نگرانی تیلرسون درباره رابطه ترکیه و روسیه

نویسنده: رجب سویلو

دیپلماسی ایرانی: اظهارات تیلرسون در مورد نگران ایالات متحده از گسترش روابط ترکیه و روسیه علی رغم تلاش مداوم دیلی صباح مورد توجه قرار نگرفت. این اظهارات در میان بحث های رو برگسترش درباره ارتباطات میان دولت ترامپ و مسکو به میان آمد. سخنگوی وزرات امورخارجه در اواخر هفته از توضیح درباره علت اصلی نگرانی ایالات متحده از روابط ترکیه با همسایه بزرگش امتناع کرد و گفت که این این وزارتخانه چیزی ندارد تا به گفته های تیلرسون اضافه کند.

در واقع اظهارات تیلرسون اولین واکنش دولت ترامپ به روابط رو به رشد ترکیه و روسیه بود. واشنگتن اینسایدر می نویسد که نگرانی تیلرسون درباره مشارکت بیشتر میان ترکیه و روسیه سردرگم کننده و جالب است زیرا دولت ترامپ در حدود یک سال است که درباره همکاری با روسیه مورد اتهام قرار می گیرد. تیلرسون خود تحریم های شدید روسیه از سوی مجلس سنای ایالات متحده را مورد انتقاد قرار داده و به سناتورها گفته است که این لایحه مانع گفتگوی سازنده با مسکو خواهد شد.

شایعات زیادی وجود دارند که اظهارات و نگرانی های تیلرسون را توضیح می دهند. یکی از آنها معاملات انرژی ترکیه با روسیه به ویژه خظ لوله ترک استریم است که گاز روسیه را با دور زدن اوکراین به اروپا می رساند. ترکیه همچین همکاری نزدیکی را با مسکو و تهران برای رسیدن به آتش بس در سوریه بدون همکاری و تایید ایالات متحده، آغاز کرده است.   

غدیر اوستون، مدیر اجرایی گروه تحقیقاتی سیت دی سی مستقر در واشتنگتن می گوید ترکیه به دنبال همکاری با روسیه در سوریه است و تلاش دارد از این طریق از منافع خود حمایت کرده و اولویت های امنیتی خود را برآورده کند. اوستون همچنین معتقد است که حمایت ایالات متحده از شاخه پ.ک.ک در سوریه به قوی تر شدن این رابطه دامن زده است. او گفت: «حمایت آمریکا از این گروه عمیقا ترکیه را ناراحت کرده است. این سیاستی است که در دوران اوباما نیز دنبال می شد اما ادامه این سیاست در دوران ترامپ باعث شده روابط آمریکا با ترکیه ضعیف تر شود.»

رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه ماه پیش اعلام کرد که کشورش و روسیه در مرحله نهایی کردن امضای توافقنامه سیستم دفاع هوایی S-400 هستند. این حرکت در حال حاضر موجب واکنش گسترده در میان اعضای ناتو شده است. توجیه آنکارا برای این معامله، مزیت رقابتی قرارداد با روسیه نسبت به سیستم های ناتو از لحاظ تامین مالی و انتقال دانش است. اوستین گفت: «این قرارداد ممکن است رابط ترکیه و آمریکا را بیش از پیش تحت فشار قرار دهد اما ترکیه درحال تلاش برای پیدا کردن راه حلی برای مقابله با تهدیدات گروه های تروریستی در شمال سوریه است.»

براساس گزارش ریا نووستی، هنوز مشخص نیست که واکنش اولیه ترکیه چه خواهد بود. اما سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه فرصت برای اظهار نظر را از دست نداد. او گفت که از بیانیه تیلرسون شگفت زده شده است. لاوروف گفت: «روسیه و ترکیه همراه با ایران و دیگر کشورها در حال حاضر برای حل بحران سوریه تلاش می کنند. من نمی دانم که کدام جنبه از روابط ما از نظر رکس تیلرسون نگران کننده است.»

با این وجود هنوز نقاط روشنی وجود دارد. سخنان ترامپ به نوعی برجسته کردن رویکرد دولت ترامپ در قبال ترکیه بود. تیلرسون گفت که هدف امریکا نباید بدتر کردن این رابطه پیچیده باشد بلکه باید راه هایی برای بازنگری و تقویت این رابطه پیدا شود تا ایالات متحده با حفظ احترام به کیفیت دموکراسی ترکیه، بتواند بر انتخاب های این کشور تاثیرگذار باشد.

منبع: راشا اینسایدر/ مترجم: روزبه آرش