پوتین ثابت کرد، ترکیه و روسیه دشمن همند

دیپلماسی ایرانی: دنیس راس، مسئول سابق امریکایی در مقاله ای که در لوس آنجلس تایمز منتشر کرده است، می نویسد که "عملیات صلح در سوریه برای ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه اولویت نیست، برای این که تلاش جدی برای آتش بس نمی کند، امکانات نظامی خود را به شدت افزایش داده است، از رئیس جمهور بشار اسد نمی خواهد که استفاده از بشکه های آتش زا را متوقف کند و به گرسنگی دادن به مناطق محاصره شده پایان دهد. وقتی که جان کری، وزیر امور خارجه امریکا به مخالفان میانه رو فشار می آورد که در مذاکرات شرکت کنند، روس ها حمایت خود را از نیروهای روسیه و ایران در عملیات هجومی شان افزایش می دادند."

راس در ادامه می نویسد: "شیوه حملات روسیه نشان می دهد که پوتین نه تنها به فکر بهبود قدرت اسد قبل از آغاز مذاکرات است بلکه بر تغییر موازنه قدرت در میدان جنگ کار می کند و می خواهد این پیام را به رهبران عرب بدهد که: "شاید دوست نداشته باشید ما از اسد حمایت کنیم، اما ما بر خلاف امریکایی ها کنار دوستانمان ایستاده ایم. اگر می خواهید مشکلات سوریه را حل کنید با ما همکاری کنید." پوتین می خواهد نشان دهد که این امریکا است که تصمیم گیر اصلی در خاورمیانه است نه امریکا که به تدریج می رود بساط خود را از خاورمیانه جمع کند. برای همین هدفش استفاده از جنگ سوریه نه پایان دادن به آن است که سوریه را منفجر کرده است. همچنین روسیه تلاش می کند به تلاش های امریکا در حمل به داعش ضربه بزند و می خواهد کاری کند که سنی ها رهبری جنگ با داعش را به دست نگیرند. ترکیه و عربستان و قطر و امارات و اردن، همه کشورهای مسلمان سنی هستند که هیچ کدام به جنگ علیه داعش نمی پیوندند اگر سنی ها در سوریه مورد هدف قرار نگیرند."

این کارشناس مهم امریکایی در ادامه می گوید: پوتین می خواهد اهداف متعدد مهمی را محقق کند:

1. ثابت کند که منطقه و جهان از جمله ابرقدرت امروز جهان یعنی امریکا در برابر روسیه در خاورمیانه (سوریه) سر خم کردند و از آن شکست خوردند.
2. نخستین دشمن روسیه در خاورمیانه ترکیه است. همان طور که اولین دشمن ترکیه در جهان روسیه است. بر همین اساس پوتین در ایجاد گروه کردی اما غیر مستقل در سوریه تلاش می کند و می خواهد با وجود مخالفت ترکیه آن را مسلط بر مرزهای سوریه با ترکیه کند. در حالی که ترکیه نگران است چنین وضعیتی برای کردهای خود نیز به وجود آید که 14 میلیون جمعیت دارند، در حالی که روسیه ممانعتی با ایجاد چنین وضعیتی برای کردها در داخل ترکیه نمی بیند. همچنین هزاران پناهنده سوری را به ترکیه می فرستد تا مشکلات مالی و امنیتی آن مضاعف شود.  
3. بی ثبات کردن اروپا با رفتن 10 میلیون پناهنده سوری و غیر سوری، که این پیام را به کشورهای اروپای مرکزی که روزگاری بخشی از اتحاد جماهیر شوروی بودند نیز می دهد که پیوستن به ناتو به رهبری امریکا هیچ حمایتی از آنها نمی کند و از آنها دعوت می کند که به آغوش روسیه برگردند. در همین چارچوب باید به مساله اوکراین نیز اشاره شود که به همراه سه کشور دیگر حوزه بالتیک نخستین هدف روسیه محسوب می شوند که مسکو آنها را به مثابه مرگ و زندگی در دایره نفوذی اش می بیند.

با همه اینها واکنش امریکا چه خواهد بود؟

اول از همه فشار می آورد تا فرایند صلح در سوریه آغاز شود با وجود این که روسیه با ورود نظامی افق هر گونه راه حل دیپلماتیک را بسته است. و همچنان به مسکو خواهد گفت که اگر از اسد و حزب الله نخواهد که آتش بس را بپذیرند از سنی ها خواهد خواست که به جنگ علیه داعش بپیوندند. همچنین به دنبال ایجاد منطقه امن در داخل سوریه با وجود مخاطرات بسیار آن خواهد رفت. پوتین مخالف ایجاد منطقه امن یا پرواز ممنوع در سوریه است برای این که از حجم پناهندگان به اروپا می کاهد و فشارها را به روسیه برای دست شستن از اوکراین افزایش می دهد و به دنبال آن تحریم ها را علیه کشورش تشدید می کند.

دنیس راس سپس می نویسد: واکنش رئیس جمهوری روسیه باید عاقلانه باشد، حالا که روسیه به بازیگری مهم در خاورمیانه تبدیل شده، و حالا که اسد دیگر در قدرت مانده است باید برای پایان دادن به بحران تلاش کند تا بیش از این منابع مالی و اقتصادی و نظامی اش کاهش نیابد. اگر چنین نشود، امریکا و باراک اوباما در آخرین سال ریاست جمهوری اش وارد اتحاد با عربستان و ترکیه خواهد شد تا با خریدن زمان فشارهای بیشتری به روسیه بیاورد. در عین حال این وضعیت به اوباما کمک می کند که آسیب چندانی به نامزد دموکرات ها برای نشستن به جای او وارد نشود.

این اتفاقات این مثل قدیمی را به یاد ما می آورد: خرس از راه رسید؟

منبع: النهار / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11