کشورهای عربی چگونه می‌خواهند به فلسطین کمک کنند؟

نویسندگان: جفری ساکس و سایبیل فارس

دیپلماسی ایرانی: جنگ اسرائیل علیه غزه به جنگ آزادی فلسطین تبدیل شده است. بی‌رحمی جنگ و بی‌توجهی آشکار به قوانین بین‌المللی، سیاست جهانی را تا حد زیادی تکان داده است. اما با اتحاد اعراب، فلسطین آزادی خود را به دست خواهد آورد و راه صلح و امنیت در خاورمیانه را از طریق راه حل دو کشوری هموار خواهد کرد.

با وجود اینکه دولت ایالات متحده بر نیاز به راه حل دو کشوری تاکید دارد، اما با اقدامی که ماه گذشته علیه عضویت فلسطین در سازمان ملل انجام داد یعنی وتو در عمل مانع از آن می‌شود.

اسرائیل روی ایالات متحده برای ادامه جلوگیری از تاسیس یک کشور مستقل فلسطین حساب می‌کند. با این حال حتی می‌توان بر این مانع نیز فائق آمد.

کشورهای عرب با اتحادی چشمگیر مقاومت امریکا را دور می‌زنند. پس از نشست اتحادیه عرب در بحرین در اواسط ماه مه، جهان عرب در تلاش است نشستی جهانی را برای اجرای راه حل دو دولتی برگزار کند.

بیانیه بحرین خواستار برگزاری کنفرانس بین‌المللی تحت نظارت سازمان ملل متحد برای حل مسأله فلسطین بر اساس راه حل دو کشوری است. این بیانیه به اشغال تمامی اراضی اشغالی عربی توسط اسرائیل پایان می‌دهد و تجسم کننده یک کشور مستقل، مقتدر، و قابل اتکا فلسطینی بر اساس قطعنامه‌های مشروعیت بین‌المللی است.

بیش از دو دهه است که اعراب در خصوص راه حل دو دولتی متحد و نظر واحدی دارند. این پیشرفت در سال ۲۰۰۲ با طرح صلح عربی حاصل شد، اگرچه اسرائیل پیشنهاد صلح اعراب برای راه حل دو کشوری را رد کرد و علیرغم این رویکرد ایالات متحده بارها از اسرائیل حمایت کرد اما پس از آغاز جنگ غزه در ماه اکتبر، رهبران عربی و اسلامی در نشستی در ریاض در ماه نوامبر پیشنهاد صلح را تکرار کردند.

از آن زمان، دیپلماسی مورد حمایت اعراب برای راه حل دو کشوری، حتی در شرایطی که جنگ اسرائیل علیه غزه بدون وقفه در میدان ادامه داشت، شتاب گرفته است.

پس از تأخیرهای متعدد و وتو‌های ایالات متحده، سرانجام شورای امنیت سازمان ملل متحد در ۲۵ مارس از آتش بس فوری حمایت کرد، اگرچه اسرائیل وقیحانه این قطعنامه را نادیده گرفت اما شورای امنیت سازمان ملل متحد در ۱۸ آوریل، با اکثریت قاطع به عضویت فلسطین در سازمان ملل رای داد و تنها امریکا رای مخالف و دو کشور (بریتانیا و سوئیس) رای ممتنع دادند. در ۱۰ می‌، مجمع عمومی سازمان ملل متحد با اکثریت قاطع از درخواست فلسطین برای عضویت در سازمان ملل با ۱۴۳ رای موافق در برابر ۹ رای موافق حمایت کرد. در ۲۲ مه، نروژ، اسپانیا و ایرلند برنامه‌های خود را برای به رسمیت شناختن کشور فلسطین اعلام کردند و نخست‌وزیر ایرلند گفت که مطمئن است «کشورهای بیشتری از این رویه پیروی خواهند کرد».

نه‌تنها روند دیپلماتیک در سازمان ملل و اتحادیه عرب، ایالات متحده را منزوی می‌کند؛ بلکه سمبه قوانین بین‌المللی هر روز پرزورتر می‌شود. تلاش آفریقای جنوبی در دیوان بین‌المللی دادگستری (ICJ) که اسرائیل را به نسل‌کشی متهم می‌کند، منجر به صدور حکم از سوی دیوان بین‌المللی دادگستری در ۲۶ ژانویه شده است که می‌گوید این احتمال وجود دارد که اسرائیل کنوانسیون نسل‌کشی ۱۹۴۸ را نقض کرده باشد. این دادگاه روز جمعه به اسرائیل دستور داد تا فورا عملیات خود در رفح را متوقف کند. این هفته، دادستان دیوان کیفری بین‌المللی همچنین خواستار صدور قرار بازداشت برای بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر و یوآو گالانت، وزیر جنگ رژیم صهیونیستی شد.

کنفرانسی در سطح جهانی پایانی بر سیاست‌های فریبکارانه ایالات متحده خواهد بود. به‌احتمال زیاد، ایالات متحده موضع خود را تغییر خواهد داد. انزوای امریکا در جهان برای امنیت و منافع ملی آن غیرقابل‌تحمل است. ایالات متحده به روابط خوب با جهان عرب با نزدیک به ۵۰۰ میلیون نفر جمعیت، موقعیت استراتژیک، نقش اقتصادی و محوریت در نظام انرژی جهانی نیاز دارد. ایالات متحده همچنین به روابط خوب با جهان اسلام و نزدیک به 2 میلیارد مسلمان هم نیاز دارد.

لابی اسرائیل در ایالات متحده با تب‌وتاب تلاش می‌کند تا از حرکت به سمت راه‌حل دو دولتی جلوگیری کند. در سیاست فاسد امریکا، بحث پول است. لابی اسرائیل وعده تأمین مالی مبارزات انتخاباتی را می‌دهد. بااین‌حال، لابی محدودیت‌هایی دارد. افکار عمومی امریکا در برابر حکومت آپارتاید اسرائیل و خشونت تکان‌دهنده آن در غزه ایستاده است.

اکنون رسانه‌های جریان اصلی ایالات متحده به افکار عمومی در این کشور نشان می‌دهند که قبل از اکتبر گذشته، سیستم قضایی اسرائیل به ابزاری برای سرکوب، سلب مالکیت و قتل سیستماتیک علیه فلسطینیان تبدیل شده بود. رسانه‌های اجتماعی ویرانی‌های غزه را نشان می‌دهند.

ایالات متحده آخرین قمار (برگ) خود را بازی می‌کند. ” تفرقه‌بینداز حکومت کن”! و تلاش می‌کند تا با انجام یک معامله نه‌چندان مهم با عربستان سعودی اتحاد اعراب بر سر فلسطین را بشکند. درصورتی‌که سعودی‌ها فوراً روابط خود را با اسرائیل عادی کنند، و حاکمیت یک کشور فلسطینی را به یک روند صلح دیگر و مبهم بسپارند، ایالات متحده قول می‌دهد تا به عربستان فناوری هسته‌ای، هواپیماهای جنگنده پیشرفته بدهد و با این کشور یک پیمان دفاعی امضا کند.

قمار ایالات متحده تقریباً با شکست مواجه خواهد شد؛ زیرا کشورهای عربی به قدرت بی‌سابقه اتحاد اعراب برای برقراری صلح در منطقه واقف هستند و آن را به رسمیت می‌شناسند. کشورهای عربی نه‌تنها در کنار عدالت برای مردم فلسطین هستند، بلکه در کنار افکار عمومی جهان هستند. احتمالاً به‌زودی، بر اساس خواست منطقه و جامعه جهانی، یک کشور مستقل و مقتدر فلسطین، عضو سازمان ملل متحد، تشکیل خواهد شد.

منبع: الجزیره / تحریریه دیپلماسی ایرانی /۱۱