چین می خواهد مثل زمان شوروی، شریک امریکا باشد

دیپلماسی ایرانی: پس از وقفه ای یک ساله، امسال با تماس هایی که با سرکیس نعوم، روزنامه نگار مشهور لبنانی داشتیم مجددا توانستیم یادداشت های او را دریافت کنیم. به دلیل پاندمی کرونا، وی سال گذشته به ایالات متحده سفر نکرد و برای همین سلسله یادداشت هایش در دیدار از امریکا را نیز منتشر نکرد. او گفت بعد از بیست سال سفر مداوم به امریکا برای نخستین بار وقفه ای در این سفر ایجاد شد که مسببش کرونا بود. وی در پیامی که سال گذشته به سردبیر دیپلماسی ایرانی داد گفت که کرونا به قدری دست و پا گیر بود که حتی امکان سفرهای بین ایالتی نیز وجود نداشت برای همین هیچ کدام از برنامه هایش برای این سفر تحقق نیافت و برای همین از اساس سفر را لغو کرد. اما امسال با فروکش کردن کرونا، او به ایالات متحده رفت و توانست با مقامات سابق و فعلی امریکایی گفت وگو کند. قبل و بعد از سفر با او در تماس بودیم و با توافقی که با هم داشتیم سلسله یادداشت های مربوط به ایالات متحده اش را در اختیار ما قرار داد.  

به این ترتیب این یازدهمین سال است که دیپلماسی ایرانی سلسله یادداشت های سرکیس نعوم را منتشر می کند. در ادامه بخش شانزدهم آن را می خوانید:

در دیدارم با مقام مسئول مهم سابق در یک از وزارتخانه های کلیدی امریکا که سالها در موضوع اسرائیل و فلسطین کار کرد و از ابتدا تا آخر (تا شکست) در موضوع پرونده اعراب و اسرائیل بود و از عناصر عملی و نه رسمی محسوب می شد و اخیرا هم به یکی از مراکز بسیار مهم پژوهشی امریکایی منتقل شد و در آنجا فعالیت می کند، پرسیدم: نظرت درباره رئیس جمهوری اوکراین، ولودیمیر زلنسکی، چیست؟ دلایلی که سبب شد او درگیر جنگ شود چیستند، بعضی از منتقدینش می گویند پافشاری او بر خواسته کشورش برای پیوستن به ناتو، دلیل آغاز این جنگ بود؟ جواب داد: "آیا رئیس جمهوری اوکراین می خواست امریکا و اروپا را بیشتر درگیر جنگ کند، این اظهارات چنین معنایی می دهد، الآن هم یعنی دارد تلاش می کند که بر روسیه پیروز شود؟"

جواب دادم: «رئیس جمهور بایدن بارها گفته است که به اوکراین کمک می کند تا پیروز شود یا به عبارتی در رویارویی خصمانه و جنگ روس ها پیروز شوند. فکر کن اگر پوتین در این جنگ شکست بخورد یا کشورش به سمتی برود که هزینه های بیشتری متحمل شود یا به این نتیجه برسد که شکستش حتمی است. در چنین حالتی چه کار خواهد کرد؟ او قطعا شکست را نخواهد پذیرفت هر چقدر هم هزینه اش باشد. این مساله سبب خواهد شد تا سراغ یک انتخاب استراژیک بسیار خطرناک برود یعنی استفاده از سلاح هسته ای تاکتیکی از سوی کشورش نه سلاح استراتژیک "سنگین"، اگر بشود این طور گفت. هدفش هم از این کار پیروزی نخواهد بود برای اینکه ویرانی اکثریت جهان را در بر خواهد گرفت، شاید این گونه همه "قانع" شوند که نشستن پشت میز مذاکره برای همه طرف های نزاع و جنگ و حتی کل جهان بهتر است. نمی دانم رئیس جمهور بایدن چه خواهد کرد. به هر حال خطر به نظر من تقاضای رسمی دو کشور فنلاند و سوئد برای پیوستن به ناتو است، دو کشوری که بر مرزهای روسیه واقع شده اند. در چنین حالتی روسیه و به خصوص پوتین چه خواهد کرد؟» بعد پرسیدم: «چین در جنگ روسیه علیه اوکراین چه خواهد کرد؟ به نظر می رسد که موافق دخالت ایالات متحده و ناتو و اتحادیه اروپا در این جنگ نیست. اما در عین حال از اتخاذ یک موضع قاطع چه به عنوان این که به روسیه و رئیس جمهوری آن می پیوندد و از او حمایت می کند چه به معنای ماندن در موضع بی طرفی نظامی و انتقادی از امریکا، رسانه ای و سیاسی، ابا دارد.»

جواب داد: «چین چه می کند آیا به روسیه کمک می کند در حالی که نمی تواند کمک نظامی به روسیه کند؟ چون چین محاسبات و منافع خودش را دارد. چین تلاش می کند شریکی برای امریکا در رهبری جهان مثل کاری که در دوران اتحاد جماهیر شوروی سابق قبل از فروپاشی اش در اواخر دهه هشتاد قرن گذشته و برپایی روسیه ولادیمیر پوتین بود، باشد. البته روابط امریکا و چنین عالی نیست. اما جاه طلبی های چین دائما در حال بزرگتر شدن است. این را هم می دانی که اساسا اختلافات بسیاری با روسیه دارد. مرزهای بسیار طولانی با آن دارد، و نشانه های رقابت ایدئولوژیک میان دو کشور کمونیستی سابق در جهان قبل از سقوط این نظریه، همچنان موجود است. علاوه بر آن رقابت سیاسی و اقتصادی میان دو کشور نیز وجود دارد. این رقابت زمانی شروع شد که چین و ایالات متحده بر سر "راه ابریشم" (کمربند و راه) که رویکرد کلان اقتصادی دارد رقابت خود را آغاز کردند. اما به نحوی این رویکرد، با حالتی خجولانه و به آهستگی رویکرد نظامی هم به خود گرفته، به خصوص که چین به ایجاد پایگاه نظامی خود در مناطقی که آنها را متعلق به خود می داند از جمله در دریای چین و اقیانوس هند و اقیانوس آرام اقدام کرده است. اولین پایگاهی که برپا کرد در جیبوتی بود که هدف از آن تسلط بر محیط پیرامونی آن بود.»

ادامه دارد...