تحریم بنزین، فشار مضاعف اما قابل جبران

تعدادی از سناتورهای امریکایی پیش نویس طرحی را تهیه کرده اند تا مانع از صادرات بنزین به ایران با شوند. هدف از این اقدام اعمال فشار به ایران برای توقف فعالیت های غنی سازی و فراوری اورنیوم عنوان شده است.

در عین حال هیلاری کلینتون وزیر امورخارجه امریکا چندی پیش گفته بود که در صورت پاسخ منفی ایران به تلاش های دیپلماتیک امریکا، این کشور تحریم هایی فلج کننده را در مورد ایران مورد بررسی قرار خواهد داد.

گفتاری از دکتر مهران امیر معینی، استاد دانشگاه و متخصص اقتصاد بین الملل:

تولید داخلی بنزین در کشور در حال حاضر کفاف مصرف را نمی دهد و بر این اساس ایران مجبور به واردات بنزین است، حال تحریم واردات بنزین در بخش حمل و نقل و عمدتا حمل و نقل در خودروهای سواری را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد.

به نظر می رسد که تحریم واردات گازوئیل یا نفت گاز به ایران موثرتر باشد اما بدلیل وضعیت بهتر تولید گازوئیل در ایران به نسبت بنزین، می توان با صرفه جویی گازوئیل مورد نیاز مصرف داخل را تامین کرد.

با وجودی که برای تامین بنزین مورد نیاز داخل می توان راهکار سهمیه بندی را تاحدودی موثر دانست اما بدون تردید تحریم واردات بنزین به ایران به طور مستقیم بر رشد اقتصادی کشور و تحولات اجتماعی و اقتصادی داخل کشور تاثیرگذار است.

البته در ایران یکسری طرح های توسعه ای در پالایشگاه های مختلف در دست بررسی است اما اینکه چه زمانی این طرح ها به مرحله بهره برداری برسد و تاحدودی از دامنه تاثیرات تحریم و یا افزایش مصرف داخلی بکاهد، هنوز مشخص نیست.

در این میان تنها راه چاره ایران برای مقابه با آثار منفی تحریم های احتمالی بنزین، کاستن از سهمیه های خودروهای سواری شخصی است، این راهکار در کنار توسعه پالایشگاه های تولید بنزین در داخل کشور می تواند موجب توانمندی ایران در برابر تحریم ها باشد.

اما اینکه توسعه پالایشگاه های داخلی به چه تکنولوژی های نیازمند است، نکته قابل توجهی است چراکه این احتمال وجود دارد که برخی از تکنولوژی های مورد نیاز برای توسعه پالایشگاه ها نیز خود مشمول تحریم های مختلف باشد، به این ترتیب امکان ناممکن بودن توسعه عملی پالایشگاه های داخل نیز وجود دارد.

در کل نمی توان تحریم واردات بنزین به ایران را فلج کننده توصیف کرد، اما آثار تخریبی این تحریم در ابعاد اجتماعی و اقتصادی و فشارهای ناشی از آن را هم نمی توان انکار کرد، گرچه تحریم واردات گازوئیل به واسطه حمل و نقل حجم عظیمی از کالاها بوسیله ماشین آلات گازوئیل سوز بیشتر می توانست تاثیرگذار باشد، اما چنین به نظر می رسد که ایران از بابت تحریم گازوئیل کمتر تحت فشار است و تحریم واردات بنزین در مجموعه فشارهای اقتصادی مورد بررسی امریکاییان اولویت دارد.