.

ادامه مطلب

وضعیتی که کار را به اینجا رساند

تاریخچه تشدید تنش امریکا و اسرائیل با ایران

در سال ۲۰۲۴، رویارویی بین اسرائیل و ایران از خصومت‌های غیرمستقیم و نیابتی به تبادل مستقیم حملات تغییر یافت. در اول آوریل، یک حمله هوایی مشکوک به اسرائیل علیه ساختمان کنسولگری ایران در دمشق، سوریه، به کشته شدن دو ژنرال و پنج مشاور نظامی ایران منجر شد. ایران با انجام بیش از سیصد حمله پهپادی و موشکی تلافی کرد، که اولین باری بود که ایران مستقیماً اسرائیل را هدف قرار می‌داد.

ادامه مطلب

معمای ایران و آمریکا

پاسخی به چرایی اعمال فشار حداکثری ایلات متحده آمریکا به جمهوری اسلامی

محسن عوضوردی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: چرا آمریکا و شرکایش، با وجود عمل ایران به تعهداتش در برجام باز هم به دنبال فشار حداکثری بودند و خلاف تعهدات خود در برجام عمل کردند؟ برای پاسخ به این پرسش باید جدای تهدیدات انتسابی هسته‌ای ایران، به مسئله روابط ایران و آمریکا، از منظر موقعیت‌های استراتژیک ایران بنگریم.

ادامه مطلب

آینده سیاست انتظار ترامپ در قبال ایران

تله زمان

پس از فعال‌شدن مکانیسم ماشه و بازگشت تمامی قطع‌نامه‌های پیشین شورای امنیت علیه ایران، فضای سیاسی و دیپلماتیک میان تهران و غرب عملا به مرحله‌ای از رکود و بن‌بست رسیده است. در چنین شرایطی، اغلب ناظران و تحلیلگران بر این باورند که در هفته‌ها و حتی ماه‌های پیش‌رو، چشم‌انداز روشنی برای ازسرگیری گفت‌وگوهای هسته‌ای وجود ندارد؛ مگر آنکه رخدادی پیش‌بینی‌ناپذیر بتواند معادلات فعلی را به‌طور اساسی دگرگون کند.

ادامه مطلب

نگاهی به تصویب پیوستن به معاهده C‌F‌T‌

یک تصویب دیرهنگام و چند پرسش بهنگام

ناصر ذاکری می نویسد: تصویب دیرهنگام پیوستن به معاهده C‌F‌T‌ در روزهای اخیر به بحثی جدی درباره پرونده F‌A‌T‌F‌ و آثار آن بر اقتصاد کشور دامن زده‌ است. در بهمن ۱۳۸۶ و در شرایطی که پرونده کشورمان در دبیرخانه F‌A‌T‌F‌ در دست بررسی‌ و احتمال قرار‌گرفتن ایران در لیست سیاه به‌طور جدی مطرح شده‌ بود، قانون مبارزه با پول‌شویی در مجلس و شورای نگهبان تصویب شد؛ اما این تصویب نتوانست مانع قرار‌گرفتن کشور در لیست سیاه ‌شود.

ادامه مطلب

پیشگامی ترکیه در همراهی با تحریم‌های شورای امنیت و فشار بر ایران را در سایه تحولات منطقه‌ای

همسایگی در  پیچ منافع

‌ترکیه روز چهارشنبه هفته گذشته اعلام کرد که در همسویی با فشارهای بین‌المللی علیه ایران و برای محدودکردن برنامه هسته‌ای این کشور، دارایی‌های شماری از افراد و نهادهای مرتبط با این برنامه را مسدود کرده است. بر‌اساس گزارش یورونیوز و خبرگزاری‌های ترکیه، این اقدام در پی فرمانی از سوی رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، انجام شده و شامل افراد و شرکت‌هایی می‌شود که در بخش‌های مختلف مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران فعالیت دارند.

ادامه مطلب

تهران و قاهره همچنان ملاحظه دارند

روابط ایران و مصر، روی دور کند

مسیر روابط مصر و ایران ترکیبی از فرصت‌ها و محدودیت‌ها را برجسته می‌کند. در حالی که تعاملات اخیر بین دو کشور نشان‌دهنده تمایل به آزمایش راه‌های جدید همکاری است، تحولات اخیر نمی‌تواند دهه‌ها رقابت ایدئولوژیک و مانورهای ژئوپلیتیکی را از بین ببرد. بلکه، به نظر می‌رسد که بهبود روابط دیپلماتیک اخیر، حرکتی حساب‌شده و ناشی از تمایل به دستاوردهای کوتاه‌مدت است. در حال حاضر، این تعامل عمدتاً معامله‌ای و ماهیتی محدود دارد و هرگونه افزایش تنش در غزه، سوریه یا دریای سرخ، شکنندگی این نزدیکی را آشکار می‌کند.

ادامه مطلب

مشاهده میدانی از پیشرفت پروژه‌ها

منطقه آزاد ماکو مکمل کریدورها در شمال غرب کشور

از جمله اقدامات در دست ساخت منطقه آزاد ماکو تکمیل پروژه‌های زیرساختی ازجمله تکمیل و تعریض پروژه‌های کلیدی جاده‌سازی و ساخت راه‌های جدید و همچنین توسعه و بهینه‌سازی پایانه‌های مرزی است.

ادامه مطلب

پس از بازگشت غیر قانونی تحریم‌ها و فعال شدن اسنپ‌بک

اکنون چه باید کرد؟

سید احمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: با تمسک به ریسمان لایزال الهی و تکیه بر اصول عزت، حکمت و مصلحت، باید شرایط را به گونه‌ای پیش برد که دشمن از خیال امکان دستیابی به اهدافش از طریق تهدید و فشار مایوس شده و بفهمد که تنها راه تعامل با ایران، تجدیدنظر در روش تحکمی خود و توجه به خواسته‌های این ملت بزرگ است.

ادامه مطلب

نقشه‌ای که برای تحت فشار گذاشتن تهران، پکن و مسکو است

کریدور IMEC و حذف ایران از نقشه ترانزیت جهانی

ابوالفضل حسینی نیک در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: به بیان ساده، (IMEC)  یک مسیر جایگزین و مکمل در نظام تجارت جهانی است که می‌خواهد نه‌تنها کالا، بلکه سرمایه و نفوذ سیاسی را نیز از هند تا اروپا جابه‌جا کند. همین ترکیب منافع اقتصادی و ملاحظات ژئوپلیتیکی، این کریدور را به یک ابزار اقتصاد سیاسی تمام‌عیار تبدیل کرده است، البته در عمل پیامدهای ژئوپلیتیکی جدی برای ایران به همراه دارد.

ادامه مطلب

بن بست مذاکراتی در شرایط فعلی

تهران و چرخه‌ «فشار ـ تهدید ـ بن‌بست»

بازگشت تحریم‌های موسوم به «ماشه» در هفته ای که گذشت و پیش تر از آن، تجربه تلخ جنگ ۱۲ روزه میان ایران و اسرائیل، صحنه خاورمیانه را به نقطه‌ای پرابهام و متزلزل رسانده است؛ نقطه‌ای که بسیاری از تحلیلگران آن را «بن‌بست دیپلماتیک» می‌نامند. هرچند غرب در موضع‌گیری‌های علنی خود همچنان از «باز بودن درِ مذاکره» سخن می‌گوید، اما در عمل، پیش‌شرط‌های سختی را مطرح کرده که ایران آنها را غیرقابل‌پذیرش می‌داند.

ادامه مطلب

نقش آمریکا، اسرائیل و واکنش ایران

خاورمیانه در تله‌ی نظم مصنوعی

امیر مقدمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: حالا بسیاری از ایرانی‌ها، حتی آن‌هایی که پیش‌تر طرفدار تعامل با غرب بودند، آمریکا را نه‌فقط به‌عنوان یک قدرت خارجی، بلکه به‌عنوان تهدیدی مستقیم علیه استقلال و امنیت ملی می‌بینند.

ادامه مطلب

چه در پیش رو است؟

اقتصاد ایران پس از مکانیسم ماشه

محمدرضا یوسفی شیخ‌رباط می نویسد: در پی کاهش درآمدهای ارزی، سیاست‌های بانک مرکزی نیز تحت تأثیر قرار گرفته و نرخ ارز دچار نوسان خواهد شد. این روند، تولید ملی را تضعیف کرده و موجب افزایش تورم خواهد شد. با‌این‌حال، باید توجه داشت که تحریم‌های سازمان ملل به‌طور مستقیم ناظر بر صادرات نفتی نیستند.

ادامه مطلب

ضرورت سیاست‌ورزی هوشمندانه

ایران در بزنگاه سخت

محسن هاشمی رفسنجانی می نویسد: اینکه بگوییم ایران در یکی از پیچیده‌ترین دوره‌های معاصر خود قرار گرفته است، گزاره‌ای اغراق‌آمیز نیست. دهه‌ها انباشت مسائل و بی‌توجهی به نیازهای واقعی جامعه، امروز ما را با گره‌هایی روبه‌رو کرده است که دیگر با روش‌های کهنه یا مدیران بی‌ابتکار گشوده نمی‌شوند.

ادامه مطلب

چالش‌ها و راه‌کارهای پیش‌رو

آینده روابط ایران و اروپا در سایه فعال‌سازی مکانیسم ماشه

علی رضوانپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: فعال‌سازی مکانیسم ماشه، صفحه شطرنج روابط ایران و اروپا را به کلی تغییر داده است. این رابطه اکنون در تاریک‌ترین و پیچیده‌ترین مرحله خود در دهه‌های اخیر قرار دارد. آینده این رابطه نه تنها به اقدامات و عکس‌العمل‌های تهران و بروکسل، بلکه به تحولات گسترده‌تری مانند نتیجه انتخابات آینده در آمریکا، تحولات امنیتی در خاورمیانه و همچنین تحولات داخلی در ایران وابسته است. با این حال، یک واقعیت غیرقابل انکار است: اروپا و ایران به عنوان همسایگان ژئوپلیتیکی، ناگزیر از همزیستی در یک جهان پرآشوب هستند.

ادامه مطلب

بازگشت قطعنامه‌های شورای امنیت و روابط چین و روسیه با جمهوری اسلامی ایران

پکن و مسکو تا کجا کنار ایران می‌ایستند؟

حافظ حاجی کریم جباری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: چین و روسیه فعلا به «حمایت (یا روابط) تاکتیکی و گزینشی» خود از ایران ادامه می‌دهند و این رابطه و حمایت در حوزه‌هایی خواهد بود که منافع آنها اقتضا می‌کند و بیش از این در کنار ایران نمی‌ایستند.

ادامه مطلب

احتمالی بعید

در کوتاه مدت آیا سایه جنگ همچنان بر سر ایران باقی است؟

رسول عبدالهیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: با توجه به مجموعه شرایط موجود می‌توان گفت که احتمال وقوع جنگ مستقیم جدید میان ایران و آمریکا و اسرائیل در کوتاه‌مدت پایین است.

ادامه مطلب

چه باید کرد؟

تدبیری برای پسابرجام بی‌فرجام

غلامرضا نظربلند می نویسد: برجام هم به سر آمد و فرجام بدی به دنبال آورد. در این بدفرجامی همه دست‌اندرکاران بازیگری کردند و نقش آفریدند. برجام نه یک‌شبه خلق شد و نه زادروز او ۱۰ سال پیش در چنین موقعی بود. اگر نگوییم برجام روزی چشم به جهان گشود که برنامه هسته‌ای ایران کلید زده شد، عمری کوتاه‌تر از بیست‌وچند سال هم نمی‌توان برای آن قائل شد.

ادامه مطلب

تهران و آینده پساماشه

آیا چین و روسیه می‌توانند به ایران کمک کنند؟

کوروش احمدی می نویسد: بعد از انجام اسنپ‌بک، یک سؤال مهم این است که آیا چین و روسیه می‌توانند کمک مؤثری به ایران برای کاهش اثرات بازگشت قطع‌نامه‌ها بکنند یا خیر. در سه زمینه در تئوری امکان چنین کمکی وجود دارد ۱- اجرانشدن شش قطع‌نامه اعاده‌شده، ۲- ایجاد مانع و اخلال در کار کمیته تحریم ۱۷۳۸ و پنل کارشناسی ۱۹۲۹ و ۳- جلوگیری از انجام اقدامات جدید از سوی شورای امنیت علیه ایران. توضیحاتی در این سه مورد به شرح زیر قابل ذکر است:

ادامه مطلب

ایران و فشار تکنولوژیک:

از محدودیت تحریمی تا رهبری انرژی هوشمند

سید کامران یگانگی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: تحریم‌ها ایران را در وضعیت دوگانه‌ای قرار داده‌اند: از یک سو مانع بهره‌برداری کامل از ظرفیت‌های انرژی کشور شده‌اند و از سوی دیگر، انگیزه‌ای تازه برای نوآوری و بازآفرینی فراهم کرده‌اند.

ادامه مطلب