پایان آزادی بیان در ترکیه

نویسنده: ویل گور

دیپلماسی ایرانی: ملی گرایی و استبداد به نظر نمی رسد با طنز به خوبی ترکیب شوند. دونالد ترامپ، با شور و شوق آماده می شود تا آمریکا را دوباره بزرگ کند، در حالی از برداشت بسیار دقیق آلک بالدوین (طنز پرداز) بدخلق شده است: «به نظر نمی رسد پوتین مانند مردی باشد که قدردان چیزهایی باشد که میکائیل از او گرفته است.» کوکلی یک سری کمدی تلویزیونی روسی بود که در سال 2002 پس از تشبیه پوتین به کوتوله ای به نام زاخاس لغو شد. اگر معلوم شود که تمام زندگی سیاسی نایجل فراژ (از اعضای پارلمان اروپا و طرفدار سرسخت ترامپ) یک اثر هنری طنز بوده باید از او تجلیل شود اما به نظر می رسد او هنوز در پارلمان حضور دارد و فعالیت می کند.

در ترکیه، حکومت استبدادی رجب اردوغان مدتی طولانی است که در طنزی به شکل شورش سیاسی، فرو رفته است. حتی در بهار گذشته، ماه پیش از کودتای نظامی نافرجام، بیش از 1800 پیگرد قانونی با ادعای این که افراد به رئیس جمهور اهانت کرده اند از جمله هجو شخص او، ثبت شده بود. در ماه آوریل، اردوغان از دولت آلمان خواست در برابر یک کمدین که ظاهرا رهبر ترکیه را در شعری طنز بدنام کرده بود، اقدامی قانونی انجام دهد. انتقاد از اردوغان ـ در هرشکلی چه زبانی و غیرزبانی ـ به طور فزاینده ای به عنوان حمله به دولت ترکیه و حتی امنیت ملی به تصویر کشیده می شود.

تلاش یک جناح در ارتش برای سرنگون کردن اردوغان از قدرت، تنها به قوی تر کردن او منجر شد. این کودتا اردوغان را قادر ساخت تا به پاکسازی بخش های خدمات دولتی و نیروهای مسلح کشور بپردازد. صداهای منتقد در رسانه ها با سرکوب فعلی نسبت به گذشته کاهش یافته و حتی خاموش شده است. روزنامه ها و مجلات بسته شده اند یا به دست افرادی که دولت آنها را «امانت دار» می داند، افتاده اند.

حمله ترسناک شب سال نو به یک کلوپ شبانه در استانبول که ادعا شد توسط داعش صورت گرفته، به احتمال زیاد به بیشتر شدن حمایت عمومی از اردوغان منجر می شود. کسی که ملت ترکیه را به اتحاد در برابر چنین تلاش های تروریستی ای فراخوانده است، تلاش هایی که خواستار بی ثبات کردن کشور هستند. این مساله انتقاد مشروع از رئیس جمهور و سیاست های او را سخت تر می کند.

دولت های غرب اروپا به یک ترکیه با ثبات علاقمند هستند در نتیجه در نگرش آنها نسبت به اردوغان تضادهایی وجود دارد. آنها ممکن است که اردوغان را به عنوان فردی دموکرات قبول نداشته باشند اما تا زمانی که حزب عدالت و توسعه او حزب غالب پارلمان ترکیه باشد، می توان چشم را بر افراط استبدادی او بست، به خصوص در زمانی که دولت او در برخورد منظم با گروه های تروریستی مختلف است. برای اتحادیه اروپا ترکیه حداقل راه حلی جزئی برای بحران پناهندگان است و یک بازیگر حیاتی در جنگ داخلی سوریه که ممکن است کل خاورمیانه را به آتش بکشد.

حقیقت این است که خودکامگان در برابر مخالفان داخلی سرخم نمی کنند به ویژه وقتی مخالفت به شکل طنز انجام شود. به منطور حفظ امنیت عمومی در برابر تروریست ها یا تقویت هماهنگی اجتماعی هر گونه مخالفتی برچیده می شود. در عوض آنها از نگرانی های امنیتی یا احساس وطن پرستی به عنوان بهانه ای برای خفه کردن مخالفت سیاسی به منظور افزایش اقتدار خود استفاده می کنند. ما هم اکنون این را به وضوح با کار دونالد ترامپ می توانیم ببینیم که در ماه نوامبر می خواهد سوزاندن پرچم آمریکا را برای هرکسی غیرقانونی اعلام کند. او نظرش را با عنوان دفاع از وطن پرستی برای یک شهروند ایالات متحده، اعلام می کند. اما این قطعا حمله ای به آزادی بیان و مخالفت سیاسی برای به حاشیه راندن کسانی است که این عمل را مرتکب می شوند و مهمتر این که هر کسی در اصل با چنین کاری حق دفاع از خود را دارد.

ترکیه زمانی نمونه ای عالی از دموکراسی اسلامی بود در حالی که آزدای بیان و آزادی های اساسی اجتماعی، به مرور زیر نظر اردوغان فرسوده شده و این کشور به یک دیکتاتوری تبدیل شده است. در سال های 1990 روسیه آزمون بسیار مهمی برای حرکت صلح آمیز و انتقال بدون استفاده از زور این کشور بزرگ به سمت دموکراسی را امتحان کرد. اما بسیاری از ناظران قطعا موافق هستند که روسیه در این امتحان شکست خورد. با وجود سیاستمداری مانند پوتین و همدستانش، مخالفان سیاسی در نهایت خرد شدند. سوال این است که در سال 2017 با توجه به مشکلاتی که برای لیبرال دموکراسی در سراسر اروپا و آمریکا به وجود آمده، چه اتفاقی برای کاخ سفید و جاهای دیگر خواهد افتاد؟

برای مدت زمان بسیار طولانی زورمندان سیاسی مسخره شده اند به خاطر راه رفتن های احمقانه و سلام های نظامی فاشیستی، به آنها خندیده اند چرا که توانایی تحمل یک جک را هم نداشته اند. اکنون هم بیش از هر زمان دیگری کسانی که به ادامه ارزش های سنتی لیبرال شامل تحمل و آزدای معتقد هستند باید به طنزپردازی در برابر مخالفان تندرو ادامه دهند.

منبع: ایندیپندنت/ مترجم: روزبه آرش