۲۷ ویژگی روابط دو قدرت اقتصادی ژاپن و کره جنوبی

نویسنده: مرتضی سلطانپور، کارشناس مسائل شرق آسیا و شبه جزیره کره

دیپلماسی ایرانی: 1- شبه جزیره کره شامل کره جنوبی و شمالی به مدت چهار دهه تحت استعمار ژاپن قرار داشتند (1905 -1945) و در این مدت مردم این کشور مشکلات  فراوانی را تحمل کردند.

2- بعد از خروج ژاپن از شبه جزیره و شمال چین این کشور بر اساس آمار منتشره بالغ بر 2میلیارد و 700 میلیون اموال و سرمایه های خود شامل کارخانجات  و ده ها مورد دیگر در کره جنوبی و بالغ بر 3 میلیارد دلار در شمال و3 میلیارد دلار در منطقه منچوری در شرق چین به جا گذاشته و به دستور مقامات امریکایی از شبه جزیره و منطقه منچوری  خارج شد. 

3- بعد از پایان دوران استعمار دولت موقت کره جنوبی بالغ بر 7 میلیارد دلار غرامت از دولت ژاپن بابت خسارت و ضررهایی که این کشور در دوران استعمار بر این کشور وارد کرد را به عنوان پیش شرط عادی سازی روابط میان دو کشور درخواست کرد و دولت شکست خورده ژاپن بعد از جنگ جهانی دوم این تقاضا را نپذیرفت.

4- دو کشور هیچ گونه رابطه سیاسی را به دلیل جو روانی و احساسات بسیار شدید ضد ژاپنی تا سال 1965 نداشته و در این سال روابط سیاسی دو کشور در میان خشم فراوان احاد مردم کره توسط پارگ چونگ هی، معمار توسعه کره جنوبی عملیاتی شد. 

5- در سال 1965 معاهده بسیار تاریخی برقراری روابط سیاسی میان دو کشور شامل چهار سند همکاری در زمینه سیاسی،  اقتصادی،  فرهنگی و پرداخت غرامت به کره ای ها  به امضای مقامات دو کشور رسید. 

6- بر مبنای سند همکاری اقتصادی میان دو کشور در آن مقطع ژاپن موافقت کرد بالغ بر 500 میلیون دلار در قالب دو وام بلاعوض و رایگان به مبلغ  300 میلیون دلار و 200 میلیون دلار وام بلند مدت به کره جنوبی اعطا کرد که این مبلغ تقربیا یک سوم ذخایر ارزی ژاپن در آن مقطع بود.

7- کره جنوبی با دریافت این وام ها 22پروژه اساسی و بنیادین برای تاسیس زیر ساخت های توسعه اقتصادی کره را آغاز کرد که ساخت اولین بزرگراه این کشور تحت عنوان بزرگراه سئول – پوسان به عنوان شاهراه توسعه برای رساندن کالاهای صادراتی به بندر پوسان و نیز ساخت کارخانه بزرگ فولاد پوهانگ با کمک شرکت کوبه ژاپن به عنوان مهم ترین و اصلی ترین پروژه هایی که موتور توسعه هر کشور است را آغاز کرد. 

8- حضور شرکت های معروف ژاپنی نظیر سانیو، سونی، ناسیونال، توشیبا و ... در دهه 1970 در مناطق آزاد کره جنوبی مانند ماسان در نزدیکی پوسان برای انتقال تکنولوژی صنایع الکترونیک به کره جنوبی. 

9- همکاری نزدیک دو کشور در بحران مالی در  1998در کره جنوبی و کمک و مساعدت ژاپن به کره برای حل بخشی از بحران مالی. 
10- همکاری نزدیک دو کشور در برگزاری مشترک بازی های جام جهانی 2002 و متعاقب آن شروع همکاری های نزدیک کره و ژاپن برای تولیدات پیشرفته صنایع الکترونیک.

11- شروع سوء تفاهم های سیاسی  میان دو کشور با سفر رئیس جمهوری اسبق کره جنوبی آقای لی میونگ باک در سال 2012 به جزیره مورد مناقشه دو کشور در اقیانوس آرام (توک تو) و آغاز تیرگی این روابط به صورت چراغ خاموش.

12- انعقاد موافقت نامه پرداخت غرامت بردگان جنسی (زنان آسایشگر )کره ای از طرف دولت ژاپن در سال 2015 به مبلغ یک میلیارد ین برابر با 905 میلیون دلار. 
13- رشد خیره کننده مبادلات فرهنگی و گردشگری میان دوکشور به گونه ای که طبق آمار منتشره در سال گذشته 7میلیون توریست کره ای به ژاپن سفر  و بیش از 3میلیون نفر ژاپنی نیز از کره بازدید کرده اند.

17- حجم بالای مبادلات اقتصادی میان دو کشور بر مبنای آمار منتشره در سال گذشته ژاپن 54 میلیارد دلار کالا به کره و دولت کره 35 میلیارد دلار کالا به ژاپن صادر کرده است. 

18- بیشتر کالاهای صادراتی ژاپن به کره جنوبی دانش فنی و کالاهای با تکنولوژی بالا است.

19- بیش از 60 درصد تولید کارت های حافظه در صنایع الکترونیک جهان توسط شرکت های معروف کره نظیر سامسونگ تولید می شود که بیش از 90 درصد مواد اولیه تولید این صنایع دقیقه نظیر فلوراید هیدروژن و فتو ولتانیک  از ژاپن وارد می شود. 

20- مخالفت دولت کنونی کره  با موافقت نامه پرداخت غرامت به آسایشگران جنسی و اعتراضات مردم کره به ژاپن و نصب مجسمه یکی از قربانیان جنسی در مقابل کنسوگری ژاپن در پوسان. 

21- گله مندی دولت آبه از این اقدام و تزریق حس عدم اعتماد میان دو کشور علیرغم امضای چندین توافق نامه. 

22- خارج کردن دولت کره جنوبی از لیست سفید ارسال کالاهای راهبردی به کره جنوبی توسط دولت ژاپن که قبلا هر سه ماه یک بار تمدید می شد. 

23- احتمال افزایش فشارهای اقتصادی توسط ژاپن علیه کره جنوبی و گسترش این تحریم ها در صنایع اتومبیل سازی و دیگر صنایع حیاتی کره. 

24- بی نتیجه بودن مذاکرات میان دو کشوردر سطوح مختلف در خصوص تحریم ها. 

25- احتمالا سرباز زدن اختلافات دیرینه دو کشور مانند متون کتب درسی و جزیره مورد مناقشه توک تو و موارد دیگر.  

26- رشد خیره کننده در آمد سرانه کره جنوبی در سال های اخیر (33هزار دلار) و نزدیک شدن به درآمد سرانه ژاپن 39 هزار دلار از مواردی است که حساسیت محافل اقتصادی ژاپن را برانگیخته است.

27- تاکید رئیس جمهوری کره جنوبی بر ساختن  اقتصادی مستقل و عدم وابستگی اقتصادی به دیگر کشورها با توجه به آسیب پذیری اقتصاد کره جنوبی در زمینه نیم هادی ها که ستون فقرات اقتصاد کره جنوبی را تشکیل می دهد.