انتخابات عراق و فرصتی که از دست رفت

دیپلماسی ایرانی: نتایج انتخابات اخیر عراق با وجود موفقیت برخی گروه‌ها و شکست برخی گروه‌های دیگر به غافلگیرهای پیش بینی نشده‌ای در سطح توازن قدرت سیاسی، مذهبی و حزبی منجر نشد.

شاخص نخست، میزان مشارکت بود که از 41 درصد فراتر نرفت. این رقم حتی از انتخابات پیشین نیز پایین‌تر بود که 44 درصد مشارکت را به ثبت رسانده بود. این میزان مشارکت رویگردانی مردم از انتخابات و بی‌اعتمادی آنها به قدرت نظام سیاسی و حزبی برای رهبری هرگونه تغییری قابل لمس را ثابت می‌کند.

نکته قابل توجه در این شاخص این است که قشر جوان در صدر گروه تحریم کننده انتخابات بود. این در حالی است که شصت درصد از جمعیت عراق را جوانان کمتر از بیست و پنج سال تشکیل می‌دهند. از سوی دیگر با وجود این که ده نامزد وابسته به جنبش مردمی قیام اکتبر 2019 در این انتخابات پیروز شدند اما می‌توان گفت مسئله ثابت بی میلی جوانان بود.

اما موفقیت جریان صدر در کسب رتبه نخست و به دست آوردن 73 کرسی از 329 کرسی در مقایسه با 54 کرسی در مجلس سابق در درجه نخست محبوبیت انتخاب‌های مقتدی صدر در برقراری توازن آشکار میان حفظ دوستی با ایران و حفظ استقلال کشور عراق و هم زمان عدم قطع رابطه با آمریکا را تایید می‌کند. اما از سوی دیگر این جریان برخورد متزلزلی با قیام مردمی داشت. از این رو به نظر می‌رسد پیروزی‌ کنونی‌اش حامل تناقضاتی است.

پیروزی جناح «تقدم» دارای اکثریت اهل سنت به رهبری محمد الحلبوسی نشانه آشکاری از تثبیت توازن نسبی و همکاری مستقیم با جریان صدر است به ویژه زمانی که مذاکرات دشوار برای تشکیل جناح دارای اکثریت لازم برای تشکیل دولت جدید آغاز شود. کسب رتبه سوم از سوی جناح «دولت قانون» دارای اکثریت شیعه دلیل دیگری است بر این که عرصه نیازمند مشارکت و همکاری است. این امر پیچیدگی‌هایی پیوستن این جناح را به ائتلافی از میان برنمی‌دارد که «چارچوب هماهنگی نیروهای شیعه» در آن حضور نخواهد داشت.

«چارچوب هماهنگی نیروهای شیعه» به نظر بزرگترین بازنده این عرصه است. این چارچوب در بردارنده جریان‌های شیعه بزرگ مانند «الحشد الشعبی»، «ائتلاف فتح» به رهبری هادی عامری، «عصائب اهل حق» به رهبری قیس الخزعلی و «کتائب حزب الله» است. تعجب برانگیز نبود که چارچوب هماهنگی نیروهای شیعه مخالفت قاطعانه خود با نتایج را اعلام کند و برخی از رهبرانش تا این اندازه پیش بروند که انتخابات را «بزرگترین تقلب علیه ملت عراق در تاریخ جدید» بنامند.

چه بسا مهمترین نتیجه این است که بسیاری از امیدهایی که پس از قیام مردمی 2019 به انتخابات زودهنگام بسته شده بود، از دست رفت. همچنین از سوی دیگر این نتایج بیشتر واقعیت های موجود را که پس از انتخابات 2018 حاکم شده بود، تثبیت کرد.

منبع: القدس العربی / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11