انتخابات ۲۰۲۰ آمریکا به یک رولت روسی ژئوپولتیک تبدیل شده است

نویسنده: دیمیتری الکساندر سیمز

دیپلماسی ایرانی: زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده به سرعت نزدیک می شود و روسیه خود را برای 4 سال دیگر مواجهه با ایالات متحده، فارغ از کنترل دونالد ترامپ جمهوری خواه یا جو بایدن دموکرات بر آن، آماده می کند. اجماع فزاینده ای در روسیه حول این موضوع در حال شکل گیری است که نه ترامپ و نه بایدن نمی توانند تاثیری در بهبود روابط آمریکا و روسیه داشته باشند و مهم تر اینکه، دو قطبی شدن بیشتر سیاسی در ایالات متحده، تصمیم گیری ها در سیاست خارجی آن را در آینده قابل پیش بینی تحت تاثیر قرار می دهد و بی ثبات می کند.

آندری کورتونُف، مدیر کل شورای امور بین الملل روسیه که یک اندیشکده وابسته به وزارت امور خارجه این کشور است، گفت: «اگر به سخنان مقامات ما گوش دهید، مشاهده می کنید که فارغ از اینکه چه کسی در ماه نوامبر پیروز می شود، کسی انتظارات بهبود روابط با ایالات متحده را ندارد. این احساس وجود دارد که روابط دو کشور در آینده نزدیک و دست کم تا زمانی که ایالات متحده از بحران سیاسی داخلی خود خارج نشود، بهتر نمی شود.اما فضای زیادی هم برای بدتر شدن اوضاع وجود ندارد، چون اکنون روابط سطح پایینی است.»

در سال 2016 که ترامپ به یک پیروزی غیرمنتظره در انتخابات دست یافت، بسیاری در مسکو امیدوار بودند که روسیه بتواند با او نقاط مشترکی پیدا کند. قانون گذاران روسی از ریاست جمهوری ترامپ به وجد آمدند و کرملین با صدور بیانیه ای رویکرد سیاست خارجی ترامپ را «به طرز خارق العاده ای» نزدیک به رویکرد ولادیمیر پوتین توصیف کرد. اما وقتی مشخص شد تمایل ترامپ برای تنش زدایی با روسیه با مخالفت قاطع کنگره آمریکا مواجه شده، خوش بینی اولیه از بین رفت. در تابستان سال 2017 که ترامپ با اتهامات مبنی بر تبانی با روسیه در مبارزات انتخاباتی درگیر بود، کنگره قانون مقابله با دشمنان آمریکا از طریق تحریم ها را تصویب کرد که به موجب آن، رئیس جمهوری مجبور بود پیش از لغو هر تحریمی علیه روسیه تایید کنگره را بگیرد.

به علاوه، اگرچه ترامپ مدام از تمایل به ارتقاء روابط آمریکا با روسیه سخن می گفت، اما او هم مسیر شدیدالحن را پیش گرفت. واشنگتن تحت فرمان ترامپ از دو معاهده کنترل تسلیحاتی با مسکو خارج شد، تحریم هایی را در رابطه با پروژه سودآور خط لوله «نورد استریم 2» به آلمان تحمیل کرد، موشک های ضد تانک جاوِلین به اوکراین فرستاد، به رغم اعتراض و مخالفت روسیه حملات موشکی علیه سوریه انجام داد و نیروهای بیشتری در لهستان مستقر کرد.

دیمیتری سوسلُف، استاد روابط بین الملل در دانشکده عالی علوم اقتصادی دانشگاه تحقیقات ملی در مسکو، می گوید کرملین تقریبا هیچ دلیلی ندارد که فکر کند دوره دوم ترامپ برای روابط ایالات متحده و روسیه متفاوت خواهد بود: «در سال 2016 بسیاری در روسیه واقعا امیدوار بودند که پیروزی ترامپ فرصتی برای پایان دادن به تقابل و بهبود روابط فراهم آورد. اکنون چنین انتظاری وجود ندارد. نظر غالب این است که صرف نظر از نتیجه انتخابات، روسیه باید برای ادامه رویارویی با ایالات متحده آماده شود.» با این حال، سوسلُف یادآور شد که سران روسیه احتمالا بین «بد و بدتر»، بایدن را «بدتر» می داند چرا که معاون پیشین رئیس جمهوری به دلیل حمایت از افزایش فشار بر روسیه در زمینه های دموکراسی و حقوق بشر مشهور است و احتمالا بیش از ترامپ به حمایت از اوکراین تمایل نشان خواهد داد. بایدن در جریان کارزار انتخاباتی بارها ترامپ را متهم کرد که به اندازه کافی در برابر روسیه جدی نبوده و همچنین گفت که اگر خودش رئیس جمهوری شود، تحریم های جدیدی علیه روسیه اعمال خواهد کرد. با این حال، بایدن لزوما یک مخالف روسیه یا دشمن پوتین نبوده است؛ او در سال 2009 که معاون رئیس جمهوری باراک اوباما شد، از سیاست «تنظیم» مجدد سیاست در قبال روسیه حمایت کرد.

به هر حال، بسیاری در مسکو اکنون اهمیتی به مواضع خاص نامزدهای انتخاباتی آمریکا نمی دهند و بیشتر قطب شدن فزاینده فضای سیاسی در ایالات متحده را زیر نظر گرفته اند. از روسیه گیت گرفته تا استیضاح، نبردهای سیاسی چند ساله گذشته در آمریکا این برداشت را ایجاد کرده که اختلافات حزبی به نقطه جوش نزدیک شده و 8 ماه گذشته این برداشت را تقویت کرده است. پوتین در مصاحبه ای در ماه ژوئن اینطور استدلال کرد که اعتراضات مربوط به جورج فلوید نشانه ای از «بحران های عمیق داخلی» در ایالات متحده است و واکنش دولت آمریکا به همه گیری کرونا به دلیل اختلافات حزبی نامناسب بوده است.

فیودور لوکیانُف، رئیس شورای سیاست خارجی و دفاعی که یک گروه تحقیقاتی مشاوره دهنده به دولت روسیه است، گفت: «تعداد اندکی در روسیه هستند که درک می کنند در حال حاضر در ایالات متحده چه خبر است؛ با این حال، از بیرون همه چیز به نظر یک جنون تمام عیار می آید. وقایع اخیر سبب شده مقامات روسیه به این نتیجه برسند که تلاش برای بهبود روابط با ایالات متحده در چهار سال آینده نه تنها بی فایده، که بالقوه خطرناک، است. مسکو نگران است که هرگونه تلاش دیپلماتیک با واشنگتن به سرعت با درگیری های سیاسی داخلی ایالات متحده تداخل یابد. اغلب این مساله را [در مسکو] می شنوید که باید تا زمانی که اوضاع در واشنگتن آرام نشده، روابط با آنجا را به حداقل رساند. اما بعید است چنین آرام شدنی تا پیش از سال 2024 تحقق یابد چون اگر بایدن روی کار بیاید، کشوری را اداره خواهد کرد که خیلی بیشتر از زمان ترامپ دچار چند دستگی است؛ فقط طرفین عوض می شوند.»

روسیه در چهار سال آینده با یک کشور غیر قابل پیش بینی برخورد می کند؟ یک پاسخ بالقوه ادامه تقویت روابط با چین است. روسیه از سال 2014 که به دلیل بحران اوکراین از غرب دور شد، تجارت دوجانبه با چین را افزایش و وابستگی به دلار را کاهش داد. دو کشور حالا به طور منظم رزمایش های نظامی مشترک از جمله در نقاط مهم ژئوپلیتیک مانند دریای بالتیک و دریای چین جنوبی برگزار می کنند. روسیه همچنین با روی آوردن به غول های فناوری چینی مانند هوآوی سعی در کاهش وابستگی فناوری به ایالات متحده دارد.

سوسلُف معتقد است مسکو و پکن در 4 سال آینده به یکدیگر نزدیک تر خواهند شد و در موقعیت بهتری برای مقابله با واشنگتن قرار خواهند گرفت. او همچنین پیش بینی می کند که قطبی شدن فزاینده ایالات متحده توانایی آن در به کارگیری سیاست خارجی موثر را کاهش می دهد.

منبع: نشنال اینترست / تحریریه دیپلماسی ایرانی 34