جریان نصر در ایران

خبر مراوده حداد عادل / لاريجانى با ولی نصر برای اخذ موافقت مقام های ارشد نظام جهت سفر مشاور باراک اوباما به ايران در حد "شنیده می شود" درج شد اما برخی منابع نزدیک به جریان نصر آن را تایید کردند.

البته آنچه شنیده می شد بالاتر از موضوع رکسانا صابری بود. مسئله اینجا بود که می گفتند ولی نصر به نمایندگی از دولت امریکا مذاکراتی را با ایران شروع کرده است تا زمینه ساز برقراری روابط دوجانبه در پاره ای موضوعات باشد. می گویند طرف ایرانی این مذاکرات غلامعلی حداد عادل بوده و تاریخ شروع مراودات نیز از یک ماه پیش تجاوز می کند.

آنچه حدودا یک ماه و اندی پیش درباره مراودات نصر و حداد شنیده شد، ارتباطی با موضوع رکسانا نداشت و اساسا این خانم خبرنگار هنوز تا این انداره خبرساز و نیازمند واسطه گری برخی افراد نشده بود. این موضوع زمانی داغ تر شد که شنیدیم سید حسین نصر – پدر ولی رضا نصر – نیز که از 30 سال پیش به این سو به ایران نیامده است، قصد ایران کرده و قرار است تابستان امسال به تهران سفر کند.

حداد عادل و لاریجانی از جهات مختلف چهره هایی مطمئن و معتمد برای برقراری تفاهاماتی از این دست به شمار می روند. به این مسئله می توان سابقه آشنایی چند ساله آنها به خصوص حداد را با سید حسین نصر به دلیل ارتباط وثیقی که با مرحوم مطهری و محافل اندیشه دینی داشت اضافه کرد.

ولی نصر از جمله چهره هایی است که از عهده جلب اعتماد طرف ایرانی هم به خوبی برمی آید. او شخصیتی است که هم از جانب پدر و شخصیت فکری و فرهنگی او به ایران نزدیک است و هم پیوندهایی خانوادگی و فکری با چهره های انقلابی ایران داشته است. او از سوی دیگر در دولت امریکا مشاوره هایی در مورد ایران در اختیار گذاشته و می گذارد و به طور رسمی در زمینه افغانستان و پاکستان فعالیت می کند.

تلاش های او در امریکا برای بهبود روابط ایران و غرب، پوشیده اما محسوس بوده است. نصر به طور حتم در ماجرای رکسانا صابری نقش موثری ایفا کرده است. مهم این نیست که آمدن او به ایران تایید یا تکذیب شده باشد بلکه اهمیت کار نصر آنجا برجسته می شود که مراودات او را با غلامعلی حداد عادل فراتر از بحث صابری و در راستای گشایش مناسبات ایران و امریکا بدانیم.

اگر به سخنان "ایان کلی" سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده در تکذیب خبر سفر نصر به ایران دقت کنیم، متوجه می شویم که او نیز چون اغلب سخنگوهای دستگاه های رسمی، مایل به ارائه توضیحات شفاف درباره تاثیر نصر در آزادی خانم صابری نیست ولی طوری پاسخ می دهد که گویی می خواهد بگوید "مذاکرات درباره صابری تنها منوط به پیگیری او نبوده است" و "اگر می گویید نصر به ایران رفته است، پس چرا امروز بر سر کارش حاضر شده است؟" که هر دو این گفته ها قابل تفسیر است و نمی تواند مبنای تکذیب تام سفر نصر به ایران تلقی شود.

کلی گفته است: "من به طور قطع می دانم که آقای نصر امروز در دفتر کارش حضور دارد. البته او برای سفیر هالبروک کار می کند. او به به شدت درگیر در مسائل مربوط به پاکستان است. من می توانم با قاطعیت اعلام کنم که او در مذاکرات یا عزیمت به تهران و مذاکره برای بازگشت خانم صابری نقشی نداشته است."

درواقع این برداشت را هم می توان داشت که نصر امروز - 13 می به بعد - در دفتر کارش حضور دارد و سخنگو چیزی درباره زمان پیش از آن بر زبان نیاورده است. دیگر اینکه آقای کلی با قاطعیت اعلام کرده است که نصر در "مذاکرات" برای بازگشت خانم صابری نقشی نداشته است؛ و این بازهم نمی تواند سفر او را به تهران تکذیب کند.

ولی رضا نصر اسلام شناسی است که به واسطه غور در مسائل خاورمیانه و کارشناسی امور افغانستان و پاکستان به یک تحلیلگر سطح بالا و مورد اعتماد تبدیل شده و نگاهش به مسائل بین المللی ایران بسیار عمیق و مبتنی بر مطالعات دینی و فرهنگی است. او ایده های سیاسی جمهوری اسلامی و انتظارات داخلی و خارجی نظام را به خوبی می شناسد و از سوی دیگر همان طور که گفته شد، از مراوده و دوستی با علما و چهره های مورد وثوق نظام نیز بی بهره نیست. وی از اساتید شناخته شده مسائل خاورمیانه، مشاور ریاست جمهوری امریکا در دوران جورج دبلیو بوش و عضو شورای روابط خارجی ایالات متحده بوده و گاه در برخی مجلات ایرانی نیز مقالات و گفتگوهایی از وی منتشر می شود.