سیاست جدید خاورمیانه ای امارات

نویسنده: جیمز زوگبی

دیپلماسی ایرانی: یک سال پیش، در پی روی کار آمدن دولت جو بایدن، در مقاله ای، ضرورت اتخاذ سیاست جسورانه و خلاق از سوی رئیس جمهوری جدید آمریکا را برای مقابله با آشفتگی ها و مناقشات گوناگون در منطقه خاورمیانه، یادآور شدم. در همان مقاله تاکید کردم که آمریکا در دوران پس از جنگ سرد دیگر تنها ابر قدرت جهان محسوب نمی شود. پی آمدهای اشغال فاجعه آمیز عراق از سوی آمریکا در دوران زمامداری جرج بوش به رهبری مطلق آمریکا در صحنه بین المللی پایان داد. از جمله پی آمدهای حمله به عراق، تشدید مناقشات و شعله ور ساختن آتش افراط گرایی در این منطقه  بود. 

دولت آمریکا تا کنون در برخورد با مناقشات منطقه ای و بین المللی و کانون های بحران سیاست های بی رمق و ناکارآمدی در پیش گرفته که ناکارآمدی آنها در گذشته به اثبات رسیده و در آینده نیز همچنان بی نتیجه خواهند بود. توصیه من به دولت آمریکا این است که برای تقویت امنیت منطقه خاورمیانه، رویکرد و ابتکاری فراگیر، شبیه سازوکار پنج به علاوه یک، در پیش بگیرد. 

دولت بایدن در دوران یک ساله ریاست جمهوری وی، سیاستی نه چندان پویا از خود نشان داده و از قرار ترجیح می دهد که برای حل و فصل مناقشات از دیپلماسی آرام استفاده کند، درست همانند پزشکی که به بیمار خود که دچار سوختگی شدید است، آسپرین تجویز کند. 

خاورمیانه دستخوش انواع مناقشات و تنش هاست و راه حلی نیز برای آنها قابل تصور نیست و برخی از کشورهای منطقه به این نتیجه رسیدند که برای فرونشاندن بحران ها و تقویت ثبات و امنیت، بهتر است خود وارد عمل شوند. از جمله این کشورها امارات عربی متحده است که نه فقط با سه کشور غیرعرب منطقه یعنی اسرائیل، ایران و ترکیه روابط دوران سازی برقرار کرده بلکه پیوندهای سیاسی را با مناسبات اقتصادی استحکام بخشیده است. 

امارات در ضمن روابط دیپلماتیک خود را با سوریه از سرگرفته و نقش خود را در مناقشات یمن و لیبی کاهش داده است. دولت امارات از آن جهت به این ابتکار عمل مبادرت کرده چون آمریکا با آگاهی از مناقشات و تهدیدهایی که منطقه با آن روبه روست از جمله رویدادهای عراق و لیبی، جسورتر شدن عناصر تندرو در ایران و اسرائیل و گسترش افراط گرایی، متحدان خود را در منطقه، به حال خود رها کرده است. 

دولت امارات تا یک دهه پیش همه تلاش خود را برای توسعه اقتصادی صرف کرد اما در خلال ده ساله گذشته با تشدید بحران ها و بی تفاوتی دولت آمریکا در قبال مناقشات این منطقه ناگزیز شد تا رویکرد خشن تری در پیش بگیرد که نتیجه آن دفاع از دولت قانونی یمن و حمایت از یک از دو جناح درگیر در مناقشات لیبی بود. 

امارات پس از تحمل خسارات جدی از درگیر شدن خود در مناقشه یمن و لیبی، با بازنگری در سیاست خارجی خود، رویکرد تازه ای را در پیش گرفته است. دولت امارات به این نتیجه رسیده که برای بسیاری از مناقشات کنونی در خاورمیانه که از رقابت میان ایران، اسرائیل و ترکیه سر چشمه گرفته اند، راه حل نظامی نمی توان پیدا کرد و به همین علت یک رشته ابتکارات دیپلماتیک در پیش گرفته است که شالود آنرا قدرت نرم و اقتصادی، آزادی ، فرهنگ کارآفرینی و تنوع جمعیتی، تشکیل می دهد. 

از جمله  ملت هایی که از سوی آمریکا نادیده  گرفته شده و به حال خود رها شده اند؛ ملت فلسطین است که قربانی زیاده خواهی ها و ظلم و ستم اسرائیل قرار گرفته است. اما باید توجه داشت که ملت فلسطین از مبارزه به حق خود تا رسیدن به عدالت دست برنخواهد داشت. امارات امیدوار است با سیاست جدیدی که در پیش گرفته چالش هایی را که بر اثر غفلت آمریکا در منطقه خاورمیانه به وجود آمده است، به نوعی از پیش پا بردارد.

منبع: نشنال / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11