۲۰۲۵ سال سرنوشت‌ساز برای عراق

دیپلماسی ایرانی: تحلیلگران بر این باورند که سال ۲۰۲۵ برای عراق سالی سرنوشت‌ساز خواهد بود، زیرا نه‌تنها تحولات داخلی مانند انتخابات مجلس نمایندگان این کشور، بلکه تغییرات منطقه‌ای مانند میزان نفوذ ایران و نقش دیگر بازیگران منطقه‌ای، چشم‌انداز سیاسی و امنیتی این کشور را به‌شدت تغییر خواهد داد.

به گزارش میدل ایست نیوز، عراق در سال ۲۰۲۵ با تغییرات سیاسی مهمی روبه‌رو خواهد بود که در محیط منطقه‌ای این کشور روی داده است که از جمله آن‌ها می‌توان به سقوط نظام سوریه و تضعیف ایران و تلاش ترکیه برای گسترش نفوذ سیاسی و جغرافیایی خود در منطقه اشاره کرد.

با توجه به تغییرات در میزان نفوذ کشورهایی که در سیاست داخلی عراق نقش تعیین‌کننده دارند، سال ۲۰۲۵ قرار است شاهد برگزاری انتخابات مجلس نمایندگان این کشور باشیم که نقشی کلیدی در تعیین مسیر آینده عراق خواهد داشت.

این در حالی است که بزرگ‌ترین دغدغه دولت و سیاستمداران عراقی در سال جدید، احتمال وقوع یک درگیری مستقیم بین اسرائیل و گروه‌های الحشد الشعبی است که امکان دارد این درگیری مشابه حملات تل آویو به حماس، حزب‌الله و نظام سوریه باشد.

در صورتیکه رژیم اسرائیل گروه‌های الحشد الشعبی را در زمره نیروهای وابسته به ایران رده‌بندی کند، احتمال دارد تصمیم به نابودی نظامی آن‌ها بگیرد و عملیات نظامی و حملات هوایی مستمری را علیه آن‌ها آغاز کند و اگر چنین برخوردی رخ دهد، دولت عراق در شرایطی پیچیده قرار خواهد گرفت ضمن آنکه باید توجه داشت که  قدرت نظامی عراق و اسرائیل قابل مقایسه نیست و ارتش عراق تنها تعداد محدودی هواپیمای جنگی در اختیار دارد و از سامانه‌های دفاع هوایی و راداری قوی برخوردار نیست و  این امر می‌تواند به تخریب زیرساخت‌های نظامی عراق منجر شود.

از سوی دیگر، اگر دولت عراق از حمایت نظامی از الحشد الشعبی خودداری کند، تنش‌های سیاسی و نظامی شدیدی در کشور به‌ویژه در میان شیعیان حامی الحشد الشعبی و مخالفان آن به وجود خواهد آمد و این موضوع می‌تواند به یک جنگ داخلی ترکیبی در میان گروه‌های شیعه و ایجاد تحولات سیاسی و امنیتی بزرگ در عراق منجر شود.

عراق در سال نو میلادی البته همچون سایر جنبه‌های زندگی سیاسی و امنیتی در کشور دغدغه بزرگ دیگری هم خواهد داشت که این مسأله به میزان نفوذ ایران، نقش آن، ابزارها و رفتارهایش در عراق مربوط خواهد بود.

این کشور ظرف دهه گذشته یک بازیگر فعال و تأثیرگذار در معادلات عراق بوده است، اما به نظر می‌رسد اکنون از لحاظ سیاسی و امنیتی در مقایسه با یک سال پیش بسیار ضعیف‌تر به نظر می‌رسد و دستش در برابر دیگر بازیگران مختلف منطقه‌ای خالی شده و بازوهای سیاسی و امنیتی آن یکی پس از دیگری در حال تضعیف یا از بین رفتن هستند، بدون آنکه واکنش قاطعی از سوی ایران دیده شود.

بنابراین کاهش نفوذ ایران در عراق، که پیش‌بینی می‌شود طی سال جدید به مرور ضعیف‌تر شود، تنها یک عامل خارجی نیست چرا که بخش قابل‌توجهی از گروه‌های سیاسی و نظامی حاکم در عراق به این نفوذ به‌عنوان ستون اصلی موقعیت خود در ساختار قدرت کشور اتکا کرده‌اند و این تغییر و ضعف در نقش ایران ممکن است گروه‌های سیاسی عراقی دیگر را که کمتر با مسأله نفوذ ایران درگیر هستند، تشویق و تحریک کند و به آن‌ها جسارت بیشتری بدهد تا برای رقابت با گروه‌ها و طبقه سیاسی حاکم بر عراق در دو دهه گذشته وارد عمل شوند که این عملاً به معنای انقلاب سیاسی آشکار در عرصه سیاسی این کشور در سال آینده خواهد بود.

نویسنده در ادامه با اشاره به برخی از ابعاد نفوذ ایران در عراق از سیاست، امنیت، اقتصاد، فرهنگ گرفته تا رسانه و غیره می‌افزاید: ضعف این نفوذ، می‌تواند به تحولی دراماتیک در ساختار عراق منجر شود و نظامی سیاسی و اجتماعی جدید در این کشور پدید آورد.

در همین حال، انتخابات پارلمانی عمومی که قرار است در میانه سال جدید برگزار شود، مهم‌ترین شاخص تغییرات سیاسی در عراق خواهد بود به گونه‌ای که ترکیب پارلمان آینده مسیر تشکیل دولت و ساختار قدرت جدید را مشخص خواهد کرد جایی که به نوبه خود آینده عراق را برای سال‌های متمادی شکل خواهد داد.

حال پرسش‌های جوهری و کلیدی پیرامون انتخابات عراق به مواردی مانند احتمال بازگشت جریان صدر به عرصه سیاسی عراق از طریق این انتخابات و میزان قدرت و توانایی او برای ائتلاف با فهرست انتخاباتی محمد شیاع السودانی نخست‌وزیر کنونی عراق مربوط می‌شود چرا که به نظر می‌رسد السودانی در تلاش است دولتی جدید تشکیل دهد که استقلال بیشتری از نیروهای «چارچوب هماهنگی» نزدیک به ایران داشته باشد در حالی که ایران و چارچوب هماهنگی که حامی السودانی هستند در عین حال نگران و مضطرب از گسترش نفوذ او هستند، اما همه این مسائل به واکنش نیروهای فعال مرتبط با ایران در عرصه سیاسی عراق و احتمالات تحویل دادن یا رها کردن هسته قدرت در عراق در صورت بازنده شدن در انتخابات بستگی دارد.

منبع: النهار / تحریریه دیپلماسی ایرانی/۱۱