مذاکره ایران و امریکا یا رابطه سیاسی ایران و امریکا؟

منوچهر متکی، وزیر امورخارجه ایران می گوید برقراری روابط سیاسی با امریکا در دستور کار دولت ایران قرار ندارد.

دیپلماسی ایرانی این سوال را که مذاکره ایران و امریکا چه تفاوتی با رابطه سیاسی این دو کشور با یکدیگر دارد را با تنی چند از اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در میان گذاشته است که پاسخ آنها را در ادامه می خوانید.

سید علی آقازاده: اکنون نه رابطه ای میان ایران و امریکا مطرح است و نه مذاکره ای میان این دو کشور، اما تفاوت این دو مقوله در این است که در برخی موارد ممکن است یک حادثه یا بخشی از یک موضوع منجر به مذاکره میان دو طرف شود اما بطور معمول زمانی که گفت و گویی صورت می گیرد دیگر میان رابطه و دیپلماسی چندان تفاوتی وجود ندارد، هر دو موضوع بسته به تمایلات دو کشور است اما اکنون اثری از رابطه سیاسی و یا مذاکره میان ایران و امریکا دیده نمی شود.

وی در پاسخ به این سوال که آیا با انجام مذاکره میان ایران و امریکا، امکان خاتمه مذاکرات به رابطه سیاسی وجود دارد یا خیر، گفت: ممکن است چنین شود، اما لازمه این اتفاق آن است که امریکا شرایط اعلام شده از سوی جمهوری اسلامی ایران را بپذیرد، آن زمان ممکن است بحث بر سر رابطه میان دو کشور آغاز شود، در حال حاضر تا زمانی که تغییر ماهوی را در سیاست های امریکا شاهد نباشیم، مذاکره میان دو کشور فایده ای ندارد.

احمدی آوایی: ممکن است مذاکره ای صورت گیرد و پس از آن رابطه ای برقرار نشود، کما این که در موضوع امنیت عراق، ایران و امریکا سه دور مذاکره با یکدیگر داشتند، براین اساس می تواند مذاکره ای در خصوص یک یا چند مسئله مورد اختلاف میان دو کشور صورت گیرد چراکه موارد اختلاف انگیر میان ایران و امریکا کم نیستند، حال این مذاکرات هم می تواند منجر به رابطه شود و هم می تواند به رابطه ای ختم نشود. با این حال نباید فراموش کرد که این امریکا بود که رابطه را قطع کرد.

وی در پاسخ به اینکه آیا برای رابطه سیاسی الزاماتی وجود دارد که مذاکره بی نیاز از آنهاست، گفت: ممکن است در صورت تفاهم دو طرف در مذاکرات، بصورت نتیجه رابطه سیاسی برقرار شود اما عکس آن نیز ممکن است، با این حال معتقدم که در صورتی که طرف امریکایی خوهان برقراری مذاکره باشد، اصل مذاکره فاقد اشکال است، حال این مذاکره یا نتیجه بخش خواهد بود یا نخواهد بود، اگر نتیجه ای حاصل نشود، زیانی برای کشور در بر ندارد و شرایط مشابه وضعیت فعلی است.

-دکتر سید حسین نقوی حسینی: مذاکره در چهارچوب گفت و گوهای بین المللی و در راستای حل مشکلات دو­جانبه و چند­جانیه کشورها امکان­پذیر است فارغ از آنکه میان دو کشور رابطه­ای برقرار باشد، بطور معمول ما در حوزه دیپلماسی بین المللی و دیپلماسی در سیاست خارجی، زمانی از مصداق رابطه میان دو کشور استفاده می کنیم که میان دو کشور مبادله دیپلمات وجود داشته، حداقل دفاتر نمایندگی در پایتخت های دو کشور فعال باشد و بین نظام سیاسی دو طرف رفت و آمدها و گفت و گوهای رسمی سیاسی موجود باشد، در این صورت می گوییم دو کشور باهم رابطه سیاسی دارند. زمانیکه دو کشور با یکدیگر قطع ارتباط می کنند یعنی این نوع روابط رسمی را قطع می کنند.

اما گاهی اوقات میان دو کشوری که هیچ نوع ارتباط سیاسی یا یکدیگر ندارند، مذاکره سیاسی امکان پذیر است که بطور معمول با واسطه یک کشور ثالث یا نهادهای بین المللی، این نوع مذاکرات انجام می­شود. اکنون آنچه در ارتباط با ایران و امریکا مطرح است، از نوع مذاکره بوده و مقامات امریکایی بارها و بارها اعلام کرده اند که آمادگی دارند که بطور مستقیم یا غیر مستقیم با مقامات جمهوری اسلامی ایران مذاکره داشته باشند، البته از سوی ایران تاکنون هیچ پاسخی ارائه نشده است.

وی در پاسخ به این سوال که آیا امکان دارد گفت وگوهای احتمالی تهران و واشنگتن به رابطه سیاسی دو کشور ختم شود یا خیر، گفت: بطور قطع همین­طور است، در همه گفت و گوهای میان کشورها این اتفاق می افتد چراکه رابطه سیاسی پس از مذاکرات انجام می شود تا نوع رابطه تعریف شود، بر این اساس اگر قرار باشد میان ایران و امریکا روابط رسمی وجود داشته باشد، ابتدا باید مذاکراتی صورت گیرد.

میان ایران و امریکا طی سی سال گذشته نقاط اختلاف بسیار زیادی ایجاد شده است، به این دلیل مذاکرات نیز برای رسیدن دو طرف به اعتماد کامل بطور قطع زمان بر خواهد بود، جمهوری اسلامی ایران معتقد است که از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی، امریکا روابط خصمانه ای با ایران داشته است، رابطه سیاسی را نیز ایالات متحد بصورت یک جانبه خود قطع کرد، در دوران دفاع مقدس از تهاجم به ایران دفاع کرده، در حال حاضر از رژیم اشغالگر قدس حمایت می کند، ایران در فهرست تحریم های امریکا قرار دارد، مخالفین ایران از جمله گروه های تروریستی مورد حمایت واشنگتن هستند، طلب های ایران را ایالات متحده پرداخت نکرده و ... برای حل این اختلافات مذاکره لازم است و بدون مذاکره ارتباطی نیز معنا ندارد.