ناراضیان دست به کار می شوند؟
آشفتگی دوباره در صحنه سیاسی عراق
نویسنده: کوروش چاردوری
دیپلماسی ایرانی: شش ماه بیشتر از تشکیل کابینه جدید در عراق نمی‌گذرد که نداهای مخالف در درون، می‌روند تا عراق را آبستن اتفاقات جدیدی کنند.
برهم صالح، رئیس جمهوری عراق، در حالی عادل عبدالمهدی را در اکتبر 2018 مأمور تشکیل کابینه کرد که ائتلاف‌های معترض امروز می‌کوشند با انتقاد از روند اداره کشور، مخالفت خود را ابراز کنند. این در حالی است که همین مخالفت‌ها موجب شده است که باگذشت شش ماه، هنوز وزارتخانه‌های کشور، آموزش، دفاع و دادگستری بدون وزیر و توسط شخص نخست‌وزیر اداره شوند. مضاف بر آنکه، اسلاف عادل عبدالمهدی، هنوز سودای رئیس‌الوزرایی دارند. نوری المالکی و حیدر العبادی، دو چهره‌ای هستند که فارغ از مشروعیت مردمی، بارها مورد انتقاد مرجعیت عراق یعنی شخص آیت‌الله سیستانی قرار گرفته‌اند. با این حال، هنوز دست از طلب بر نداشته‌اند.
برای درک بهتر آنچه در عراق می‌گذرد، بهتر است با کنشگران سیاسی شروع کنیم که تقریباً هر روز، خبری از آنها در رسانه‌ها رؤیت می‌شود.
مقتدی صدر، رهبر ائتلاف سائرون که بنا بر آرای انتخابات پارلمانی، ائتلاف او توانست بخش زیادی از کرسی‌های نمایندگی را تصاحب کند، بعد از دوره‌ای سکوت خبری و اقامت در لبنان، به عراق بازگشته است. او که در این مدت، گاه‌به‌گاه و از طریق توییتر مواضع خود را اعلام می‌کرد، در حالی به عراق بازگشت که تصاویر او، درحالی‌که با عصا راه می‌رفت، شایعات مبنی بر بیماری او را تائید می‌کند. مقتدی صدر در حالی با همراهی هادی العامری، رهبر ائتلاف الفتح، حمایت از نخست‌وزیر را کلید زد که نزدیکان حیدر العبادی مدعی شده‌اند که مقتدی صدر، از العبادی برای آنکه ردای رئیس‌الوزرایی بپوشد، حمایت می‌کند و زمانی که اعلام عدم‌حمایت از دولت عبدالمهدی رسماً اعلام شود، مقتدی پشت سر نخست‌وزیر پیشین خواهد ایستاد. در این میان و با رأی پارلمان عراق به «جعفر صدر» فرزند آیت‌الله محمدباقر صدر به‌عنوان سفیر، بار دیگر شایعه کناره‌گیری مقتدی صدر از سیاست و جانشینی جعفر صدر مطرح‌شده است. جعفر صدر که در هنگام اعدام پدرش، ده‌ساله بود، مضاف بر تحصیلات حوزوی و حضور در حوزه علمیه قم، فارغ‌التحصیلی از رشته حقوق از دانشگاهی در لندن را نیز در کارنامه دارد. بنابراین، رأی پارلمانی که بخش زیادی از نمایندگان آن را اعضای سائرون تشکیل می‌دهند، به تائید سفارت جعفر صدر، می‌تواند بار دیگر توانایی مقتدی صدر برای ادامه رهبری جریان صدر، بیماری او و چالش آینده سیاسی این جریان را به میان بکشد.
در این میان و در واکنش به ادعای حامیان حیدر العبادی، ائتلاف الفتح به رهبری هادی العامری، ادعای بازگشت العبادی به نخست‌وزیری و حمایت صدر از او را به سخره گرفته و اعلام کرد که این جریان «نمی‌تواند با بازگشت حیدر العبادی به‌عنوان نخست‌وزیر، به هدف خود برسد.»
اما هادی العامری و سازمان بدر عراق که او، دبیر کلی آن را عهده‌دار است، این روزها در شرایط مطلوبی به سر نمی‌برد. اختلاف العامری با نزدیکان خود در درون سازمان، اخراج بخشی از اعضای این سازمان و تظاهراتی که مخالفت با شخص العامری، ترجیع‌بند آن بوده، ازجمله معضلاتی است که العامری این روزها با آن دست به گریبان است. به‌عنوان نمونه، می‌توان به موضع‌گیری عجیب «قاسم الاعرجی»، وزیر کشور پیشین عراق که از اعضای ارشد سازمان بدر نیز محسوب می‌شود و اختلاف او با شخص هادی العامری اشاره کرد.
حدوداً یک هفته پیش از این، الاعرجی، با انتشار یادداشتی در فیس بوک، سلطنت سلمان بن عبدالعزیز را آغاز تحولاتی بی‌سابقه در عربستان دانست که دست تندروها را از نهادهای قدرت و منبرها دور کرده است. وزیر کشور سابق عراق ضمن اشاره به تغییر نظام آموزشی در عربستان، به سخنان ولیعهد سعودی نیز اشاره می‌کند که گفته بود: «در عربستان چیزی به نام وهابیت وجود ندارد و هرچه هست سنی و شیعه است.» الاعراجی پیش از این نیز، در مصاحبه‌ای مدعی شده بود که هیچ سندی دال بر حمایت سعودی از داعش و تروریسم در عراق وجود ندارد. این موضع‌گیری‌ها در حالی است که سازمان بدر و حشد الشعبی که شیعیان عراق آنها را تشکیل می‌دهند، همواره مواضعی ضد سعودی و در راستای مواضع جمهوری اسلامی اتخاذ کرده‌اند.
موضع‌گیری جنجالی قاسم الاعرجی، وزیر کشور دولت حیدر العبادی در حالی منتشر می‌شد که پیش از این، هادی العامری ضمن مخالفت با نامزدی الاعرجی برای پست وزارت کشور در دولت عادل عبدالمهدی، نه‌تنها مانع از ادامه فعالیت الاعرجی در مقام وزیر کشور شده بود، بلکه باعث شد تا کابینه عبدالمهدی تا امروز، کامل نشود.
نام آشنای دیگری که این روزها، سردمدار منتقدان دولت عادل عبدالمهدی محسوب می‌شود، سید عمار الحکیم است. الحکیم در مقام رهبر ائتلاف «الاصلاح و سازندگی» تنها نظاره‌گر تشکیل کابینه‌ای بود که سائرون و الفتح با توافق هم آن را تشکیل دادند. الحکیم گرچه امروز می گوید که از دولت حمایت می کند اما اصرار مکرر او بر تکمیل کابینه و انتقاد از آن، روشن می‌کند که چندان هم از وضعیت رضایت ندارد. چه آنکه چندی پیش اعلام کرد «دولت توسط الفتح، سائرون و حزب دموکراتیک کردستان اداره می‌شود و ما مسئولیت اشتباهات آن را بر عهده نمی‌گیریم.» چنین رفتاری حتی شایعه توافق ائتلاف النصر با جریان حکمت یعنی توافق العبادی و الحکیم را بیش‌ازپیش دامن می‌زند. معنای این اظهارات را زمانی دقیق‌تر درک می‌کنیم که یادآور شویم «الفتح و سائرون کیک قدرت را میان خود تقسیم کردند» و الحکیم و جریان او، هیچ نقشی در این میان عهده‌دار نشدند.
گرچه رسانه‌های عراقی، روز یکشنبه خبر از توافق مقتدی صدر و هادی العامری، برای تقسیم بخش بزرگی از مشاغل حساس دولتی دادند اما بیماری مقتدی صدر و موضوع جانشینی او، انشقاق سازمان بدر و درگیری‌های درون‌سازمانی هادی العامری با اعضای سازمان بدر، نزدیک شدن حیدر العبادی به نوری المالکی و دلخوری های عمار الحکیم، خبر از روزهایی می‌دهد که با گرم شدن هوا، تنور سیاست عراق را نیز گرم خواهد کرد. آن‌هم در یک‌سالگی تظاهراتی که در گرمای تابستان 2018 و قطعی برق در عراق، مردم این کشور را به خیابان‌ها کشاند!
نظر شما :