زياده خواهى از روس‌ها ممنوع باراک عزيز
هشتم آوريل که توافقنامه استارت دو به امضا باراک اوباما از ايالات متحده و دميترى مدودف از روسيه رسيد، امريکاى‌ها اين تفاهم را هم به نفع امنيت هسته‌اى خود تعبير کردند و هم دستاوردى در رابطه با مسکو. متاسفانه باراک اوباما بيش از اندازه موافقت روس‌ها با توافقنامه استارت دو را به نفع خود تعبير کرده و البته در مواجهه با اين مساله دچار نوعى خودبزرگ‌بينى شده‌است. اکنون اوباما گمان مى‌کند که روسيه مى‌تواند و البته مى‌خواهد در بحث پرونده هسته‌اى ايران هم با واشنگتن همکارى کامل و همه‌جانبه داشته باشد.
دولت باراک اوباما که تمايل بسيار زيادى در بزرگ‌نمايى اين دوستى تسليحاتى با روس‌ها دارد در تحليل ابتدايى ادعا مى‌کند که موافقت روس‌ها با امضاى اين پيمان به معناى عدم ادامه روند حمايت آنها از تهران و در مقابل همراهى با امريکا در تشديد تحريم‌ها عليه تهران است. البته شاهدى وجود ندارد که اثبات کند رابطه ميان دو کشور تا اين اندازه موفقيت‌آميز بوده است. سخنان دميترى مدودف در آرژانتين که درست زمانى ايراد شد که امضا توافقنامه استارت خشک نشده بود، به خودى خود عکس اين ادعاى کاخ سفيد نشين‌ها را اثبات مى‌کند: اگر کسى در واشنگتن است که از بهبود رابطه روسيه با کشورهاى امريکاى لاتين دلخور است، بهتر است به اين کينه‌ورزى ادامه دهد.
بعد از اين سخنان تند هم آقاى مدودف تصريح کرد که دولتش از اعمال تحريم‌هاى فاج کننده عليه ايران حمايت نخواهد کرد و تنها با تحريم‌هايى موافق است که برنامه هسته‌اى ايران را نشانه رود.
مقام‌هاى امريکايى امضاى اين توافقنامه را پيروزى براى باراک اوباما مى‌دانند و البته موفقيتى در مسير جلب توجه روسيه براى حمايت از تحريم‌ها عليه ايران. نيويورک تايمز در مقاله‌اى در اين باره مى‌نويسد: روسيه زمانى که باراک اوباما هشدار داد که نمى‌گذارد مسکو ميان سيستم استراتژى دفاعى و تهاجمى پل ارتباطى بزند، از دوستى با امريکا به شکل تمام و کمال عقب کشيده است.
در داخل کابينه اوباما حتى هستند کسانى که ادعا مى‌کنند روس‌ها به عمد چندان بحث امضاى اين توافقنامه را در رسانههاى خود پررنگ نکردند. حقيقت با انچه که امريکايى‌ها مى‌گويند بسيار متفاوت است. شايد روس‌ها چندان در رسانههاى خود به بزرگ‌نمايى امضاى اين توافقنامه نپرداختند اما دليل آن ذينفع بودن امريکايى‌ها نبود. روس‌ها به خبرنگاران رسانههاى خود آموخته‌اند که احساسات خود از تحولات سياسى و بين‌المللى را کنترل کنند.
من از نزديک با احساس روس‌ها در خصوص موفقيت در امضاى پيمان استارت آشنا شده‌ام. من در برنامه "براى خودت فکر کن" که نيمه‌شب از تلويزيون روسيه پخش مى‌شود، حضور داشتم. از معدود برنامه‌هايى که رگه‌هايى از آزادى بيان در ان ديده مى‌شود. در اين برنامه بود که ديدم کارشناسان روسى که زمانى نسبت به تبعات امضاى اين تفاهم‌نامه هسته‌اى ابراز شک و ترديد مى‌کردند، به صراحت از آن حمايت مى‌کنند. يکى از ژنرال‌هاى سه ستاره ارتش که به تندروى هم در ميان سياسيون روسى معروف است اين توافقنامه را از آن بعد موفقيت آميز مى‌داند که روس‌ها در برابر هيچ دستور يا خواهشى تسليم نشدند. يک کارشناس ديگر هم معتقد بود که اگر باراک اوباما بر مسند کار در کاخ سفيد نبود، روس‌ها نمى‌توانستند به راحتى کار را پيش ببرند.
بسيارى از کارشناسان روس امضاى اين توافقنامه را يک موفقيت مى‌دانند به اين دليل که گمان مى‌کنند واشنگتن در حقيقت با امضاى آن به زبان بى‌زبانى براى عدم ادامه پروژه استقرار سامانه دفاع موشکى وعده داده است. يک کارشناس روس در اين مورد مى‌گويد: ما به صراحت از زبان باراک اوباما يا وزير امور خارجه کابينه‌اش خانم هيلارى کلينتون اين جمله را نشنيده‌ايم که "ما برنامه استقرار سامانه موشکى را تعطيل مى‌کنيم" اما حرکت‌ها و رفتارهاى انها ما را به اين نتيجه رسانده است.
احتمال به تصويب رسيدن اين توافقنامه در دوما روسيه و سنا امريکا به اين دليل بالا است که هيچ‌کدام از طرفين مستلزم به نابود کردن آن دست از تسليحاتى نيستند که مابل به حفظ آن هستند. اما اين‌که آيا اين توافقنامه مى‌تواند بر روند همراهى روس‌ها با امريکا در تحريم ايران نتيجه‌اى داشته باشد يا خير، مقوله متفاوتى است. بر هيچ‌کس پوشيده نيست که همراهى روسيه با ايالات متحده در رويارويى با ايران براى روس‌ها ميليون‌ها دلار آب خواهد خورد.
امريکا براى جبران اين خسارت بايد بر حجم همکارى‌هاى اقتصادى با روس ها بيفزايد. امريکا بايد به روسيه براى عضويت در سازمان تجارت جهانى کمک کند. با وجود انکه اعمال تحريم‌ها عليه ايران از کانال شوراى امنيت بسيار محتمل به نظر مى‌رسد اما ميان معامله کردن و نتيجه گرفتن فاصله از زمين تا آسمان است. امضای توافقنامه ميان روس‌ها و امريکا نشان داد که امضا سندهاى ديپلماتيک و ژست سياسى گرفتن بسيار آسان‌تر از برداشتن گام‌هاى جدى براى تامين امنيت امريکا است. ايران در حال حاضر بهترين عيار براى سنجيدن دوستى روس‌ها با امريکايى‌ها است. تصويب هر گونه قطعنامه دست و پا شکسته در شوراى امنيت، نمى‌تواند مانع از دستيابى ايران به تسليحات هسته اى شود.
تايم
نظر شما :