آیا میان تشدید فشارها به ایران با «معامله قرن» رابطه‌ای وجود دارد؟

دیپلماسی ایرانی: این روزها فشار به ایران از جانب امریکایی ها به شدت افزایش یافته است. طرف امریکایی اصرار دارد که ایران را به میز مذاکره بکشاند تا آن چه باب میلش است را دیکته کند. نفوذ منطقه ای و مساله موشکی مواردی است که واشنگتن دائما از آن دم می زند. تا به این لحظه این خواسته امریکا تحقق نیافته است. حتی مایک پمپئو، وزیر امور خارجه ایالات متحده که در بروکسل سرزده وارد مذاکرات اروپایی ها شد برای نخستین بار با واکنش قاطع اروپایی ها مواجه شد که با سیاست های امریکا علیه ایران مخالفت کردند و به صراحت گفتند که واشنگتن باید تنش هایش را با تهران کاهش دهد. نشستی که بر اساس آن چه روزنامه گاردین نوشته با استقبال سرد وزرای امور خارجه اروپایی از جمله فدریکو موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا مواجه شد. پمپئو چند ساعتی بیشتر در بروکسل نماند و بعد از آن این شهر را به مقصد روسیه ترک کرد.  

اما برخورد سرد اروپایی ها از شدت تنش های امریکایی ها نکاسته است. روز سه شنبه 24 اردیبهشت روزنامه نیویورک تایمز گزارش داد که در نشست روز پنج شنبه در دفتر سی آی ای در واشنگتن که مقامات ارشد امریکایی در جلسه ای مهم شرکت کرده بودند پاتریک شالاهان، سرپرست وزارت دفاع امریکا که دونالد ترامپ او را برای وزارت این وزارتخانه معرفی کرده، به خواسته جان بولتون گفت که پنتاگون طرح اعزام 120 هزار نیرو به منطقه را تحت بررسی دارد. البته در همین روز دونالد ترامپ، رئیس جمهوری امریکا این خبر را جعلی خوانده و نیویورک تایمز را «فیک نیوز» توصیف کرد. اما حتی اگر این خبر دروغ باشد باز هم به آن معنا نیست که فشارهای واشنگتن به ایران کم شده یا تغییری در آنها شده است.

فشارهای امریکایی ها علیه ایران از زمان روی کار آمدن دونالد ترامپ در واشنگتن آغاز شده اما در هفته های اخیر هم زمان با اعمال تحریم ها، تهدیدهای نظامی را هم مطرح کرده اند که نشان می دهد فشارهای آنها سیر صعودی ناگهانی به خود گرفته است. سوالی که برای بسیاری پیش آمده این است که ایالات متحده چرا ناگهان این قدر فضا را علیه ایران تشدید کرده و هم زمان با تحریم فشارهای نظامی و امنیتی را به ایران افزایش داده است؟

به اعتقاد بعضی از کارشناسان این فشارهای امریکا قبل از آن که به خود ایران مربوط باشد به مساله اعلام معامله قرن امریکا مربوط است. جارد کوشنر، داماد ترامپ اعلام کرده است که اواخر ماه رمضان یعنی حدود سه هفته دیگر معامله قرن اعلام می شود. بی شک این طرح که همه جانبه به سود اسرائیل است و اصلا توجهی به حقوق فلسطینیان و اعراب نکرده است، با واکنش های شدیدی در میان مردم عرب و مسلمان مواجه خواهد شد. به احتمال بسیار زیاد این طرح از سوی جامعه بین المللی رد خواهد شد. همان طور که کشورهای اروپایی و بسیاری از کشورهای اسلامی از هم اکنون علیه آن موضع گرفته اند. اما مساله این است که واکنش جامعه غربی و بسیاری از کشورهای اسلامی برای امریکایی ها و اسرائیلی ها اهمیت چندانی ندارد. چرا که عموما آنها، به ویژه کشورهای اروپایی، همیشه مواضعی علیه چنین طرح هایی اتخاذ می کنند اما هیچ گاه عملا کاری از پیش نمی برند. تنها جریانی که عملا می تواند برای امریکایی ها و اسرائیلی ها مزاحمت ایجاد کند و منافع آنها را به خطر اندازد، جریان مقاومت است. جریانی که از مرزهای اسرائیل تا مرزهای عربستان و سواحل دریای سرخ و دریای عدن گسترش دارد. تنها این جریان است که می تواند برای اسرائیل و امریکا مشکل ایجاد کند.

اهمیت موضوع زمانی بیشتر قابل درک می شود که اخباری شنیده شده که هفته گذشته اردن در آستانه کودتا بوده که خنثی شده است. کودتایی که گفته می شود در چارچوب معامله قرن قصد انجام آن بوده و عربستان و اسرائیل در انجام آن دست داشته اند. اردن تا کنون در مخالفت با معامله قرن از خود سرسختی نشان داده در حالی که بر اساس آن چه از معامله قرن به بیرون درز پیدا کرده، اردن کشوری است که به شدت درگیر این طرح داماد ترامپ خواهد بود. 

امریکایی ها و اسرائیلی ها بسیار نگرانند که با اعلام معامله قرن اتفاقی پیش بینی نشده روی دهد و قطعا با توجه به سیاست های محور مقاومت، توجه ویژه ای به این محور دارند. برای درک این موضوع باید از دریچه نگاه آنها به اوضاع نگریست. شاید معامله قرن یک طرحی توخالی و بدون نتیجه و صرفا برای جنجال سازی باشد اما ارائه صرف آن هم می تواند جنجال به پا کند. بسیاری از کارشناسان پیش بینی می کنند با اعلام این طرح جنگ غزه دوباره از سر گرفته شود و چه بسا لبنان مورد تعرض اسرائیل قرار بگیرد، در این میان ممکن است اتفاقات پیش بینی نشده بسیاری روی دهد.

قطعا امریکایی‌ها از اعمال فشار بر ایران اهداف دیگری هم دارند که بر کسی پوشیده نیست اما شاید یکی از اهداف این فشارها این مساله هم باشد. این که دائما ترامپ و اعضای دولتش دم از مذاکره می‌زنند شاید به این موضوع ارتباط داشته باشد.