جان کری در گفت وگو با گاردین: بایدن اعتماد جهانی به رهبری آمریکا را باز می گرداند

نویسنده: ریچارد ولف

دیپلماسی ایرانی: در میان بسیاری از بحران ها که در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ رقم خورد، یک مورد تا اندازه زیادی در انتخابات 2020 نادیده گرفته شد و این مورد، همانی بود که جو بایدن همه دوران حرفه ای خود را صرف آماده شدن برای آن کرده: بحران اعتماد جهانی به رهبری آمریکا. بایدن 34 سال را در کمیته روابط خارجی سنا و 8 سال دیگر را در کاخ سفید باراک اوباما با مسائل مربوط به امور خارجی از جمله خروج آمریکا از عراق گذرانده است؛ امروز، او در میان همه نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری از زمان جورج اچ دابلیو بوش (سال 1988) معتبرترین کارنامه سیاست خارجی را دارد. اکنون که احترام به رهبری آمریکا تا اندازه زیادی از بین رفته، بایدن احتمالا جهان بینی و سیاست خارجی که اتخاذ می کند، تلاش برای بازیابی این احترام و اعتبار خواهد بود. اما بایدن چطور می تواند این آسیب را بهبود بخشد؟ جان کری، وزیر امور خارجه پیشین، معتقد است که روابط دیرینه بایدن با متحدان آمریکا کمک رسان خواهد کرد.

جان کری به گاردین گفت: «من قصد ندارم آن را ساده تر از چیزی هست که نشان دهم. می دانم که دوستان و متحدان نگران این مساله هستند که ما در میانه حرکت پینگ پنگ وار از این انتخابات به انتخابات دیگر، معاهده ها و هنجارهای بین المللی را پاره کنیم. اما فکر می کنم حضور جو بایدن اطمینان بخش است. من نمی توانم جای معاون پیشین رئیس جمهوری و تیم او صحبت کنم، اما برای هر کسی که او را می شناسد و سال ها با او کار کرده و او را زیر نظر داشته کاملا واضح است که او چقدر برای اتحادهای اروپایی ما ارزش قائل است. او چندین دهه را در کمیته روابط خارجی سنا وقت گذرانده و ده ها نماینده پارلمان را از گذشته می شناسد که اکنون بزرگ شده اند و نخست وزیر یا وزیر امور خارجه شد اند. فکر می کنم اعتبار منحصر به فرد و سال ها روابط او در اروپا به احیای این اتحاد در روز نخست ریاست جمهوری بایدن کمک خواهد کرد. می دانم که او مورد احترام است و برای به دست آوردن این روابط تلاش کرده است. در سال 2008 که تانک های روسی به گرجستان سرازیر شدند، این جو بایدن بود که بلافاصله تلفن را برداشت و با یکی از دوستان قدیمی خود که رئیس جمهوری آن کشور بود، تماس گرفت. جو سوار هواپیما شد، تمام شب پرواز کرد و در گرجستان فرود آمد تا نشان دهد که ایالات متحده در کنار متحدانش می ماند. مردم آن لحظه ها را به یاد می آورند.»

بایدن در یک سخنرانی در نیویورک در سال 2019 از بازگشت به توافقنامه های دوران اوباما که ترامپ مصمم به نابود کردن آنهاست سخن گفت و به طور ویژه به توافق بین المللی برای متوقف کردن برنامه هسته ای ایران و توافقنامه آب و هوایی پاریس اشاره کرد. بایدن وعده داده در 100 روز اول خود در کاخ سفید میزبان اجلاس آب و هوایی شود و اهداف بالاتری برای یکی از بزرگ ترین کشورهای آلوده کننده جهان تعیین کند.

بایدن هرگز در سیاست خارجی به طور کامل با اوباما همسو نبود. او به ویژه با تصمیم اعزام شمار بیشتر نیروهای آمریکایی به افغانستان با رئیس خود در کاخ سفید اختلاف نظر داشت. بایدن در سال 1990 علیه جنگ خلیج فارس رای داد چون معتقد بود این کار تاثیری در پیشبرد منافع ملی آمریکا ندارد؛ اما 12 سال بعد پس از آنکه گزینه ارجح او برای دیپلماسی شکست خورد، به حمله به عراق رای مثبت داد. بایدن بین این دو رای به یک شاهین (جنگ طلب) لیبرال در مجلس سنا تبدیل شد و برای اقدامات نظامی علیه صربستان به دلیل جنگ های پاکسازی قومی در بوسنی و کوزوو به شدت تلاش کرد. جان کری درباره موضع بایدن در زمان حال می گوید: «باید قاب کبوتر-شاهین را کنار بگذاریم. سازنده نیست. جو بایدن در بالکان چه بود؟ فردی بود که در مجلس سنا همکاران خود و دولت دموکرات را برای اقدام سریع در جلوگیری از نسل کشی تحت فشار گذاشته بود. شما به چنین اقدامی چه می گویید؟ مساله ای که همواره وجود داشته این بوده که جو بایدن با حقایق و ارزش ها دست و پنجه نرم می کرده و پیش فرض های ذهنی همه را به آزمون می گذاشته است. او شاهد اعزام پسر خود به منطقه جنگی بود. می داند زندگی کردن با آن نگرانی چگونه است. از این رو، او به کشورهایی که نیازمند فداکاری نیروهای ما هستند کمک می کند، اما به سیاستمداران اجازه نمی دهد این فداکاری ها را هدر دهند. شما به من بگویید؛ با این تعریف او شاهین است یا کبوتر (صلح طلب)؟»

اگر بایدن وعده بازگشت به خطوط شناخته شده سیاست خارجی آمریکا را بدهد، این کار را در جهانی انجام خواهد داد که در چهار سال گذشته به شدت تغییر کرده است. ریاست جمهوری ترامپ جسارت رژیم های استبدادی را افزایش داده و کنترل و توازن دموکراتیک در سراسر جهان را تضعیف کرده است. بایدن گفته در اولین سال ریاست جمهوری خود اجلاسی درباره دموکراسی برگزار خواهد کرد تا «نهادهای دموکراتیک» را تقویت کند و «خودکامگی» را به چالش بکشد. نامزد حزب دموکرات به روشنی گفته با روسیه مقابله خواهد کرد، اما از  پایان دادن به تجارت معمول با عربستان یا مساله تنش ها با چین چندان سخن نگفته است. کری در این باره گفت: «او هرگز از دیکتاتورها تمجید نکرده، اما می داند که چگونه با افراد کار و اختلافات را مدیریت کند. برای نمونه در رابطه با چین، لازم است که دو اقتصاد بزرگ دنیا در رابطه با تغییرات اقلیمی همکاری کنند. یک رئیس جمهوری بالغ می تواند این همکاری ها را همزمان با رسیدگی به مشکلات جدی در روابط پیش بررد.»

در عمل، نسخه سیاست خارجی بایدن تنها با افزایش بودجه خدمات خارجی می تواند به پیشبرد دموکراسی و مقابله با رژیم های مخالف آن موفق واقع شود. از جمله کارهای بایدن در مثلث شمالی گواتمالا، السالوادور و هندوراس شامل 420 میلیون دلار کمک ایالات متحده برای کمک به مهار موج جدید مهاجرت، تقویت حاکمیت قانون و امنیت غذایی است. این برنامه ها توسط دولت ترامپ لغو شدند و او در مقابل، 11 میلیارد دلار برای کشیدن دیوار در مرز مکزیک هزینه کرد. کری می گوید: «آنها باید با مشکلات اساسی که به موج مهاجرت انجامیده، مبارزه کنند. حل مشکلات کشورهایی که بیش از نیمی از جمعیت آنها در فقر زندگی می کنند، آسان نیست؛ اما همه آنها می توانند در مسیر تقویت حاکمیت قانون، مبارزه با فساد و اصلاح سیستم قضایی خود سریعتر حرکت کنند. و مساله این است که اگر اعتماد و احترام در بالاترین سطح وجود نداشته باشد، این مشکلات هرگز برطرف نخواهند شد. ایالات متحده می تواند در این روند ایفای نقش کند. بزرگ ترین بلوک در منطقه باید رهبری نظارت بر همسایگی خود را در دست بگیرد.»

منبع: گاردین / مترجم: طلا تسلیمی