همکاری روسیه و چین در حمایت از ونزوئلا

به گزارش ایرنا، ماجرا از آنجا آغاز شد که «خوان گوایدو» رهبر حزب مخالف و رئیس مجلس ملی ونزوئلا چهارشنبه گذشته با حضور در جمع هوادارانش، سوگند ریاست جمهوری یاد کرد.
واشنگتن که پیش تر در حین برگزاری مراسم تحلیف «نیکلاس مادورو» رئیس جمهوری ونزوئلا، او را «غاصب قدرت» خوانده بود، اعلام کرد گوایدو را به عنوان رئیس دولت موقت این کشور به رسمیت می شناسد.

**مواضع مشترک روسیه و چین درباره ونزوئلا
مقام های روسیه و چین در روزهای اخیر مواضع خود را در برابر مداخله آمریکا و متحدانش در ونزوئلا اعلام کرده و از سیاست و اقدامات این کشورها که نمونه ای از مداخله آشکار در امور داخلی یک کشور و مغایر با معیارهای قوانین بین المللی است، انتقاد کرده اند.
روسیه در عالیترین سطح بر حمایت از ونزوئلا در برابر اقدامات مداخله جویانه و فشارهای غرب علیه این کشور تاکید کرد.
ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه روز پنجشنبه در گفت وگوی تلفنی با نیکلاس مادورو رئیس جمهوری ونزوئلا بر حمایت کشورش از وی به عنوان رئیس جمهور قانونی ونزوئلا تاکید کرد.
چین نیز از مداخله آمریکا در امور ونزوئلا انتقاد کرد و خواستار پایان دادن به این گونه اقدامات علیه این کشور شد.
«هوا چون یینگ» سخنگوی وزارت خارجه چین نیز با اشاره به اینکه امور داخلی ونزوئلا باید به انتخاب و تصمیم مردم آن کشور واگذار شود تصریح کرد پکن با هر نوع دخالت خارجی در امور ونزوئلا به ویژه هر گونه تهدید نظامی، مخالف است.
وی در بیانیه ای اعلام کرد چین بر آن است همه کشورها باید منشور سازمان ملل مخصوصاً اصول و اهداف آن درباره عدم دخالت در امور داخلی کشورها، احترام به حق حاکمیت و تمامیت ارضی و عدم تهدید نظامی را رعایت کنند. 

** نگاهی به منافع چین و روسیه در ونزوئلا 
روسیه و چین دو شریک مهم ونزوئلا هستند و در همکاری با این کشور منافع خود را دنبال می کنند.
روسیه با ونزوئلا مشارکت راهبردی دارد و دو کشور در عرصه های مهمی همچون نفت و گاز و فنی-نظامی همکاری می کنند. 
ونزوئلا علاوه بر اینکه کشوری ثروتمند و سرشار از منابع نفت و گاز است، از محدود متحدان روسیه در نزدیکی آمریکاست و مسکو توانسته با وجود سیاست روس هراسی آمریکا، برخلاف واشنگتن در حوزه های فنی-نظامی و نفت و گاز همکاری های تنگاتنگی با کاراکاس ایجاد کند.
روابط روسیه و ونزوئلا از یک دهه گذشته و پس از به قدرت رسیدن «هوگو چاوز» رئیس جمهور پیشین ونزوئلا گسترش یافت چرا که او رویکردی ضدامپریالیستی داشت. 
شرکت نفت و گاز روسیه (روس نفت) اکنون مجوز بهره برداری از حوزه های نفتی پاتائو و مخیلیونس ونزوئلا را برای 30 سال و صادرات گاز از ونزوئلا دارد.
روس نفت اواسط سال 2017 میلادی با خرید 49 درصد از سهام شرکت هندی یسار اویل، اجازه شرکت در طرح های ونزوئلا را پیدا کرد و با شرکت PDVSA قرارداد فروش نفت امضا کرد.
ونزوئلا در دو دهه اخیر میلیاردها دلار انواع تسلیحات از روسیه خریداری کرده است. 
این کشور آمریکای لاتین 23 جنگنده سوخوام.کا2 و دو گردان تسلیحات پدافند موشکی اس-300 و نیز مجموعه های پدافند هوایی تور، بوک-ام2 و پچورا از روسیه خریداری کرده است.
ونزوئلا همچنین 92 تانک مدرنیزه شده تی-72 و 123 دستگاه نفربر زرهی بی.ام.پی-3 بی از روسیه خریده است.
چین نیز روابط نزدیک با ونزوئلا دارد و با این کشور در عرصه انرژی همکاری تنگاتنگی می کند.
درسالهای اخیر چین با ونزوئلا قراردادهایی برای اکتشاف و بهره برداری از منابع نفتی و پالایش نفت امضا کرده است.
دولت ترامپ که تلاش می کند منافع چین را در بازارهای انرژی جهان تضعیف کند، برای ضربه زدن به همکاری های نفتی دو کشور از هیچ گونه روشی صرف نظر نمی کند.
روسیه و چین به خوبی می دانند که در صورت سرنگونی حکومت نیکلاس مادورو و روی کار امدن دولت طرفدار آمریکا در کاراکاس منافع دو کشور در بلندمدت به خطر خواهد افتاد از این رو براساس همکاری راهبردی از یکدیگر در حل مسائل بین المللی حمایت می کنند.

**همکاری های تنگاتنگ روسیه و چین در سازمان های بین المللی 
روسیه و چین در دهه های اخیر پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی که میدانی به وسعت دنیا برای مداخله جویی آمریکا در امور دیگر کشورها فراهم کرد، همکاری برای مقابله با چنین مداخله ای از سوی آمریکا را آغاز کردند.
این همکاری پس از سال 2000 که روسیه بتدریج از دوره ضعف سیاسی و اقتصادی دوره بوریس یلتسین رئیس جمهوری فقید روسیه فاصله گرفت و قدرت یافت، شکوفا شد.
مشارکت راهبردی میان روسیه و چین از دوره نخست ریاست جمهوری ولادیمیر پوتین و حکومت هوجین تائو، رئیس جمهوری چین آغاز شد و در دو دهه اخیر بسیار ثمربخش بوده است.
در یک دهه گذشته روسیه و چین بار دیگر به قدرت های بزرگ جهان تبدیل شده اند، مسکو به دلیل توانمندی نظامی و داشتن یکی از بزرگترین زرادخانه های هسته ای جهان و چین به دلیل داشتن اقتصاد بزرگ و در حال توسعه، ضمن اینکه هر دو کشور از اعضای دائمی شورای امنیت سازمان ملل هستند.

**عراق نخستین همکاری بین المللی روسیه و چین
بحران عراق در سال های نخست دهه 2000 نخستین حوزه ای بود که روسیه و چین برای حل آن تلاش گسترده و همکاری بین المللی جدی خود را شروع کردند.
چین در آن زمان مخالف بکارگیری نیروی نظامی علیه عراق بود با این وجود نقش اصلی در حل و فصل سیاسی بحران عراق با آمریکا را روسیه، فرانسه و آلمان بازی می کردند.
ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه، ژاک شیراک رئیس جمهوری وقت فرانسه و گرهارد شرودر صدراعظم سابق آلمان ائتلافی تشکیل داده بودند و تلاش داشتند تا مانع حمله آمریکا به عراق در سال 2003 شوند هرچند که هرگز موفق به جلوگیری از این اتفاق نشدند.
مساله عراق سرآغاز همکاری روسیه و چین در عرصه بین المللی و تعامل در شورای امنیت بود هر چند که نتیجه ای برای کشورهای مخالف حمله نظامی به عراق به بهانه وجود تسلیحات کشتار جمعی در این کشور نداشت اما آغازی برای مشارکت بین المللی مسکو و پکن در شورای امنیت بود.

** تلاش روسیه و چین برای جلوگیری از حمله به لیبی 
روسیه و چین سال 2011 تلاش های دیپلماتیک گسترده ای را برای جلوگیری از حمله نظامی غرب به رهبری آمریکا به لیبی در آفریقا بکار گرفتند.
در بحران لیبی برخلاف مساله عراق، کشورهای غربی اجماع داشتند و شرایط برای همکاری روسیه با تروئیکای مخالف آمریکا در دوره حمله و اشغال عراق فراهم نبود.
در این دوره همکاری روسیه با چین در شورای امنیت مانع از برخی ابتکارات غربی علیه لیبی شد که نتیجه آن تاخیر زمانی در حمله کشورهای غربی به لیبی بود.
شرایط این حمله به لیبی زمانی که شورای امنیت قطعنامه ای را برای ایجاد منطقه پرواز ممنوع در لیبی صادر کرد فراهم شد. این روند در زمان ریاست جمهوری دمیتری مدودف رئیس جمهوری اسبق روسیه اتفاق افتاد؛ کشورهای غربی به سرکردگی آمریکا با سوء استفاده از قطعنامه، حمله گسترده به لیبی را آغاز کردند که منجر به فجایع انسانی در این کشور و بمباران شهرهای بزرگ و مراکز اقتصادی آن با دهها میلیارد دلار خسارت شد.

**همکاری مسکو و پکن در حل مساله سوریه
در مساله سوریه که با آغاز جنگ داخلی در این کشور کلید خورد و آمریکا و متحدان غربی به بهانه حمایت از مخالفان «بشار اسد» رییس جمهوری سوریه خواسته یا ناخواسته زمینه بوجود آمدن گروه تروریستی همچون داعش را فراهم کردند، روسیه و چین همکاری گسترده ای با یکدیگر داشتند.
این همکاری ها همچنان ادامه دارد هرچند که ابتکار عمل در حل و فصل سیاسی بحران سوریه، در دست تروئیکای ایران، روسیه و ترکیه در چارچوب روند صلح آستانه قرار دارد. 
مسکو و پکن دو عضو دایمی شورای امنیت دارای حق وتو در برابر آمریکا در شورای امنیت، همواره تلاش کرده اند تا مانع اجرای ابتکارات ضدسوری در این نهاد امنیتی بین المللی شوند.
این دو کشور بارها پیشنهادهای یکجانبه آمریکا و انگلیس علیه دولت قانونی سوریه را وتو کرده اند.
آخرین مورد استفاده از حق وتو در مساله سوریه در شورای امنیت روز 23 آذر ماه 97 بود که روسیه و چین برنامه ارسال کمک به مخالفان سوری از مرزهای زمینی را وتو کردند.
مسکو و پکن همچنین پیش نویس تحریم مقام های سوریه به دلیل احتمال استفاده ارتش سوریه از سلاح شیمیایی را وتو کردند تا نقشه دیگر آمریکا برای از پا درآوردن دولت قانونی سوریه به شکست کشیده شود.

**همکاری برای حل مساله کره شمالی
روسیه و چین همکاری دیپلماتیک گسترده برای حل مساله هسته ای کره شمالی دارند.
این دو کشور از اوایل دهه 2000 در مذاکرات شش جانبه شامل روسیه، آمریکا، کره جنوبی و شمالی، چین و ژاپن شرکت داشتند هر چند که این مذاکرات با آزمایش هسته ای کره شمالی متوقف شد.
مسکو و پکن تلاش زیادی برای جلوگیری از جنگ میان آمریکا و کره شمالی داشته و همواره تلاش کرده اند که تا جای ممکن از امکان حضور آمریکا در شمال شرق آسیا بکاهند.

**همکاری روسیه و چین در توافق برجام 
روسیه و چین به عنوان دو عضو گروه 1+5 که بیش از یک دهه با ایران برای حل و فصل اختلافات پیرامون موضوع هسته ای ایران مذاکره کردند، نقش مهمی در امضای برجام داشتند.
این دو کشور بارها خواسته های طرف آمریکایی را زیاده خواهی می دانستند و حق قانونی ایران برای استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای را تایید می کردند.
مسکو و پکن زمانی که واشنگتن از برجام خارج شد و تلاش داشت تا قطعنامه ای ضد ایرانی در شورای امنیت به تصویب برساند، مانع تصویب چنین پیش نویسی شدند و با وجود تحریم های یکجانبه آمریکا علیه ملت ایران، به دنبال گسترش همکاری ها با ایران در زمینه های ممکن هستند.

**استفاده روسیه و چین از تجربیات برای مقابله با مداخله گری آمریکا 
روسیه و چین از تجربیات خود بیش از دو دهه برای مقابله با مداخله گری و زیاده خواهی آمریکا استفاده می کنند.
این همکاری بخش مهمی از تعامل دو کشور را تشکیل می دهد و مسکو و پکن به تداوم و توسعه آن توجه خاص دارند.