ایران روابط با آمریکایی لاتین جناح چپی را تقویت می کند

نویسنده: تام اُکانر

دیپلماسی ایرانی: در حالی که شمارش آراء برای تعیین برنده انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده هنوز ادامه دارد، ایران دیپلمات ارشد خود را برای تقویت روابط با کشورهای چپ در نیمکره غربی به آمریکای لاتین فرستاده است. محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، روز پنجشنبه در کاراکاس با مقامات ارشد ونزوئلا از جمله دلسی رودریگز، معاون رئیس جمهور، خورخه آرئازا، وزیر خارجه، و نیکولاس مادورو، رئیس جمهور، دیدار کرد. هر دو کشور در سال های اخیر  تحت کارزار «اعمال فشار حداکثری» اعمال شده دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، بوده اند و مدام از تحریم ها و تهدیدهای آمریکا علیه ملت های خود و دیگران انتقاد می کنند. ظریف پس از دیدار با آرائزا گفت: «این احساس برادری و دوستی بین مردم ما به دلیل چالشی است که هر دو کشور در مقابله با امپریالیسم با آن مواجه هستند.»

به گفته وزیر خارجه ایران، روابط این کشور با ونزوئلا به اوج خود رسیده و تقویت همکاری ها در زمینه هایی مانند علم، صنعت، فناوری، تجارت و دفاع همچنان ادامه دارد. ظریف همچنین یادآور شد که تدابیر ایالات متحده دو کشور را از یکدیگر دور نکرده و به نزدیکی بیشتر آنها انجامیده است. ظریف افزود: «دولت ایالات متحده سابقه طولانی در مداخله در امور دیگر کشورها صرفا به دلیل منافع خود دارد. امیدواریم که دولت ایالات متحده نگرش خود را تغییر دهد.» وزرای خارجه دو کشور حتی تا جایی پیش رفتند که ایران و ونزوئلا را «مدافعان جهان پیش رو» نامیدند و بر مواضع خود را در حمایت از یک جهان چند قطبی در مقابل موضع گیری یک جانبه آمریکا تاکید کردند.

کاخ سفید در اوایل سال گذشته پس از حمایت از خوان گوایدو، رئیس مجلس ملی، به عنوان رهبر اپوزیسیون ونزوئلا و رئیس جمهوری موقت، روابط خود را با دولت سوسالیست مادورو قطع کرد. به رغم این رویکرد آمریکا و برخی از شرکای منطقه ای و بین المللی آن، مادورو همچنان با پشتوانه نظامی در داخل و پشتیبانی بین المللی قدرت هایی مانند روسیه، چین و ایران همچنان در قدرت است. کشور دیگری که از مادورو حمایت کرده، کوباست که ظریف در ادامه تور آمریکای لاتین خود در آنجا نیز توقفی خواهد داشت.

هاوانا هم در چند دهه گذشته با فشار تحریم های اقتصادی اعمال شده از سوی ایالات متحده دست و پنجه نرم می کرده است. باراک اوباما، رئیس جمهوری پیشین، مدت زمانی را صرف گرم کردن روابط کشورش با کوبای کمونیستی کرد، اما ترامپ تصمیم گرفت این روند بهبود روابط را لغو و محاصره را تشدید کند. در این میان، به ویژه سعی داشت این کشور را به دلیل حمایت آن از مادورو در ونزوئلا مورد مجازات قرار دهد.

برونو رودریگز پاریلا، وزیر امور خارجه کوبا، روز پنجشنبه در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت: «محاصره کوبا توسط دولت ایالات متحده پیچیده ترین و طولانی ترین نظام اقدام یک جانبه اجباری است که تاکنون علیه هر کشوری اعمال شده است.» ظریف و آرئزا نیز به «محاصره» کشورهای خود توسط ایالات متحده اعتراض کرده بودند.

واشنگتن این هم گرایی میان دشمنان خود را دلیلی برای توجیه سیاست های دولت ترامپ می داند. مایکل کوزاک، معاون دستیار وزیر خارجه ایالات متحده در دفتر امور نیمکره غربی، روز پنجشنبه در توئیتی نوشت: «دوستان شما، شما را تعریف می کنند. ظریف از ایران و دولت کاسترو مشترکات بسیاری دارند. ارتباط آنها با یک دیگر این عدم مشروعیت دولت هایشان را تایید می کند.»

ظریف قرار است پس از سفر خود به کوبا با لوئیس آرسه، رئیس جمهوری منتخب بولیوی، که یک رهبر همفکر دیگر با جمهوری اسلامی به شمار می رود، دیدار کند. آرسه، یکی از اعضای جنبش سوسیالیسم، ماه گذشته پس از یک بحران سیاسی یک ساله که پس از انتخاب مجدد اوو مورالس رخ داد، در انتخابات ملی کشورش پیروز شد. اپوزیسیون و ایالات متحده ادعای تقلب در انتخابات بولیوی را مطرح کردند و مورالس مجبورا استعفا داد تا از خشونت جلوگیری کند.

با این حال، طرفداران مورالس مجموعه وقایع رخ داده را کودتا خواندند به ویژه اینکه جنین آنِز از جنبش سوسیال دموکرات که جانشین مورالس شد، روابط خود را با شرکای چپ سنتی بولیوی مانند کوبا و ونزوئلا قطع کرد تا به ایالات متحده نزدیک تر شود. بلوک جناح راستی ضد مورالس در انتخابات اخیر عملکرد ضعیفی داشت و قدرت چپ دوباره احیا شد. مایک پومپئو، وزیر امور خارجه آمریکا، به رغم مواضع کشورش در تحولات سال گذشته، روز چهارشنبه با آرسه صحبت کرد و پیروزی او را در انتخابات تبریک گفت.

دولت ترامپ از خود چهره مخالف سرسخت سوسیالیسم، کمونیسم و اسلام شیعه انقلابی ایران به نمایش گذاشت و مفاهیم دکترین مونرو مربوط به قرن 19 و دوران جنگ سرد را از نو به نمایش گذاشت تا نفوذ آمریکا را در سراسر نیمکره غربی حفظ کند. همانند روسیه که وعده ادامه همکاری های دفاعی و نظامی با ونزوئلا را داده، ایران هم بارها از برنامه انتقال کشتی های جنگی خود به آن سوی اقیانوس اطلس سخن گفته است.

جو بایدن، رقیب دموکرات ترامپ، نیز اگرچه چندان با رویکرد کشورهایی مقل کوبا، ایران و ونزوئلا موافق نیست، اما گفت و گو را ترجیح می دهد. بایدن وعده داده است در صورت پیروزی در انتخابات مجددا به توافق هسته ای ایران برگردد.

مقامات کوبا، ایران و ونزوئلا می گویند اینکه کدام نامزد در انتخابات آمریکا پیروز شود، برای آنها تفاوتی نمی کند؛ اما همگی تاکید کرده اند که می خواهند ایالات متحده رویکرد کنونی خود را در قبال آنها عوض کند.

منبع: نیوزویک / تحریریه دیپلماسی ایرانی 34