ژست خوب پاکستان بین ایران و عربستان

دیپلماسی ایرانی: باوجود نگرانی های فزاینده سعودی ها در مورد تغییر توازن قدرت در منطقه به نفع ایران، پاکستان روی بندی که یک سوی آن ریاض متحد نزدیک اش قرار دارد و طرف دیگر ایران به عنوان یک همسایه مهم ایستاده، گام بر می دارد.

هفته گذشته، یکی از فرماندهان ارشد نظامی پاکستان ، مهمان ویژه عربستان سعودی در مانور موشکی بود. مانوری که در جریان آن از موشک هایی که عربستان سال ها پیش خریده بود، رونمایی شد و کارشناسان اینگونه گمانه زنی کردند که این اقدام ریاض و دعوت از یک مقام عالی پاکستان یک پیام صریح برای ایران بوده است.

ایندین اکسپرس با اشاره به روابط ایران و پاکستان نوشت: هفته آینده نواز شریف، نخست وزیر پاکستان به تهران می رود تا به مقامات ایران اطمینان دهد که اسلام آباد به عنوان نیروی نیابتی عربستان سعودی در جنگ شهری سوریه عمل نمی کند.

این در حالی است که در خاورمیانه، سوریه به یکی از صحنه های رقابت ایران و عربستان سعودی تبدیل شده است. تهران از بشار اسد در سوریه حمایت می کند و این در شرایطی است که سعودی ها حامی گروه های تندروی سنی در سوریه هستند که می خواهند بشار اسد از قدرت کنار برود.

در چند ماه اخیر گمانه زنی های زیادی در مورد اینکه عربستان سعودی ارتش پاکستان را برای مبارزه با نیروهای حامی اسد در سوریه آموزش می دهد، مطرح شد. عربستان اخیر یک و نیم میلیارد دلار به پاکستان کمک کرده است و به اعتقاد برخی تحلیلگران این پاداش اسلام آباد در کمک به استراتژی ریاض در سوریه به شمار می رود.

برکسی پوشیده نیست که نواز شریف به عربستان سعودی مدیون است. زمانی که پرویز مشرف ، نخست وزیر کنونی پاکستان را از قدرت کنار گذاشت و او را به دردسر انداخت، این ریاض بود که به کمک نواز شریف شتافت و در جده به او سر و سامان داد.این در حالی است که مشوق های مالی عربستان در کنار دیگر اقدامات این کشور برای نشان دادن حمایت خود از پاکستان انجام می شود. مقامات سعودی سفرهای مکرری به پاکستان انجام می دهد و آل سعود به آصف علی زرداری که روابط نزدیکی با ایران دارد؛ اعتماد ندارند. یکی از تازه ترین اقدامات زرداری این بود که در مارس 2013، به مرز ایران  رفت و بر احداث خط لوله صلح تاکید کرد.

نواز شریف از زمانی که به قدرت رسیده است تمایل اندکی به اجرای این پروژه نشان داده است. برخی بر این باورند که شریف تحت فشار آمریکا و عربستان قرار دارد. البته او گاهی هم در موضع گیری های علنی خود تاکید می کند که اسلام آباد از پروژه خط لوله صلح که گاز ایران را به پاکستان انتقال خواهد داد، صرف نظر نمی کند. احتمالا مقامات تهران در جریان سفر هفته آینده نواز شریف به ایران از او خواهند خواست که موضع گیری روشنی در مورد خط لوله صلح انجام دهد.

از سوی دیگر تنش های نظامی قابل توجهی در مرزهای مشترک ایران و پاکستان وجود دارد و گروه های نظامی سنی مستقر در پاکستان نیروهای امنیتی ایران را هدف می گیرند. از سوی دیگر رقابت عربستان و ایران در کنار این تنش ها به تنش های فرقه ای دامن زده است. در سال های اخیر نیز حمله های متعددی علیه اقلیت شیعه در پاکستان انجام شده که مسئولیت این حملات با گروه های سنی تندرو بوده است.

در حالی که پاکستان به عمق رقابت ایران و عربستان سعودی کشیده می شود، اسلام آباد چهره قابل قبولی از خود به نمایش گذاشته است. مقامات پاکستانی می گویند اسلام آباد از پتانسیل خوبی برای میانجی گری بین ایران و عربستان برخوردار است. هرچند که خیلی ها این ادعا را جدی نمی گیرند. به هر ترتیب با توجه به تنش های موجود در روابط ایران و عربستان، اکنون نحوه مدیریت دیپلماتیک سنتی پاکستان در بوته آزمون قرار گرفته است.

تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10