قدرت اقتصادی چین و «منتها درجه» آن

نام نویسنده: فدریکو جولیانی

دیپلماسی ایرانی: پس از آنکه پاندمی کووید بایگانی شد و محدودیت های شدید مربوط به سیاست کووید صفر خاتمه یافت چین بار دیگر مرزهایش را باز کرد و همه چیز را به وضعیت قبل از دسامبر 2019 برگرداند. موتور این غول آسیایی بار دیگر به حرکت در آمد. این کشور در 4 دهه اخیر به رشدی رسید که در جهان بی نظیر بود. از سال 1978 یعنی سال اصلاحات اقتصادی تا به امروز تولید ناخالص داخلی کشور به طور متوسط سالانه 9% افزایش داشته است و این امکان را برای حدود 800 میلیون شهروند فراهم آورد که از فقر دور شده و کشور را به یک قدرت جهانی تبدیل ساخت که موجبات نگرانی ایالات متحده آمریکا را فراهم آورد.

مسیری که این کشور طی کرد رشک برانگیز است که البته باید مراقب برخی از نگرانی های بلندمدت اخیر هم باشد. مهم ترین آنها عبارتند از: کاهش جمعیت، کند شدن و چه بسا خاتمه رشد کشور در عرصه ملک که به رشد اقتصادی چین و دستورات جدید حزب کمونیست این کشور کمک کرد. این کشور بیشتر علاقمند تأمین امنیت ملی ست تا شکوفایی شرکت های بزرگ و خودکفایی در بخش های بحرانی تر تا تعامل با سایر نقاط جهان است.

در چنین سناریویی سرعت رشد اقتصادی چین روبه کاهش گذارده است. به عبارتی اقتصاد چین در حال دستیابی به بلوغ نهایی یا به عبارتی منتها درجه رشد خود است. این یک پیش بینی شجاعانه است با توجه به اینکه بخش اعظمی از پیشگویی های اقتصادی گذشته در خصوص چین هرگز رنگ واقعیت به خود نگرفته است. با این وجود چنانچه یک دهه پیش تحلیلگران سبقت گرفتن تولید ناخالص چین از آمریکا را پیش بینی می کردند اکنون همان کارشناسان تخمین های خود را به سمت نوعی برابری اقتصادی سوق دادند. بنابراین خبری از پیشی گرفتن نیست بلکه صحبت از برابری است.

نظریه «پیک چین» بر پایه برخی عوامل مساعد استوار است که می روند به عوامل مخالف تبدیل شوند و برای پیشرفت این کشور مانع ایجاد می کنند. به طور مثال جمعیت کاری این کشور از حدود یک دهه پیش در حال افول است. تلاش های حزب کمونیست برای ترغیب زوج های چینی به فرزندآوری بیشتر بی فایده است این در حالی است که سازمان ملل معتقد است که تا نیم قرن حاضر  جمعیت کاری چین ممکن است بیش از یک چهارم با کاهش روبه رو شود.

در ضمن آمریکا قصد دارد بر سر راه توانمندی پکن در برخی از فناوری های مهم مانع ایجاد کند. در مقابل چین ممکن است به دو صورت واکنش نشان دهد: نخست اصلاحات فرضی شی جین پینگ برای افزایش رشد بهره وری و کیفیت زندگی شهروندان از طریق اعطای آزادی بیشتر به اقتصاد چین. دوم اینکه چین به تدریج همزمان با افول رشد اقتصادی اش شیوه تهاجمی تری در پیش بگیرد.

منبع: ایل جورناله (ایتالیا) / تحریریه دیپلماسی ایرانی