تصمیم اوپک پلاس و گسل ریاض – واشنگتن

حسین فاطمی، روزنامه نگار

دیپلماسی ایرانی: به دنبال  تصمیم اوپک پلاس برای کاهش تولید نفت (دو میلیون بشکه در روز )، شماری از اعضای کنگره آمریکا خواستار کاهش فروش تسلیحات و خارج کردن نیروها و تجهیزات ایالات متحده از عربستان و امارات شده‌اند. این مهم می تواند حکایت از گسل ناخواسته ریاض و ابوظبی با واشنگتن داشته باشد.

یک تصمیم، یک واکنش

 در حالی جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا در تکاپوی یافتن پاسخ مناسب به تصمیم اوپک پلاس برای کاهش تولید نفت است که برخی سناتورهای کنگره در ایالات متحده خواستار بازبینی در روابط واشنگتن با ریاض و ابوظبی در همراهی با روسیه برای کاهشتولید نفت در آغاز فصل سرما شدند. 

در این رابطه و به گزارش روزنامه القدس العربی، سناتور کریس مورفی، رئیس کمیته فرعی روابط خارجی خاورمیانه سنا در گفت‌وگو با CNBC اظهار کرد: «من فکر می‌کنم زمان ارزیابی مجدد همه جانبه ائتلاف آمریکا با عربستان سعودی فرا رسیده است.»

همزمان سه نماینده حزب دموکرات در مجلس نمایندگان آمریکا نیز پنج شنبه پیش‌نویس قانونی را برای برچیدن دارایی‌های نظامی مهم آمریکا مستقر در عربستان سعودی و امارات ارائه کردند.

این نمایندگان در بیانیه مشترکی اعلام کردند: «عربستان سعودی و امارات از مدت‌ها قبل به حضور نظامی آمریکا در خلیج (فارس) برای حفاظت از امنیت و میادین نفتی خود متکی بوده‌اند و به دنبال حمایت آنها (ریاض و ابوظبی) از تصمیم اوپک پلاس، دلیلی وجود ندارد که نیروها و پیمانکاران آمریکایی به ارائه این خدمات به کشورهایی ادامه دهند که فعالانه علیه ما فعالیت می‌کنند.»

 در ادامه این بیانیه آمده است: «اگر عربستان و امارات می‌خواهند به ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه کمک کنند، باید از او توقع داشته باشند که از آنها دفاع کند و این تصمیم نقطه تحولی در روابط ما با شریکان حوزه خلیج (فارس) است.»

این نمایندگان آمریکا در پایان تاکید کردند: «اگر عربستان و امارات می‌خواهند روابط خوبی با آمریکا داشته باشند که مدت‌ها برای آنها مفید بوده است، باید تمایل بیشتری برای همکاری با ما، نه علیه ما، برای پیشبرد آنچه که اکنون هدف امنیت ملی ما یعنی شکست تجاوز روسیه به اوکراین است، نشان دهند.»

 از دست و پا زدن های بایدن تا خط و نشان کشیدن های بلینکن

اوپک پلاس چهارشنبه هفته گذشته با کاهش تولید دو میلیون بشکه نفت در روز  نفت موافقت کرد. این تصمیم عرضه را در بازاری که هم اکنون نیز دچار محدودیت است، محدودتر کرده و احتمالا، قیمت بنزین و دیگر حامل ها سوختی را درست پیش از برگزاری انتخابات میان دوره ای آمریکا در نوامبر بالاتر می‌برد.

در این شرایط بغرنج بایدن در کاخ سفید پیرامون تصمیم اوپک به خبرنگاران گفت: «ما در حال بررسی جایگزین هایی هستیم که می‌توانیم داشته باشیم. گزینه‌های زیادی وجود دارند، اما هنوز تصمیممان را نگرفته‌ایم.»

بایدن هفته گذشته از دولت خود و کنگره خواست راه‌هایی را برای افزایش تولید انرژی آمریکا و کاهش کنترل اوپک بر قیمت‌های انرژی بررسی کنند. بعضی از گزینه‌های وی، شامل برداشت نفت بیشتر از ذخایر نفت استراتژیک یا بررسی محدودیت صادرات انرژی از سوی شرکت‌های آمریکایی است.

در حالی بایدن به فکر راه حال جایگزین است که وزیر امور خارجه دولتش از در تهدید برای عربستان درآمد. به گزارش رویترز، آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا در کنفرانس مطبوعاتی در لیما، پایتخت پرو در واکنش به تصمیم اخیر اوپک پلاس مبنی بر کاهش تولید نفت گفت که کشورش در حال بررسی پاسخی مناسب به عربستان از جمله در روابط با این کشور است.

بلینکن در این باره تصریح کرد: «در رابطه با مناسبات بعدی ما با عربستان سعودی، با مشورت کنگره در حال بررسی چند پاسخ‌ احتمالی و مناسب هستیم. ما قطعا اقدامی را انجام نخواهیم داد که در تعارض با منافع‌مان باشد.»

به هر حال سفر بایدن به عربستان بدون توافق برای کمک گروه اوپک پلاس در زمینه کاهش قیمت‌ بنزین بود عملا به  مشکل سیاسی مهم برای رئیس جمهور آمریکا بدل شد. چون پس از اینکه بایدن دستور یک سلسله برداشت از ذخایر نفت استراتژیک را صادر کرد، کاخ سفید در ماه های گذشته به دنبال کسب اعتبار برای کاهش قیمت‌های بنزین بود. 

از سوی دیگر تورم بالا، مشکل مضاعف سیاسی برای رئیس جمهور آمریکا ایجاد کرده است، در حالی که کاهش قیمت ها یک پیروزی مهم محسوب می‌شود. 

در همین راستا بانک مورگان استنلی پیش بینی کرد قیمت های نفت سریع تر از برآورد قبلی، دوباره به ۱۰۰ دلار در هر بشکه صعود خواهند کرد و قیمت مورد پیش بینی برای نفت در سه ماهه نخست سال آینده (2023) را از ۹۵ به ۱۰۰ دلار در هر بشکه، بالا برد.

ریاض و احتمال جبران

با در نظر گرفتن همراهی عربستان و امارات متحده عربی با روسیه در اوپک پلاس برای کاهش تولید نفت، آن هم در آغاز فصل سرما و نیز ذیل ناکامی بایدن در سفر ماه ژوئیه خود به عربستان سعودی برای همراهی بیشتر ریاض در جهت پر کردن خلاء تولید انرژی در جهان برای بی اثر کردن اهرم فشار گازی روسیه، به نظر می رسد که شاهد آغاز سردی روابط بین آمریکا با عربستان و امارات خواهیم بود. 

در این میان تصمیم اوپک پلاس نقطه عطف این روند خواهد بود چرا که به سود روسیه تمام شد؛ روسیه ای تحت تحریم های آمریکا قرار دارد. اما باید در نظر گرفت که به دلیل پایان آتش بس در یمن و آمادگی انصارالله برای از سرگیری حملات به عمق خاک عربستان و امارات و آسیب پذیری دو کشور و در نهایت اوج گیری نیاز ریاض و ابوظبی به حمایت های واشنگتن، عربستان و امارات به فکر جبران مافات از طریق افزایش تولید به صورتی مستقل از اوپک پلاس باشند. 

خصوصا آن که پس از پایان یافتن آتش‌بس در یمن و تمدید نشدن مجدد آن، سرتیپ یحیی سریع، سخنگوی نیروهای مسلح یمن در توییتی به سرمایه‌گذاران در عربستان و امارات توصیه کرد که این کشورها را ترک کنند.