چشم‌انداز دیدار رهبران دو کره

نویسنده: مرتضی سلطانپور ابیانه، کارشناس مسائل شبه کره
دیپلماسی ایرانی: روز جمعه هفتم اردیبهشت سومین دیدار تاریخی رهبران دو کره در دو دهه گذشته در ساختمانی به نام صلح در منطقه روستای مرزی پان مون جون با شعار صلح یک شروع جدید انجام خواهد گرفت. روستایی که در سال ۱۹۵۳ در آن معاهده آتش بس میان دو کره به امضا رسید. در این محل چند کانکس آبی رنگ سمبل مرز جدایی دو کره می باشد و سیم میکرون بر روی میز خط مرزی دو کره در طول شصت سال گذشته را نشان می دهد. حال با گذشت سال ها قرار است در همین منطقه کیم جونگ اون رهبر جوان کره شمالی با «مون جه این» رییس جمهور کره جنوبی دیدار نماید.
اعضای هیات کره جنوبی شامل وزرای دفاع، خارجه، وحدت، ریاست دفتر ریاست جمهوری، مشاور امنیت ملی و ریاست سازمان امنیت ملی این کشور خواهند بود. رهبران سابق دو کشور دو بار در سال های ۲۰۰۰ و ۲۰۰۷ با یکدیگر ملاقات داشتند. برای برگزاری این اجلاس مهم یک تیم ۴۶ نفره شامل تعداد زیادی از وزرا و نیز ۲۰ نفر از اساتید مراکز مهم تحقیات استراتژیک و اساتید برجسته از دانشگاه های کره جنوبی در قالب کمیته آماده سازی مذاکرات رهبران دو کشور به مدت یک ماه تلاش کردند. همچنین این دیدار را ۲۵۳۷ خبرنگار داخلی و خارجی پوشش خواهند داد.
برمبنای اخبار منتشره برای این دیدار از میان موضوعاتی که قرار است مطرح شود، احتمالا سه موضوع مهم خلع سلاح هسته ای در شبه جزیره، استقرار سیستم صلح به جای وضعیت آتش بس موقت، توسعه و پیشرفت روابط دو کره در زمینه های مختلف از دیگر موضوعات بیشتر مورد توجه محافل سیاسی می باشد.
اگر بخواهیم نتایج احتمالی این گفتگو ها را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم باید بگوییم موضوع خلع سلاح هسته ای که یکی از مهم ترین موضوعات می باشد بعید است در این مذاکرات مورد توجه جدی قرار گیرد و احتمالا در این خصوص توافق کلی صورت خواهد گرفت. این مهم در دیدار کیم جونگ اون و ترامپ بیشتر مطرح خواهد شد و در مذاکرات جمعه در واقع به نوعی کره جنوبی تلاش خواهد کرد که نقش واسطه در این زمینه را ایفا نماید. این احتمال وجود دارد که در این خصوص نیز مذاکرات سه جانبه آمریکا، کره شمالی و جنوبی نیز برگزار گردد. موضوع کاهش تحریم های اقتصادی کره شمالی در صورت توافق با آامریکا و همکاری سه جانبه اقتصادی میان آمریکا و دو کره نیز دور از انتظار نمی باشد.
موضوع استقرار صلح در کره به احتمال زیاد بیشتر مورد توجه و گفتگو خواهد بود زیرا پیمان آتش بسی که در سال ۱۹۵۳ به امضا رسیده در واقع طرف های اصلی آن کره شمالی، آمریکا و چین بودند و امضای کره جنوبی پای این معاهده وجود ندارد. کره جنوبی تلاش خواهد کرد تا در تغییر وضعیت آتش بس به صلح در شبه جزیره نقش پررنگ تری ایفا نماید. در این رابطه موضوعاتی نظیر کاهش تنش ها و تحرکات نظامی میان دو کره در مرز های آبی و خشکی، استقرار سیستم صلح در دریای غرب و کاهش هزینه های نظامی و مانورهای نظامی مورد توجه و تاکید قرار خواهد گرفت.
موضوع مهمی که احتمال توافق میان دو کشور را در این زمینه افزایش می دهد آن است که در مذاکرات قبلی دو کره در سال های ۲۰۰۰ توافقات معمولا در پایان دوره ریاست جمهوری کره جنوبی صورت می گرفت و با آمدن احزاب مخالف این توافقات کمرنگ می شد اما این بار در شروع کار آقای مون جه این اتفاق رخ می دهد و او می تواند مشکلات آن را در طول چند سالی که ریاست جمهوری کره را بعهده دارد مرتفع نماید. البته احتمال انجام مذاکرات سه جانبه آمریکا، کره جنوبی و کره شمالی و یا مذاکرات چهارجانبه دو کره و آمریکا و چین نیز برای نهایی نمودن آن وجود دارد زیرا چگونگی حضور نظامی آمریکا در شبه جزیره دارای ملاحظاتی خواهد بود که چین و آمریکا باید نسبت به آن تصمیم گیری نمایند.
سومین و آخرین دستورالعمل احتمالی یعنی گسترش روابط شمال و جنوب است که این مذاکرات پررنگ تر بود و احتمال توافقات فرهنگی و اقتصادی خوبی میان دو کره وجود دارد. بهرحال آنچه مسلم است این دیدار تنش ها در شبه جزیره را در آینده کاهش خواهد داد.