زیر ذره بین بایدن و شی

دیپلماسی ایرانی: رشد علم و تکنولوژی نقش بسزایی در توسعه اقتصادی و عمرانی جوامع در هزاره سوم دارد ولی سیاست و قدرت همچنان ابزار تاریخی و سنتی خود را حفظ می کند و در عرصه بین المللی قدرت های بزرگ بر اساس توزیع منافع جهانی برای خود تصمیم می گیرند در همین راستا بایدن و شی به دنبال ایجاد ثبات بیشتر در رابطه ای هستند که با تفاوت در کنترل صادرات، تنش در تایوان، جنگ در خاورمیانه و اروپا و موارد دیگر تعریف می شود. 

شی قبلا در بالی گفته بود که تعاملات آمریکا و چین باید با گفت وگو و همکاری نه با رویارویی و رقابت تعریف شود تا هر دو طرف پیروز شوند؛ این رویکرد مکمل موضع بیان شده توسط دولت بایدن است که معتقد است دو کشور باید رقابت کنند اما به دنبال درگیری نباشند. در واقع هر رئیس جمهور امیدوار است پس از این دیدار به دست آوردهای ملموسی برسند که اهم آنها عبارتند از:

الف: جو بایدن در  سانفرانسیسکو نگران مدیریت رقابت شدید اقتصادی فزاینده و حفظ خطوط باز ارتباط برای جلوگیری از سوء تفاهماتی است که می تواند به درگیری مستقیم بین دو قدرت منجر شود. همچنین جو بایدن از گسترش کنترل صادرات نیمه هادی به چین دفاع کرده و در عین حال شی اطمینان داده است که واشنگتن و محور اورآتلانتیک تلاشی برای جنگ اقتصادی با پکن ندارد.

قبلا نیز دولت بایدن نشان داده است که می‌خواهد ارتباطات نظامی را مجدد برقرار کند، ارتباطاتی که عمدتاً پس از سفر نانسی پلوسی به تایوان در اوت 2022 متوقف شد. 

ب: بدون شک یکی از موضوعات مهم طرفین بررسی و تبادل نظر در مورد جنگ غزه است؛ موضوعی به بزرگترین نگرانی افکار عمومی تبدیل شده است و کشورهای بزرگ بویژه چین و آمریکا که روابط گسترده ای با منطقه دارند بیمناک گسترش جنگ هستند. البته در عین حال که موضع واشنگتن حمایت لجام گسیخته از تل آویو بوده، پکن همانند بسیاری از بحران های جهانی از جمله اوکراین رویکرد محافظه کاری با الویت حفظ منافع اقتصادی داشته است. در همین رابطه شکی نیست که از موضعات مذاکره طرفین نقش تهران در خاورمیانه و برنامه صلح آمیز هسته ای بوده است؛  لذا جو بایدن از چین خواسته است تا  از نفوذ خود بر ایران استفاده کند و تهران را متقاعد کند که از اقداماتی که می‌تواند به تشدید جنگ اسرائیل و حماس منجر شود، خودداری کند. با توجه به نقش بارز چین در بهبود و باسازی روابط تهران و ریاض، واشنگتن به تلاش های پکن خوش بین است. البته تهران به کرات اعلام کرده که کلید وخامت اوضاع در غزه و منطقه در دست آمریکائیهاست و اگر واشنگتن می خواهد منطقه به سمت آرامش برود باید جلوی نسل کشی و جنایات رژیم صهیونیستی بگیرد.
همچنین رئیس کمیسیون اروپا، اورسولا فون در لاین، و مسئول سیاست خارجی جوزپ بورل، در حال افزایش فعالیت های دیپلماتیک خود در خاورمیانه هستند. رهبران اتحادیه اروپا در حالی که سفرهای جداگانه ای به منطقه را آغاز می کنند که به دنبال آغاز مذاکرات در مورد طرحی برای پایان جنگ بین اسرائیل و حماس هستند. جوزپ بورل برای دیدار با وزیر امور خارجه الی کوهن، رئیس جمهوری اسحاق هرتزوگ و یایر لاپید، رهبر مخالفان، در اسرائیل به سر می برد؛ البته هیچ ملاقاتی با بنیامین نتانیاهو اعلام نشده است و بورل روز جمعه به رام الله، مقر تشکیلات خودگردان فلسطین در کرانه باختری رود اردن سفر خواهد کرد.

ج: رئیس جمهور شی در درجه اول به دنبال این  اطمینان خاطر است  ایالات متحده از استقلال تایوان حمایت نخواهد کرد و ضمن عدم ورود به جنگ سرد جدیدی؛ جلوی رشد اقتصادی چین را  نخواهد گرفت. همچنین پکن در گذشته خواستار لغو تعرفه‌ها و تحریم‌ها شده بود، اما شی اکنون فقط تضمین عدم اعمال تعرفه‌های جدید بر چین را خواسته است. البته  شی که انتظار می رود در سانفرانسیسکو برای مدیران و صاحبان تجارت و صنایع ایالات متحده سخنرانی کند، همچنین به دنبال تقویت اعتماد به نفس در این مورد است که  چین مکانی امن برای سرمایه گذاری است، چرا که پکن برای تداوم رشد و احیای اقتصاد به سرمایه گذاری خارجی نیاز دارد.

د: جنگ در اوکراین به بن بست عجیبی رسیده و وضعیت یک گام به جلو و یک گام به عقب طرفین منازعه رسیده و بعید است میدان نبرد تعیین کننده پیروز این نزاع ویرانگر باشد و اگر چه جنگ غزه موجب به حاشیه رفتن اوکراین شده ولی پایان این جنگ اولویت مثلث ناتو، چین و روسیه است و با توجه به تلاش های قبلی پکن در مورد ارائه طرح صلح و رایزنی های مکرر مقامات چین با دولتمردان روسیه و اوکراین به نظر می رسد روسای جمهوری چین و آمریکا در این این زمینه تبادل نظر فشرده داشته اند که در ماه های آینده نتایج آن را شاهد باشیم.

در مجموع خوش بینی زیادی به نشست سران دو قدرت برتر اقتصادی و نظامی جهان وجود دارد و شکی نیست که در این نشست تصمیمات مهمی اتخاذ شده که در خصوص بحران های کنونی جهان و روندهای پیش رو در فرایند حرکت جهان از هژمون تک قطبی به سمت نظم بین المللی چندجانبه گرا اثرات قابل توجه میان مدتی خواهند داشت؛ و کلام پایانی این که در کمتر از یک سال به انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده، بایدن همچنین به همتای چینی اعلام داشته است که دخالت چین در روند انتخابات آمریکا قابل تحمل نخواهد بود.