آب های زیرزمینی

فعالیت های انسانی عامل کاهش آب های زیرزمینی در ایران (بخش پنجم و پایانی)

منابع زیرزمینی آب ایران به مدیریت موثر و یکپارچه نیاز دارد

به دلیل کاهش چشمگیر روان آب های سطحی، حفاظت از منابع زیرزمینی آب موجود در ایران برای مقابله با تقاضای روزافزون آب مهم تلقی می شود و این امر مستلزم استراتژی های مدیریتی یکپارچه برای متعادل سازی عرضه و تقاضای آب در مقیاس های حوزه و زیر حوضه است. برای کشوری مانند ایران با راندمان آبیاری بسیار ناچیز، اقدامات فوری برای بهبود استفاده از آب لازم و چنین رویکردی کلید امنیت محیط زیست ایران است که به دلیل خشکسالی های طولانی مدت طبیعی و انسانی، همراه با افزایش تنوع و تغییرات آب و هوا، احتمالا با تنش های بیشتری مواجه خواهد بود.

ادامه مطلب

فعالیت های انسانی عامل کاهش آب های زیرزمینی در ایران (بخش چهارم)

تهدید امنیت غذایی، شوری زمین و فرونشست

ایران در ارتباط با ناکارآمدی شبکه توزیع آب خود، به ویژه در بخش کشاورزی، مشکلات دیرینه دارد. استدلال این است که توجه به تولید غذا بدون بهبود بهره وری آبیاری دلیل اصلی افزایش بیش از حد خشکی ذخایر آب زیرزمینی در ایران بوده است. در اینجا، اضافه برداشت بیش از حد آبخوان شرایطی قلمداد شده که در آن کل آب برداشت شده توسط انسان از میزان شارژ طبیعی در یک دوره معین بیشتر بوده است. اضافه برداشت آب های زیرزمینی وضعیتی را نشان می دهد که در آن ذخایر آب زیرزمینی حتی در سال های مرطوب هیدرولوژیکی قادر به بازیابی کامل نیستند. شکل ۵ به وضوح نشان می دهد که حدود ۷۶درصد از سطح آبخوان ایران (۷۷درصد از کل سطح کشور) با اضافه برداشت مواجه بوده اند. اگر این روند معکوس نشود، شرایط موجود و ادامه اضافه برداشت می تواند عواقب عمده ای داشته باشد و امنیت اجتماعی-اقتصادی و زیست محیطی کل ایران را به خطر اندازد.

ادامه مطلب

فعالیت های انسانی عامل کاهش آب های زیرزمینی در ایران (بخش سوم)

«خشکسالی انسانی» ایران نتیجه مدیریت کوته بینانه آب های زیرزمینی است

آب های زیرزمینی با تامین ۳۶درصد از آب آشامیدنی و ۴۲درصد از آب کشاورزی، منبع اصلی آب شیرین در سطح جهانی به شمار می روند. در شرایط کنونی «آنتروپوسِن (دوره تاثیرگذاری عمده فعالیت های انسان بر اکوسیستم و ساختار زمین شناختی)»، ذخایر آب زیرزمینی به دلیل تغییرات طبیعی و فعالیت های انسانی به شدت تحت فشار قرار گرفته اند. در ایران، داده های متوسط ماهانه سطح آب زیرزمینی در ۴۷۸ زیر حوضه و ۳۰ حوضه در ایران و بررسی عناصر طبیعی و انسانی تاثیرگذار بر پویایی ذخیره آب های زیرزمینی در سال های ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۵ نشان می دهد که کل تخلیه آب های زیرزمینی در این دوره ۷۴ کیلومتر مکعب و تاثیرات آن بر سطح زمین، افزایش شوری خاک در کل کشور و افزایش فرکانس و میزان فرونشست زمین در ارتفاعات هویدا بوده است.

ادامه مطلب

فعالیت های انسانی عامل کاهش آب های زیرزمینی در ایران (بخش دوم)

کاهش شارژ طبیعی و افزایش جذب خالص انسانی، دو عامل اصلی کاهش ذخیره آب زیرزمینی

آب های زیرزمینی با تامین ۳۶درصد از آب آشامیدنی و ۴۲درصد از آب کشاورزی، منبع اصلی آب شیرین در سطح جهانی به شمار می روند. در شرایط کنونی «آنتروپوسِن (دوره تاثیرگذاری عمده فعالیت های انسان بر اکوسیستم و ساختار زمین شناختی)»، ذخایر آب زیرزمینی به دلیل تغییرات طبیعی و فعالیت های انسانی به شدت تحت فشار قرار گرفته اند. در ایران، داده های متوسط ماهانه سطح آب زیرزمینی در ۴۷۸ زیر حوضه و ۳۰ حوضه در ایران و بررسی عناصر طبیعی و انسانی تاثیرگذار بر پویایی ذخیره آب های زیرزمینی در سال های ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۵ نشان می دهد که کل تخلیه آب های زیرزمینی در این دوره ۷۴ کیلومتر مکعب و تاثیرات آن بر سطح زمین، افزایش شوری خاک در کل کشور و افزایش فرکانس و میزان فرونشست زمین در ارتفاعات هویدا بوده است. 

ادامه مطلب