ورود با اعتماد به نفس روسیه به خاورمیانه

نویسنده: آندری عیسی اف

دیپلماسی ایرانی: کاهش حضور نظامی امریکا در خاورمیانه، تغییر در معماری سیاسی منطقه به همراه خواهد داشت. امریکا فقط از افغانستان به طور کامل، خارج شده است. در سوریه، امریکا فقط تعداد نیروهای نظامی اش را کاهش داده و در عراق نیز پایگاه های امریکا مانند گذشته، به فعالیت خود ادامه می دهند. در شبه جزیره عربستان نیز چنین است. در حال حاضر، تعداد نیروهای نظامی امریکا در منطقه در حدود ده ها هزار نفر است.

در این منطقه، همچنان، ایران دشمن اصلی امریکاست. حتی اگر انتظارات برای حاصل شدن توافق هسته ای تحقق یابند نیز در خاورمیانه، امریکایی ها باید دشمن داشته باشند – امریکا ایران را به عنوان «حامی اصلی تروریسم بین المللی» و یا «تهدیدی برای متحدان امریکا» خواهد دانست. وگرنه، چه دلیلی دارد در خاورمیانه باقی بماند. امریکایی ها نمی خواهند، به تنهایی با ایران مقابله کنند و از این رو تلاش می کنند، در حین اتکا به متحدان خود، تمایلات ضد ایرانی را در بازیگران داخلی برانگیزند. با این وجود، محدود کردن ایران، بیشتر وسیله ای برای رسیدن به هدف اصلی – حفظ نفوذ خود در منطقه است.

باید اذعان داشت که فعالیت ضد ایرانی در حال تبدیل شدن به یک روند عمومی است. تهران نیز تلاش نمی کند لحن خود را تلطیف کند. ابوالفضل شکارچی در ماه نوامبر سال گذشته، روند قرابت کشورهای عربی با اسرائیل را غیر قابل قبول و غیر قابل تحمل خواند و مجددا، شعار مربوط به ضرورت نابودی دولت یهودی را بیان کرد.

چندین سال پیش، تشکیل ناتوی خاورمیانه ای ضد ایرانی در واشنگتن بحث و بررسی شد و با تلاش های دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهوری سابق ایالات متحده تحقق یافت. در سال 2020 میلادی، از یک سو، میان اسرائیل، امارات متحده عربی، بحرین و مراکش و از سوی دیگر، قراردادهای دو جانبه در راستای احیای روابط دو جانبه منعقد شدند. سودان نیز به روند برقراری سازش پیوست، اما کودتای نظامی در این کشور باعث توقف این روند شد. عمان، اندونزی و موریتانی از جمله کشورهایی هستند که احتمال قرابت میان آنها با دولت یهودی بسیار زیاد است.

در این میان، روابط اعراب و اسرائیل از ماهیت جدیدی برخوردار می شود. در اواخر ماه گذشته، در نقب، وزیران امور خارجه اسرائیل، مصر، امارات متحده عربی، بحرین، مراکش و البته امریکا گردهم آمدند. محتوای اصلی این مذاکرات، مهار دشمنان مشترک بود – ایران و متحدانش.

در حالی که واشنگتن می تواند، روی وفاداری اسرائیل حساب کند، وضعیت با شرکای عرب مبهم است. زبدگان سیاسی اعراب در حال از دست دادن اعتماد خود به امریکا هستند، زیرا امریکا برای دادن امتیاز به ایران آمادگی دارد، رژیم کابل را به راحتی رها کرده و از متحدان کرد خود در برابر حملات ترکیه علیه سوریه حمایت نکرده است.

بدین ترتیب، حفظ نفوذ امریکا در منطقه تضمین شده نیست. هیچ یک از متحدان امریکا را نمی توان قابل اعتماد دانست. اما، این مشکل امریکایی ها است.

روسیه در حال حل و فصل مشکلات خود است – بازگشت تمام عیار به خاورمیانه. اما، برخلاف امریکا، راه همکاری و گفت و گوی اقتصادی را در پیش گرفته است. در نتیجه، مسکو با اسرائیل، اعضای عرب اوپک، مصر، ایران و کردستان عراق رابط کاری برقرار کرده است. در حال حاضر، بدون روسیه، حل یک مساله جدی در زمینه امنیت منطقه ای غیر ممکن به نظر می رسد.

منبع: اینتر افرز/تحریریه دیپلماسی ایرانی/11