تهران به دنبال موافق، امريکا در طلب مخالف

مشاجره ميان ايران و ايالات متحده بر سر پرونده هسته‌اى اين کشور بالا گرفته است. در يک جبهه ايالات متحده قرار دارد که به دنبال اجماع بين‌المللى عليه ايران است. در جبهه ديگر ايران قرار دارد که در چند روز اخير براى جلب حمايت‌هاى بين‌المللى از خود دور جديدى از تلاش‌هاى ديپلماتيک را اغاز کرده‌است. تهران به دنبال جلب آراى بيشتر از جانب کشورهايى است که مى‌توانند با مخالفت خود با تحريم‌ها عليه ايران در شوراى امنيت به اين کشور کمک کنند.

ايران به دنبال باز احياى طرح تبادل سوخت است تا شايد بتواند در اين مسير اعتماد جامعه جهانى را جلب کند. در اين ميان غربى‌ها سرسختانه اصرار دارند که تنها زمانى مى‌توانند بر سر اين طرح تبادل گفتگو کنند که تهران از پيش‌شرط‌هاى خود براى گفتگو در اين باب گذشته باشد. اين طرح چند ماه پيش از سوى غربى‌ها براى برون رفت از بن‌بست در مذاکرات با ايران مطرح شد. بر اساس اين طرح، ايران اورانيوم نيمه غنى‌شده خود را در اختيار کشورى ثانى مى‌گذارد و در مقابل اورانيوم غنى‌سازى شده با درصد بالا براى مصارف پزشکى دريافت مى‌کند.

در اين ميان تهران بازى در دو جبهه را آغاز کرده‌است. جبهه‌اى در وزارت امور خارجه پيگير يافتن راهى هستند براى از سرگيرى مذاکره در خصوص طرح تبادل سوخت. گروهى ديگر هم به دنبال جلب رضايت اعضاى چرخشى شوراى امنيت هستند تا بتوانند بر حجم مخالفان تشديد تحريم‌ها عليه خود بيفزايند.

باراک اوباما بر مسند رئيس‌جمهورى ايالات متحده تمام تلاش خود را براى وضع چهارمين دور از تحريم‌ها عليه ايران به کار گرفته ‌است. سه قطعنامه پيشين در شوراى امنيت با موافقت تمامى اعضا به امضا رسيد به استثنا يک مورد در سال 0082 که غايب آن هم اندونزى بود. اين‌بار ايران از همان موضع پيشين شکست نمى خورد و به دنبال جلب موافقت براى برنامه هسته‌اى خود تا پيش از نشست شوراى امنيت است.

منوچهر متکى وزير امور خارجه ايران پيش از اين در خصوص گفته بود: در ده روز آينده، نمياندگان ايران به روسيه، چين، لبنان و اوگاندا مى‌روند. از ساير کشورها نيز در آينده اى نزديک ديدن خواهيم کرد. در تمامى اين سفرها پرونده هسته‌اى ايران يکى از اصلى‌ترين محورها خواهد بود.

در نشست بازنگرى معاهده منع تکثير تسليحات هسته‌اى ( ان پى تى ) که به زودى برگزار مى‌شود نيز تهران تلاش خود را براى جلب نظر موافق به کار خواهد گرفت. تهران اين نشست را کنفرانسى مى‌داند که در آن دو جبهه کشورهاى در حال توسعه و کشورهاى برخوردار از تسليحات هسته‌اى با هم رقابت مى‌کنند.

ايران همچنان بر سر اين موضع تاکيد دارد که تحريم‌ها ره به جايى نخواهد برد. البته در شوراى امنيت هر راى که عليه اين تحريم‌ها به گوى انداخته شود، از جانب ايرانى‌ها به موفقيت تعبير مى‌شود. بسيارى از تحليل‌گران اعتقاد دارند که نشست خلع سلاح که هفته گذشته در تهران برگزار شد در حقيقت آغازى بود براى فعاليت‌هاى ديپلماتيک تهران در راستاى جلب حمايت بين‌المللي. در اين نشست که با شعار " انرژى هسته‌اى براى همه، تسليحات هسته‌اى براى هيچ کس " آغاز به کار کرد، تهران از استانداردهاى دوگانه جامعه بين‌المللى در قبال فعاليت‌هاى هسته‌اى کشورها انتقاد کرد. شرکت کنندگان در اين نشست هم متفق القول تاکيد کردند که کشورهاى پيشرفته از معاهده منع تکثير تسليحات هسته‌اى به عنوان ابزارى براى عقب نگاه داشتن کشورهاى در حال توسعه استفاده مى‌کنند. ايران به دنبال جلب نظر کشورهاى برزيل، نيجريه و ترکيه است که داراى کرسى‌هاى موقت در شوراى امنيتى با 15 عضو هستند. لبنان و اوگاندا هم دو کشورى هستند که تهران قصد جلب نظر موافق آنها را دارد.

در ميان اين کشورها برزيل و ترکيه از هم‌اکنون مخالفت خود را با تشديد تحريم‌ها عليه ايران اعلام کرده‌اند. ترکيه سال گذشته به ايران پيشنهاد داد که نقش کشور ثانى براى تعويض اورانيوم را به آنکارا بسپارد که تهران با اين امر مخالفت کرد.