آیا یمن تجزیه می‌شود؟

فرارو- یک کار شناس مسائل منطقه ای با تاکید بر اینکه انتقال سفارت خانه های برخی کشور ها از جمله عربستان و آمریکا از صنعا به یمن صرفا یک اقدام نمایشی بی فایده برای تضعیف انصارالله است و نمی تواند منجر به تجزیه این کشور شود.

یمن از زمان اعتراض های مردمی و انقلاب سال ۲۰۱۱ میلادی که در فوریه ۲۰۱۲ (بهمن ۱۳۹۰) به برکناری علی عبدالله صالح از قدرت منجر شد، تاکنون در مرحله گذار سیاسی باقی مانده است.

عبدربه منصور هادی رییس جمهوری مستعفی یمن، ژانویه (دی ماه) در پی درگیری های چند روزه در صنعا پایتخت و تصرف کاخ ریاست جمهوری به دست جنبش مردمی انصارالله و محاصره مقر اقامت وی، استعفا کرد.

وی به تازگی با خروج از صنعا، وارد عدن در جنوب یمن شده و در بیانیه ای خود را رییس جمهوری قانونی این کشور اعلام و اقدامات جنبش انصارالله از۲۱ سپتامبر (۳۰شهریورماه) را باطل و غیرقانونی توصیف کرده است.

در پی استقرار منصور هادی در عدن، ابتدا کشورهای عربستان، امارات و کویت سفارت خود را از صنعا پایتخت یمن به عدن منتقل کردند و در ادامه دیروز سفارتخانه های آمریکا و انگلیس به شهر عدن منتقل شد.

برخی گمانی زنی ها درباره تحولات اخیر یمن، بیم تجزیه این کشور را یکبار دیگر افزایش داده است.

صباح زنگنه کار شناس مسائل منطقه ای درباره تحولات اخیر در یمن و اینکه آیا این تحولات منجر به تجزیه این کشور خواهد شد یا خیر در گفت و گو با فرارو گفت: خیلی زود است درباره تحولاتی که در یمن در حال رخ دادن است اظهار کرد که این کشور در آستانه تجزیه قرار دارد یا خیر هر چند، جدایی یا به نوعی تجزیه را یمن، با دو بخش یمن شمالی و یمن جنوبی یا دموکراتیک پیش از این نیز تجربه کرده بود.

وی در ادامه با طرح مقدمه ای درباره دلایل بروز بی ثباتی در یمن گفت: تحولات سیاسی چند سال گذشته حکایت از عدم ثبات سیاسی در این کشور دارد که به نوعی زمینه را برای رشد گروه های تروریستی و افراطی از جمله القاعده در یمن را فراهم کرد که توافقات سیاسی پس از سقوط علی عبدالله صالح می توانست به این بی ثباتی پایان دهد.

زنگنه افزود: با این حال به دلیل آنکه توافقات سیاسی پس از سقوط عبدالله صالح درست پایه ریزی نشد و یا حتی به همان توافقات نیم بند هم عمل نشد هیچگاه اجماع ملی که مد نظر مخالفان حکومت سابق در این کشور بود شکل نگرفت و برخی از نیرو ها در این کشور از جمله حوثی ها یا انصارالله یا اسماعیلی ها و یا مولفه های دیگر اجتماعی در این کشور نادیده گرفته شدند.

این کار شناس مسائل منطقه ای با تاکید بر اینکه همین وضعیت زمینه ادامه اعتراضات و نارضایتی های مردم به روند اداره حکومت را فراهم کرد گفت: در نادیده گرفتن مولفه های اجتماعی در صحنه تصمیم گیری ها و تصمیم سازی ها در یمن دخالت کشورهای منطقه به خصوص عربستان سعودی نقش انکار ناپذیری داشت.

وی افزود: این مسئله معروف و ثابت شده است که عربستان در تحولات اخیر با برخی از عشایر و قبایل این کشور ارتباط برقرار کرده و به تحکیم روابط با آن ها پرداخته و از طریق این ارتباط کمک های مالی پرداخت می کرده است.

زنگنه ادامه داد: این کمک های عربستان عمدتا برای حفظ نفوذ این کشور در یمن و همچنین استفاده از منابعی است که در یمن وجود دارد که اکنون عربستان در حال استفاده از بخش هایی از این منابع است چرا که سعودی ها بر ده ها کیلومتر از مناطق یمن که دارای ذخایر نفتی هستند تسلط پیدا کرده اند.

این کار شناس مسائل منطقه ای تصریح کرد: به همین دلیل سعودی ها با ایجاد اختلاف میان قبایل یمنی تلاش دارند که موقعیت خود را به هر نحوی در این کشور تثبیت شده نگاه دارند از این رو آن ها به استمرار بی ثباتی در این کشور دامن می زنند. بنابراین تجزیه یمن شاید در نخستین نگاه از سوی سعودی ها به عنوان راه حل تسلط بر بخشی از این کشور به حساب آید هر چند این دیدگاه بسیار کوته بینانه است.

وی با بیان اینکه انتقال سفارت از صنعا به عدن که اکنون به چند کشور محدود شده است صرفا یک اقدام نمایشی است برای تضعیف جایگاه حوثی ها یا انصار الله است گفت: این در حالی که شعارهای حوثی ها برای مردم یمن بسیار جذاب تر است.

زنگنه افزود: شعار حوثی ها بر پنج محور تحرک مسالمت آمیز، مشارکت در تصمیم گیری های سیاسی، برقراری امنیت و مبارزه با القاعده، مبارزه با فساد اقتصادی، پایان دادن وابستگی به عربستان سعودی تکیه دارد که این شعار ها با استقبال گسترده مردم یمن مواجه شده است.

وی ادامه داد: از طرف دیگ هیچ کدام از احزاب و نیروهای یمن از انسجام انصارالله برخوردار نیست که با برقراری امنیت و انسجام در بخش های از یمن توانست عمده استان های یمن را با خود همراه سازد.

این کار شناس مسائل منطقه ای در خاتمه گفت: بنابراین اقدام نمایشی انتقال سفارت ها از صنعا به عدن زمانی می تواند به تضعیف انصارالله منجر شود که این اقدامات از حمایت مردمی برخوردار شود اما نشانه ای از اینکه مردم از انصارالله رویگردان و با جریان های دست نشانده کشورهای منطقه و فرامنطقه همراه شوند وجود ندارد.